Phương pháp nghiên cứu điển hình thực sự dạy chúng ta điều gì?

Các câu trả lời của các cựu sinh viên khác nhau nhưng có xu hướng theo một khuôn mẫu nhất định. Hầu như không ai đề cập đến một khái niệm kinh doanh cụ thể mà họ đã học. Nhiều người đã đề cập đến tình bạn thân thiết hoặc người bạn cùng lớp đã trở thành đối tác kinh doanh hoặc cuộc sống. Tuy nhiên, các cựu sinh viên thông thường nêu bật phẩm chất hoặc kỹ năng cá nhân như “tăng cường sự tự tin” hoặc “khả năng ủng hộ cho một quan điểm” hoặc “biết cách hợp tác chặt chẽ với những người khác để giải quyết vấn đề”. Nhưng khi ông hỏi họ đã phát triển những khả năng này như thế nào thì chắc chắn họ đã đề cập đến sự kỳ diệu của phương pháp nghiên cứu điển hình – case study.

Trường Kinh doanh Harvard đã đi tiên phong trong việc sử dụng các nghiên cứu điển hình để giảng dạy về quản lý vào năm 1921. Khi Nitin và đồng nghiệp kỷ niệm 100 năm giảng dạy tình huống, nhiều bài viết đã được viết về tính hiệu quả của phương pháp này. Ông đồng ý với nhiều nhận xét này. Các trường hợp khiến sinh viên phải đối mặt với những tình huống khó xử và quyết định kinh doanh thực sự. Các trường hợp dạy sinh viên xác định quy mô các vấn đề kinh doanh một cách nhanh chóng trong khi xem xét bối cảnh tổ chức, ngành và xã hội rộng lớn hơn. Học sinh nhớ lại các khái niệm tốt hơn khi chúng được đặt trong một trường hợp, cũng giống như mọi người nhớ từ tốt hơn khi được sử dụng trong ngữ cảnh. Các trường hợp dạy học sinh cách áp dụng lý thuyết vào thực tế và cách rút ra lý thuyết từ thực tiễn. Phương pháp tình huống trau dồi năng lực phân tích, phán đoán, ra quyết định và hành động quan trọng.

Có một từ nắm bắt một cách khéo léo nhiều khả năng mà các cựu sinh viên của HBS đã báo cáo rằng họ đã học được từ phương pháp tình huống. Từ đó là kỹ năng tổng hợp - các kỹ năng tổng hợp này là lợi ích của việc hướng dẫn nghiên cứu điển hình mà những người chưa từng tiếp xúc với phương pháp này có thể đánh giá thấp.

Các nhà giáo dục định nghĩa kỹ năng tổng hợp là một nhóm các khả năng lâu dài cho phép ai đó học những điều mới nhanh hơn. Chẳng hạn khi cha mẹ khuyến khích trẻ học chơi một nhạc cụ thì ngoài hy vọng rèn luyện các kỹ năng âm nhạc (một số trẻ sẽ thành thạo và một số trẻ khác có thể không) thì họ cũng có thể đánh giá cao lợi ích mà trẻ thu được từ việc luyện tập có chủ ý và nhất quán. Kỹ năng tổng hợp này có giá trị để học nhiều thứ khác ngoài âm nhạc.

Theo cách tương tự, Nitin gợi ý 7 kỹ năng quan trọng mà sinh viên đạt được từ phương pháp nghiên cứu điển hình:

Chuẩn bị

Không có nơi nào để học sinh có thể trốn trong những khoảnh khắc khi giáo viên có thể yêu cầu bất kỳ học sinh nào ngẫu nhiên mở một cuộc thảo luận về tình huống. Nhiều thập kỷ sau khi tốt nghiệp, sinh viên sẽ nhớ rất rõ những cuộc gọi bất kỳ khi họ, hoặc ai đó đang đóng băng vì sợ hãi hoặc khi họ đứng lên để giải quyết vụ việc ngay cả khi đối mặt với sự trừng phạt dữ dội của giáo sư.

Phương pháp tình huống tạo ra những khuyến khích mạnh mẽ cho học sinh chuẩn bị. Học sinh thường dành vài giờ để đọc, nêu bật và tranh luận các trường hợp trước lớp đôi khi một mình và đôi khi theo nhóm. Số lượng các trường hợp cần để chuẩn bị có thể quá lớn cho tất cả các môn học.

Học cách chuẩn bị - đọc trước tài liệu, sắp xếp thứ tự ưu tiên, xác định các vấn đề chính và có quan điểm ban đầu - là một kỹ năng tổng hợp giúp mọi người thành công trong nhiều ngành nghề và tình huống công việc. Tất cả chúng ta đã thấy làm thế nào mà người chuẩn bị, người biết họ đang nói về điều gì, có thể lấy được lòng tin và sự tin tưởng của người khác trong một cuộc họp kinh doanh. Thói quen chuẩn bị cho một cuộc thảo luận tình huống có thể biến học sinh thành người đó.

Suy nghĩ sáng suốt

Nhiều trường hợp điển hình có thể kéo dài và bao gồm lịch sử, bối cảnh ngành, dàn nhân vật, hội thoại, báo cáo tài chính, tài liệu nguồn hoặc các vật chứng khác. Một số tài liệu có thể lạc đề hoặc không cần thiết. Các trường hợp thường có lỗ hổng - những thông tin quan trọng bị thiếu.

