Gỡ khó thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, nội dung việc làm

Ngày 14/11, tại thành phố Thanh Hóa,  thực hiện Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18/1/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 202-2025, Cục Việc làm, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Cục Quản lý lao động ngoài nước tổ chức hội nghị triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, khu vực phía Bắc. 

Hội nghị thảo luận Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, trong đó có Tiểu dự án 4.3. là hỗ trợ việc làm bền vững với mục tiêu cung cấp thông tin thị trường lao động, đa dạng hóa các hoạt động giao dịch việc làm, kết nối cung cầu lao động, hỗ trợ tạo việc làm bền vững cho người lao động; Tiểu dự án 4.2 với mục tiêu đẩy mạnh hoạt động đưa người lao động sinh sống trên địa bàn các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; hỗ trợ hoạt động đào tạo nâng cao trình độ ngoại ngữ, kỹ năng nghề cho người lao động trước khi đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững, nhất là người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, người lao động trên địa bàn huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo.

Tại Hội nghị, các đại biểu được nghe giới thiệu tổng quan Tiểu dự án 3 về hỗ trợ việc làm bền vững, Tiểu dự án 2 hỗ trợ lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; quán triệt nội dung quy định tại Thông tư số 11/2022/TT-BLĐTBXH; lưu ý một số nội dung, định hướng triển khai hoạt động đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu việc tìm người-người tìm việc, hỗ trợ giao dịch, kết nối việc làm.

Đại diện Cục việc làm, Cục quản lý lao động ngoài nước cùng các bộ phận, cơ quan liên quan đã trực tiếp trao đổi, giải đáp, gợi mở hướng giải quyết vấn đề nảy sinh trong triển khai, tổ chức thực hiện các dự án, chính sách thực hiện mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 như: Áp dụng mức ký quỹ khi tham gia xuất khẩu lao động, phối hợp giữa Trung tâm với các địa phương trong tổ chức sàn giao dịch việc làm; tiếp tục nghiên cứu, quán triệt hướng dẫn, tham mưu bố trí, sử dụng hiệu quả nguồn đầu tư từ ngân sách địa phương, bảo đảm không trùng lắp, phát huy hiệu quả nguồn đầu tư từ ngân sách Trung ương, địa phương.

Tiểu dự án 3 hướng tới việc cung cấp thông tin thị trường lao động, đa dạng hóa các hoạt động giao dịch việc làm, kết nối cung - cầu lao động, hỗ trợ tạo việc làm bền vững cho người lao động, ưu tiên người lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo; người lao động sinh sống trên địa bàn huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn, vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo.

Đồng thời, phấn đấu đến năm 2025, 100% người lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo có nhu cầu được hỗ trợ kết nối, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động, hỗ trợ tìm việc làm. Tối thiểu 100.000 người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, vùng nghèo, vùng khó khăn được hỗ trợ kết nối việc làm thành công.

Dự kiến, tổng vốn đầu tư thực hiện tiểu dự án khoảng 2.610 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương 1.950 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương 550 tỷ đồng và nguồn huy động khác khoảng 110 tỷ đồng. 

Theo ông Vũ Trọng Bình - Cục trưởng Cục việc làm (Bộ LĐTBXH) thời gian qua Cục việc làm, Bộ LĐTBXH đã có nhiều giải pháp để hỗ trợ kết nối tạo việc làm cho người lao động, nhất là lao động nghèo, người dân tộc thiểu số.

Ông Bình cho rằng mục tiêu của giảm nghèo là đa chiều, bao trùm, bền vững, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo; hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo vượt lên mức sống tối thiểu, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia, nâng cao chất lượng cuộc sống... Để thực hiện mục tiêu này Việt Nam cần nâng cao chất lượng việc làm cho người lao động tại các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng nghèo.

Theo đại diện Cục Việc làm, trong quá trình triển khai dự án, một số vấn đề cần được tổ chức, triển khai thực hiện như: Đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị công nghệ thông tin, tổ chức các hoạt động hỗ trợ xây dựng cơ sở dữ liệu việc tìm người - người tìm việc; hỗ trợ giao dịch việc làm; thu thập, phân tích dự báo thị trường lao động và hỗ trợ kết nối việc làm thành công cho người lao động.

Nội dung dự án cũng nêu rõ, mỗi người lao động tìm được việc làm thành công (có giao kết hợp đồng lao động) sẽ được hỗ trợ định mức tối đa 400.000 đồng. Trường hợp cơ quan có thẩm quyền đã ban hành giá dịch vụ giới thiệu việc làm thì được thực hiện theo giá cụ thể áp dụng tại các Trung tâm dịch vụ việc làm.

Cũng tại hội nghị, đại diện Cục Quản lý lao động nước ngoài cũng có bài phát biểu giới thiệu về tiểu dự án 2, thuộc dự án số 4 về hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Tiểu dự án 2 nhằm đẩy mạnh hoạt động đưa người lao động sinh sống trên địa bàn các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn, vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Nội dung dự án triển khai hỗ trợ hoạt động đào tạo nâng cao trình độ ngoại ngữ, kỹ năng nghề cho người lao động trước khi đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững, nhất là người lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo, người lao động trên địa bàn huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn, vùng bãi ngang, ven biển, hải đảo.

Bà Nguyễn Tố Hằng - Đại diện cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết nhiều năm qua lao động nghèo đã được hỗ trợ đi làm việc ở nước ngoài để tạo việc làm bền vững. Đặc biệt, lao động nghèo hoặc cư trú trên các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo.... sẽ được hỗ trợ theo Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo.

