Trong 7 tháng đầu năm 2024, ngành dệt may Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng với tổng kim ngạch xuất khẩu ước tính khoảng 23,64 tỷ USD, tăng 4,58% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu hàng may mặc đạt hơn 18,4 tỷ USD, tăng 3,97%, xuất khẩu xơ sợi đạt 2,54 tỷ USD, tăng 3,71%, và xuất khẩu vải đạt 1,47 tỷ USD, tăng 7,08%. Song song đó, tổng kim ngạch nhập khẩu nguyên phụ liệu dệt may trong 7 tháng đầu năm đạt 14,22 tỷ USD, tăng 14,85% so với năm trước.
Dự báo cho thấy ngành dệt may sẽ tiếp tục phát triển tích cực trong những tháng cuối năm do nhu cầu hàng hóa tăng mạnh theo chu kỳ, đặc biệt tại các thị trường chủ lực như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Tuy nhiên, thị trường châu Âu chỉ đạt mức tăng trưởng thấp nhất, với chỉ 0,8%.
Tuy nhiên, ngành bông và sợi đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là sự biến động mạnh của giá bông. Từ tháng 3/2024, giá bông đã tăng vọt lên trên 100 cent/pound nhưng sau đó lại giảm mạnh xuống còn khoảng 70 cent/pound, kéo theo giá sợi cũng giảm theo. Trong 7 tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 0,74 triệu tấn bông với giá trung bình 2 USD/kg, tăng 18% về lượng nhưng lại giảm 10% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Đồng thời, sản lượng xuất khẩu sợi đạt 0,9 triệu tấn, tăng 7% về lượng nhưng giá bán lại giảm 3%.
Để giảm áp lực từ việc nhập khẩu bông với giá cao, nhiều doanh nghiệp sợi đã chuyển sang sản xuất các mặt hàng sợi pha và sợi tái chế, dù đây không phải là thế mạnh của họ. Tuy nhiên, do gặp khó khăn tài chính, nhiều doanh nghiệp đã phải bán sợi dưới giá thành sản xuất. Thị trường sợi hiện chưa có dấu hiệu phục hồi rõ ràng và vẫn phụ thuộc nhiều vào tình hình giá nguyên liệu đầu vào, trong khi giá bông chịu ảnh hưởng mạnh từ các nhà đầu cơ.
Ngoài những khó khăn từ thị trường và lạm phát, lãi suất ngân hàng cao cũng là một thách thức lớn, khiến doanh nghiệp khó tiếp cận được nguồn vốn cho sản xuất. Ngành sợi hiện nay có khoảng 10 triệu cọc sợi, với giá trị tài sản đầu tư mới ước tính khoảng 6 tỷ USD, trong đó khoảng 3 tỷ USD còn lại và mỗi năm doanh nghiệp phải trả nợ ngân hàng khoảng 300 triệu USD.
Dự báo cho thấy thị trường bông và sợi trong nửa cuối năm 2024 sẽ còn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt khi chi phí đầu vào tiếp tục tăng do lương tối thiểu vùng đã tăng từ ngày 1/7. Điều này tạo ra áp lực lớn đối với các doanh nghiệp trong việc quản trị chi phí, duy trì và mở rộng lực lượng lao động để đáp ứng các đơn hàng mới.
Những khó khăn hiện tại của ngành sợi là tình trạng chung của nhiều doanh nghiệp, đòi hỏi sự hỗ trợ tiếp tục để vượt qua giai đoạn này. Các doanh nghiệp sợi kiến nghị ngân hàng không giảm hạn mức tín dụng và không yêu cầu tài sản bảo đảm cố định để duy trì sản xuất. Thêm vào đó, dự kiến diện tích gieo trồng bông mới ở Mỹ tăng 14% vào cuối tháng 6/2024 đã khiến giá bông quốc tế tụt dốc. Nguồn cung bông mới dự kiến dồi dào nhưng nhu cầu vẫn chưa phục hồi, khiến giá bông và giá sợi khó có thể khởi sắc.
Các chuyên gia khuyến cáo rằng, trong quý III, doanh nghiệp sợi cần theo sát thị trường, cân đối nhu cầu sản xuất để tránh mua xa trong bối cảnh thị trường đầy biến động như hiện nay. Đồng thời, cần chuẩn bị tốt về quản trị sản xuất và thị trường, lựa chọn mặt hàng và khách hàng tối ưu để đạt hiệu quả cao nhất.
P.V (t/h)
