Các nhà tài phiệt hàng đầu Hong Kong rút lui khỏi mảng kinh doanh cho thuê máy bay

Đại dịch COVID ảnh hưởng nặng nề đến lĩnh vực này, khi các hãng hàng không có ít hành khách hơn trong khi phải vật lộn với các khoản thanh toán thuê hoặc ngừng kinh doanh. Cuộc chiến ở Ukraine đã làm gia tăng thêm tai ương cho người dân, với các lệnh trừng phạt của phương Tây buộc nhiều công ty tài chính yêu cầu nhận lại máy bay của họ từ khách hàng Nga trong khi Moscow hạn chế họ xuất cảnh. Trong bối cảnh đó, lĩnh vực này đang chứng kiến ​​một đợt chao đảo. 

Gia đình Cheng là người rút lui mới nhất, ngày 16/5 họ đã thông báo đồng ý để bán doanh nghiệp Hàng không Goshawk, công ty có 222 máy bay phản lực, cho SMBC Aviation Capital của Nhật Bản với giá 1,57 tỷ USD.

Thỏa thuận này sẽ đưa tập đoàn Nhật Bản, một phần của Sumitomo Mitsui Finance and Leasing, bên cho thuê lớn thứ hai trên toàn cầu tính theo quy mô đội bay, với 709 máy bay thuộc sở hữu hoặc quản lý. SMBC và Goshawk cùng có khoảng 300 máy bay phản lực theo đơn đặt hàng. 

Thỏa thuận diễn ra một tháng sau khi Li Ka-shing và con trai Victor rời khỏi lĩnh vực này bằng cách bán hai công ty mẹ trực thuộc đơn vị AMCK Aviation của họ, công ty cùng sở hữu đội bay khoảng 140 chiếc, cho một phương tiện đầu tư do Carlyle Group quản lý với giá 4,28 tỷ USD. Tập đoàn cổ phần tư nhân của Mỹ năm ngoái đã mua dịch vụ cho thuê Fly Leasing từ các nhà đầu tư bao gồm cả Tập đoàn AirAsia của Malaysia với giá 520 triệu USD.

Gia đình nhà Cheng và Li ban đầu cùng nhau kinh doanh dịch vụ cho thuê máy bay phản lực, tham gia tập đoàn tài chính Anglo-South African Investec với tư cách đồng sở hữu Goshawk vào năm 2013. Nhưng trong vòng ba năm, Gia đình nhà Cheng và Li đã mua lại Investec, chia đều quyền sở hữu Goshawk giữa NWS Holdings, công ty cơ sở hạ tầng niêm yết tại Hồng Kông và Chow Tai Fook Enterprises, công ty cổ phần tư nhân của gia đình.

Với việc các hãng hàng không giá rẻ đang gia tăng, NWS cho biết trong báo cáo thường niên năm 2015 rằng, việc gia tăng sở hữu sẽ "nắm bắt được nhu cầu ngày càng tăng về vận tải hàng không". Trong một ấn bản sau đó, Tsang Yam-pui, khi đó là giám đốc điều hành và là anh trai của một cựu lãnh đạo Hồng Kông, cho biết, việc NWS tham gia vào lĩnh vực này xuất phát từ sở thích tìm kiếm các doanh nghiệp "cung cấp dòng tiền ổn định" từ thị trường nước ngoài.

NWS đã tiếp tục mua thêm tài sản cho Goshawk trong khi tiến sâu hơn vào lĩnh vực hàng không bằng cách nhanh chóng nắm giữ khoảng 10% cổ phần tại Sân bay Quốc tế Thủ đô Bắc Kinh. Trong báo cáo thường niên năm 2019 của NWS, Cheng cho biết, công ty đã "hình thành nền tảng vững chắc cho sự mở rộng trong tương lai của Goshawk".

Tuy nhiên COVID đã ập đến và nhanh chóng làm kế hoạch đó bị chao đảo. Trong hai năm tính đến ngày 31 tháng 12, NWS đã ghi nhận khoản lỗ 935 triệu đô la Hồng Kông (tương đương 119 triệu đô la) từ Goshawk. Goshawk cuối cùng đã công bố lợi nhuận ròng 63 triệu đô la vào năm ngoái.

