Chính sách mới nổi bật có hiệu lực từ tháng 1/2024

Có thể đấu thầu tập trung thuốc hiếm

Từ ngày 1/1/2024, Luật Đấu thầu năm 2023 có hiệu lực, đã điều chỉnh và mở rộng khả năng đấu thầu tập trung cho thuốc hiếm và các loại thuốc có nhu cầu mua số lượng ít, nhằm đảm bảo tính khả thi trong quá trình lựa chọn nhà cung cấp.

Trong trường hợp hàng hóa thuộc danh mục đấu thầu tập trung đáp ứng các điều kiện xác định, quy định mới cho phép áp dụng phương thức đàm phán giá. Luật cũng mở rộng khả năng tổ chức các cơ quan, tổ chức có nhu cầu mua sắm cùng loại hàng hóa thành gói thầu để thực hiện quá trình đấu thầu tập trung dưới sự quản lý của một cơ quan mua sắm. Quá trình mua sắm tập trung sẽ được tiến hành thông qua đấu thầu rộng rãi. Các mặt hàng thuộc danh mục đấu thầu tập trung, nhưng cần mua để phòng, chống dịch bệnh, sẽ được chỉ định thầu.

Luật cũng thêm vào đó các quy định mới liên quan đến việc bệnh viện có thể chọn lựa nhà thầu cung cấp hóa chất, vật tư xét nghiệm, và thiết bị y tế. Người trúng thầu sẽ chịu trách nhiệm cung cấp hóa chất, thiết bị y tế, nhưng chỉ được phép chuyển giao quyền sử dụng mà không thể chuyển giao quyền sở hữu thiết bị y tế cho các cơ sở khám chữa bệnh. Thời hạn thực hiện theo hợp đồng sẽ được xác định, nhưng không vượt quá 5 năm.

Những điều chỉnh này nhằm khắc phục những hạn chế trong quá trình mua sắm hóa chất liên quan đến "máy đặt, máy mượn". Thêm vào đó, việc áp dụng thời hạn 5 năm được xem là phù hợp với thực tế và đủ để chuyển sang các biện pháp công khai và minh bạch hơn.

Giảm thuế VAT cho một số hàng hóa

Đến thời điểm từ 1/1 đến 30/6, Nghị định về chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) đã có hiệu lực, cho phép áp dụng mức thuế 8% đối với nhiều loại hàng hóa và dịch vụ. Tuy nhiên, những mặt hàng như viễn thông, tài chính - ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại và sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, cùng các sản phẩm khai khoáng (ngoại trừ than) không nằm trong nhóm được hưởng ưu đãi giảm thuế.

Chính sách giảm VAT được áp dụng đồng nhất tại các giai đoạn nhập khẩu, sản xuất, gia công, và kinh doanh thương mại đối với từng loại hàng hóa và dịch vụ. Đặc biệt, giảm VAT chỉ áp dụng cho than ở giai đoạn khai thác và bán ra, trong khi các giai đoạn khác không được áp dụng giảm thuế.

Quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người tiêu dùng và doanh nghiệp trong việc mua sắm và tiêu thụ các sản phẩm, dịch vụ cụ thể, đồng thời thúc đẩy hoạt động kinh doanh trong các lĩnh vực được ưu đãi. Tuy nhiên, việc loại trừ một số ngành công nghiệp khỏi chính sách giảm thuế cũng giúp duy trì nguồn thu ngân sách từ các lĩnh vực quan trọng khác.

Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu

Kể từ ngày 1/1, Việt Nam đã chính thức áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, theo đúng quy định của các nước G7 từ tháng 6/2021 nhằm ngăn chặn các tập đoàn đa quốc gia thực hiện việc chuyển lợi nhuận tới các quốc gia có thuế suất thấp để tránh thuế.

Quốc hội đã giao nhiệm vụ cho Chính phủ nghiên cứu và thành lập quỹ hỗ trợ đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao. Theo đó, thuế tối thiểu toàn cầu sẽ có mức suất là 15% đối với các doanh nghiệp đa quốc gia có tổng doanh thu hợp nhất từ 750 triệu euro (tương đương khoảng 800 triệu USD) trở lên trong hai năm của bốn năm liền kề nhất. Các nhà đầu tư thuộc diện chịu thuế sẽ phải nộp thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam.