Đối tượng thụ hưởng là những người thuộc hộ nghèo; lao động đồng bào dân tộc thiểu số. Theo đó, các lao động khi đi làm việc ở nước ngoài sẽ được hỗ trợ đào tạo nghề; tiền ăn ở; tiền sinh hoạt phí....Cụ thể hỗ trợ tiền học tiếng là 4 triệu đồng/người/1 khóa, tiền ăn 50 nghìn đồng/người/ngày; hỗ trợ tiền ở là 400 nghìn đồng/1 người/khóa học.

Lao động cận nghèo, hộ mới thoát nghèo cũng được hỗ trợ, nhưng mức hỗ trợ thấp hơn, chỉ bằng 70% so với hộ nghèo.

Ngoài các đối tượng trên, những lao động khác sống tại huyện nghèo cũng được hỗ trợ đào tạo ngoại ngữ, hỗ trợ tiền ăn... Mức hỗ trợ tối đa bằng 50% so với các nhóm đối tượng trên.

Bà Hằng thông tin thêm: "Trước đây lao động huyện nghèo được hỗ trợ theo Quyết định 71, tuy nhiên đến nay chương trình này đã kết thúc. Hiện nay lao động đi làm việc ở nước ngoài vẫn được hỗ trợ vay vốn theo Quyết định 74. Theo đó, lao động được vay 100% chi phí để đi lao động ở nước ngoài".

Tại Hội nghị, Trưởng phòng Lao động việc làm (Sở LĐTBXH tỉnh Hà Giang) đặt câu hỏi về việc lao động đi làm việc thời vụ ở Hàn Quốc có thuộc diện được hỗ trợ theo chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo không?

"Chương trình đưa lao động đi làm việc thời vụ chỉ phải ký quỹ là 36 triệu đồng (thấp hơn chương trình EPS là 64 triệu đồng). Hiện Bộ có công văn 2188, đưa lao động đi làm việc thời vụ tại các nước. Ưu tiên cho lao động thu hồi đất, lao động cận nghèo.... Có thể sử dụng nguồn kinh phí từ chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo hoặc chương trình Phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số để hỗ trợ lao động. Nhưng khoản ký quỹ sẽ không được hỗ trợ vay vốn ưu đãi bởi vì khoản ký quỹ này lao động sẽ được nhận lại sau khi kết thúc thời gian đi làm việc ở nước ngoài. Khoản ký quỹ này cũng không được tính là chi phí đi làm việc vì thế không được hỗ trợ. Riêng chương trình EPS (Đưa lao động đi làm việc theo chương trình việc làm công giá rẻ ký 2 chính phủ Việt Nam và Hàn Quốc) thì chính phủ có nghị quyết riêng liên quan tới việc ký quỹ này”, bà Hằng cho biết. 

Trả lời thêm về thắc mắc của đại diện Sở LĐTBXH tỉnh Hà Giang, bà Hằng cho biết, Thông tư 21 quy định mức trần ký quỹ tối đa với lao động đi làm việc thời vụ là 36 triệu đồng, trừ chương trình EPS. Mức ký quỹ tối đa với lao động đi theo EPS là 100 triệu đồng, tuy nhiên đây chỉ số tiền ký quỹ, lao động sau khi đi làm việc ở nước ngoài về nước sẽ được hoàn trả.

Kết luận Hội nghị, Cục trưởng Cục việc làm (Bộ LĐTBXH) cho biết, thời gian này Cục và các địa phương đang xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin theo hướng, đồng bộ, thông suốt, linh hoạt.

Cục trưởng Cục Việc làm Vũ Trọng Bình nhấn mạnh, vốn đầu tư phát triển phải thực hiện theo Luật đầu tư công; vốn sự nghiệp chương trình mục tiêu quốc gia thực hiện theo năm tài chính. Với công nghệ thông tin, quan điểm là xây dựng hạ tầng thống nhất toàn quốc, xuyên suốt; đầu tư của Trung ương và địa phương phải trên cùng một kiến trúc về công nghệ thông tin.

Hiện từng bước kết nối cơ sở dữ liệu lao động với Bộ Công an để số hóa quản lý lao động. Nếu chúng ta làm được thì chúng ta sẽ thay đổi toàn bộ cách thức tiếp cận người lao động, doanh nghiệp nói riêng và thị trường lao động nói chung. Đây là cơ sở dữ liệu tốt để thực hiện mục tiêu giải quyết, tạo việc làm nói chung trong đó có hoạt động tạo việc làm trong Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững.

Theo ông Bình, lĩnh vực lao động việc làm hiện nay là một trong những lĩnh vực sôi động. Hiện nay nghị quyết của Chính phủ về phát triển thị trường lao động đang chuẩn bị được ban hành.

"Chưa bao giờ chúng ta có một hội nghị phát triển thị trường lao động mà có nghị quyết của Chính phủ như hiện nay. Cục Việc làm sẽ hết sức cố gắng để tham mưu Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội để đưa vào những nội dung hết sức mới", ông Bình nhấn mạnh.

Ông Bình mong muốn các lãnh đạo Sở, các trung tâm, phòng việc làm cần xây dựng kế hoạch triển khai cho tỉnh ban hành. Bên cạnh đó, Cục Việc làm sẵn sàng phối hợp với các địa phương xây dựng kế hoạch. Phải làm sao, kế hoạch bám sát nghị quyết để tạo sự đồng thuận chỉ đạo từ trên xuống dưới.

Sau Hội nghị này Cục Việc làm sẽ tổng hợp các ý kiến, kiến nghị, đề xuất, quyết tâm tháo gỡ khó khăn để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo, nội dung về việc làm. Ông Bình cũng đề nghị các địa phương tích cực triển khai, bám sát tài liệu để thực hiện chương trình hiệu quả.

Hải An