Trong thông báo hôm thứ Hai (16/5), NWS trích dẫn đại dịch, cũng như lãi suất tăng khi nói rằng "triển vọng đối với các bên cho thuê máy bay thương mại trở nên không chắc chắn và dễ bay hơi hơn".

Việc bán Goshawk, NWS cho biết, mang đến "cơ hội để giảm thiểu rủi ro... và do đó tạo ra giá trị cho công ty và các cổ đông cũng như tái triển khai vốn cho các khoản đầu tư hấp dẫn hơn".

Trước đó cùng ngày, họ cho biết sẽ đầu tư 2,29 tỷ Nhân dân tệ (tương đương 337 triệu USD) vào sáu khu logistic ở các thành phố Trung Quốc là Thành Đô và Vũ Hán. NWS vẫn giữ quyền sở hữu sáu máy bay phản lực bị mắc kẹt với khách hàng Nga.

Victor Li, hiện là Chủ tịch của CK Asset, đã có những lập luận giống như NWS khi thảo luận về việc nhóm của ông rút lui khỏi việc cho thuê máy bay trong báo cáo thường niên vào tháng trước.

Ông nói: “COVID-19 đã gây ra sự thay đổi mô hình trong lĩnh vực cho thuê máy bay. Các rủi ro và lợi nhuận đã trở nên biến động và không thể đoán trước được, và ngành này đã trải qua quá trình hợp nhất, sáp nhập và mua lại ngày càng nhiều. Tập đoàn coi đây là thời điểm cơ hội để rút khỏi lĩnh vực cho thuê máy bay và nâng cao trọng tâm chiến lược của mình".

CK Asset đã tạo ra 887 triệu đô la Hồng Kông lợi nhuận từ việc cho thuê vào năm ngoái, giảm 3% so với năm trước không bao gồm lãi từ việc thanh lý máy bay. Họ ghi nhận khoản lãi là 1,3 tỷ đô la Hồng Kông từ việc bán tài sản của AMCK, được công bố ban đầu vào tháng 12.

Cách đây 8 năm, sau khi Tập đoàn CK chi 1,9 tỷ USD để mua 45 máy bay phản lực từ các bên cho thuê khác sau vụ chia tay với Goshawk, Li Ka-shing nói: "Hoạt động kinh doanh cho thuê máy bay có thể tạo ra thu nhập ổn định lâu dài và các giao dịch đã hoàn thành sẽ tạo thành một nền tảng có ý nghĩa để phát triển hơn nữa hoạt động kinh doanh cho thuê và sở hữu máy bay".

Ba năm sau, tỷ phú Li Ka-shing cho biết trong báo cáo thường niên của CK Asset: "Chúng tôi có kế hoạch tập trung vào hoạt động kinh doanh cho thuê máy bay như một phần trong chiến lược của chúng tôi để mở rộng triển vọng tăng trưởng của chúng tôi thông qua đa dạng hóa và toàn cầu hóa, đồng thời tạo ra dòng tiền ổn định và lợi nhuận tăng thêm".

Trong khi cả 2 gia đình nhà Li và Cheng hiện đã ngừng cung cấp dịch vụ cho thuê máy bay phản lực, các công ty tài chính Nhật Bản vẫn thấy nhiều hứa hẹn.

"Về dài hạn, chúng tôi kỳ vọng sẽ thấy các nền kinh tế đang phát triển sẽ thúc đẩy sự gia tăng nhu cầu toàn cầu để thúc đẩy tăng trưởng hơn nữa trong ngành hàng không", Sumitomo Mitsui Finance and Leasing cho biết ngày 16/5.

Việc mua lại Goshawk đẩy SMBC vượt qua đối thủ Avolon Holdings, bên cho thuê do Bohai Leasing của Trung Quốc và Orix của Nhật Bản đồng sở hữu.

Orix vẫn tỏ ra tích cực về lĩnh vực này. "Cho thuê máy bay chắc chắn là một trong những lĩnh vực kinh doanh thiết yếu của chúng tôi", Hitomaro Yano, Giám đốc điều hành kiêm Giám đốc ngân quỹ cho biết trong một cuộc gọi với các phóng viên vào tuần trước.

Yano cho rằng, hàng không đóng một vai trò quan trọng trong kế hoạch ba năm của Orix nhằm tăng lợi nhuận ròng hàng năm 41% từ mức năm ngoái lên 440 tỷ yên.

Minh Tú