Dự kiến, ngân sách sẽ huy động được khoảng 14.600 tỷ đồng khi 122 tập đoàn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đều phải nộp thuế này, theo thông báo của cơ quan thuế. Tuy nhiên, việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, đặc biệt là trong thời kỳ họ đang hưởng ưu đãi miễn giảm thuế với thuế suất thấp hơn 15%. Điều này có nghĩa là ưu đãi thuế của Việt Nam đối với doanh nghiệp nước ngoài sẽ không còn hiệu lực, có thể tạo ra tác động tiêu cực đối với môi trường đầu tư.

Bệnh viện được tự quyết định giá dịch vụ theo yêu cầu

Tính từ ngày 1/1/2024, Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 đã có hiệu lực, mở đường cho cơ sở y tế tự quản lý về tổ chức và nhân sự, đồng thời phát triển các hoạt động chuyên môn phục vụ khám bệnh và chữa bệnh. Theo quy định của luật, bệnh viện có quyền tự quyết định mức thu phí cho các dịch vụ và hàng hóa liên quan đến khám bệnh, chữa bệnh, trừ trường hợp có giá được định giá bởi Nhà nước.

Bệnh viện cũng được quyền sử dụng nguồn thu nhập hợp pháp để đầu tư vào các dự án trong lĩnh vực khám chữa bệnh. Họ cũng có thể tự quyết định giá cho dịch vụ khám chữa bệnh, nhưng không được vượt quá giá do Bộ trưởng Y tế quy định. Điều này không áp dụng đối với giá dịch vụ theo yêu cầu và giá hình thành từ các hoạt động hợp tác công tư.

Về giá dịch vụ khám chữa bệnh, Bộ trưởng Y tế sẽ hợp tác với Bộ trưởng Tài chính để quy định phương pháp định giá. Bộ trưởng Y tế sẽ chỉ định giá cho các dịch vụ thuộc danh mục được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán, giá dịch vụ do ngân sách nhà nước chi trả, và giá dịch vụ không được thanh toán bởi Bảo hiểm y tế cũng như không phải là dịch vụ theo yêu cầu.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ quy định giá khám chữa bệnh đối với bệnh viện trên địa bàn, tuy nhiên, giá này không được vượt quá khung giá quy định bởi Bộ Y tế. Bệnh viện công lập có thể áp dụng giá cho những người không có thẻ Bảo hiểm y tế sử dụng dịch vụ thuộc danh mục được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả mà không bị ràng buộc theo loại hình theo yêu cầu. Họ cũng có quyền tự quyết định giá cho dịch vụ theo yêu cầu, nhưng phải kê khai đầy đủ thông tin.

TP Hồ Chí Minh thu phí lòng đường, vỉa hè

Tính từ ngày 1/1, theo Nghị quyết 15/2023 của Hội đồng Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, việc thu phí trông giữ xe trên lòng đường và vỉa hè đã được điều chỉnh. Theo đó, mức phí sẽ được tính dựa trên diện tích sử dụng, và tùy thuộc vào khu vực cụ thể. Mức phí trông giữ xe sẽ dao động từ 50.000 đến 350.000 đồng/m2 mỗi tháng, trong khi mức thu phí cho các hoạt động khác sẽ nằm trong khoảng từ 20.000 đến 100.000 đồng/m2 mỗi tháng, tùy thuộc vào khu vực.

Để xác định mức phí, thành phố sẽ áp dụng giá đất bình quân tại 5 khu vực khác nhau. Mỗi khu vực sẽ bao gồm một tuyến đường trung tâm và các tuyến đường khác. Cụ thể, khu vực 1 sẽ bao gồm các quận 1, 3, 4, 5, 10, Phú Nhuận, Khu A - khu đô thị mới Nam thành phố và khu đô thị mới Thủ Thiêm. Khu vực 2 sẽ bao gồm quận 2 (nay thuộc thành phố Thủ Đức, trừ khu đô thị mới Thủ Thiêm), quận 6, quận 7 (trừ Khu A - khu Đô thị mới Nam thành phố), quận 11, Bình Thạnh, Tân Bình, Bình Tân. Khu vực 3 sẽ bao gồm quận 8, quận 9 (nay thuộc thành phố Thủ Đức), quận 12, quận Thủ Đức (nay thuộc TP Thủ Đức), Tân Phú, Gò Vấp. Khu vực 4 sẽ bao gồm các huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè, Củ Chi. Khu vực 5 sẽ bao gồm huyện Cần Giờ.

Như vậy, việc điều chỉnh mức thu phí theo diện tích và khu vực cụ thể sẽ giúp tăng cường quản lý và sử dụng hiệu quả không gian công cộng trong thành phố, đồng thời thu được nguồn lực để đầu tư vào cải thiện hạ tầng và dịch vụ công cộng.

Vũ Quý t/h