Phương pháp tình huống buộc sinh viên phải xác định và tập trung vào những gì cần thiết, bỏ qua tiếng ồn, đọc lướt khi có thể và tập trung vào những gì quan trọng và các kỹ năng tổng hợp cần thiết cho mỗi giám đốc điều hành bận rộn khi đối mặt với nghịch lý của sự quá tải thông tin đồng thời với sự thiếu hụt thông tin. Như một cựu sinh viên đã nói: “Phương pháp xử lý trường hợp đã giúp tôi học cách tách lúa mì ra khỏi vỏ trấu.”

Nhận ra sự thiên vị

Học sinh thường có phản ứng ban đầu đối với một trường hợp cụ thể xuất phát từ nền tảng của họ hoặc kinh nghiệm làm việc và cuộc sống trước đó. Ví dụ, những người đã từng làm việc trong lĩnh vực tài chính có thể có khuynh hướng nhìn nhận các vụ việc qua lăng kính tài chính. Tuy nhiên, các tổng giám đốc hiệu quả phải hiểu và thông cảm với các bên liên quan khác nhau và nếu ai đó có xu hướng tự nhiên ủng hộ quan điểm này hơn quan điểm khác thì thảo luận về hàng tá trường hợp khác nhau sẽ giúp bộc lộ thành kiến đó. Được trang bị sự hiểu biết về bản thân, học sinh có thể sửa chữa thành kiến đó hoặc học cách lắng nghe cẩn thận hơn từ các bạn cùng lớp, những người có quan điểm khác nhau có thể giúp họ nhìn xa hơn thành kiến của bản thân. Nhận ra và sửa chữa thành kiến cá nhân có thể là một kỹ năng tổng hợp vô giá trong môi trường kinh doanh khi các nhà lãnh đạo chắc chắn phải làm việc với những người từ các chức năng, hoàn cảnh và quan điểm khác nhau.

Cách đánh giá  

Các trường hợp điển hình đặt học sinh vào vai nhân vật chính của câu chuyện và buộc họ phải đưa ra và bảo vệ những quyết định của bạn thân. Hình thức này cho phép học sinh thảo luận nhiều sắc thái nhưng không tạo ra sự mông lung, lan man hay lạc đề: Giáo viên thúc ép học sinh chọn một phương án ngay cả khi biết rõ rằng hiếm khi có một câu trả lời đúng. Thật vậy, hầu hết các trường hợp nhằm mục đích kích thích cuộc thảo luận hơn là làm nổi bật hoạt động quản lý hiệu quả hoặc không hiệu quả. Thông qua các trường hợp họ nghiên cứu, sinh viên nhận được phản hồi từ bạn học và giáo viên của họ về thời điểm quyết định của họ ít nhiều hấp dẫn. Nó cho phép họ phát triển khả năng phán đoán để đưa ra quyết định trong điều kiện không chắc chắn, truyền đạt quyết định đó cho những người khác và đạt được sự ủng hộ của họ - tất cả các kỹ năng lãnh đạo cần thiết. Các nhà lãnh đạo nhận được sự tôn trọng đối với phán đoán của họ. Đó là điều mà học sinh trong phương pháp tình huống được rèn luyện rất nhiều.

Tinh thần hợp tác

Tốt hơn hết là đưa ra các quyết định kinh doanh sau khi cho và nhận, tranh luận và cân nhắc kéo dài. Như trong bất kỳ môn thể thao đồng đội nào, mọi người trở nên tốt hơn trong việc phối hợp với luyện tập. Thảo luận về các trường hợp điển hình trong các nhóm nghiên cứu nhỏ và sau đó trong lớp học giúp sinh viên thực hành kỹ năng cộng tác với những người khác. Các cựu sinh viên của HBR thường nói rằng họ đã sử dụng phương pháp tình huống với các kỹ năng tốt hơn để tham gia các cuộc họp và dẫn dắt họ. Sắp xếp một cuộc thảo luận hợp tác tốt trong đó mọi người đều đóng góp, mọi quan điểm đều được cân nhắc cẩn thận nhưng cuối cùng một quyết định cân nhắc được đưa ra là vòng cung của bất kỳ cuộc thảo luận tình huống tốt nào. Mặc dù giáo viên đóng vai trò chính trong quá trình hợp tác này trong suốt thời gian họ ở trường, nhưng đó là một nghệ thuật mà học sinh của phương pháp tình huống tiếp thu và trở nên tốt hơn khi họ dẫn dắt các cuộc thảo luận.

Sự tò mò  

Các trường hợp đưa học sinh vào rất nhiều tình huống và vai trò khác nhau. Trong mọi trường hợp, họ có thể đảm nhận vai trò doanh nhân, nhà đầu tư, nhà lãnh đạo chức năng hoặc Giám đốc điều hành, trong một loạt các ngành và lĩnh vực khác nhau. Mỗi trường hợp đều mang đến cơ hội cho học sinh xem điều gì gây tiếng vang với họ, điều gì kích thích họ, điều gì khiến họ cảm thấy khó chịu, họ có thể hình dung ra vai trò nào của nơi sinh sống trong sự nghiệp của mình. Các trường hợp điển hình kích thích sự tò mò về nhiều cơ hội trên thế giới và nhiều cách mà sinh viên có thể tạo ra sự khác biệt với tư cách là nhà lãnh đạo. Sự tò mò này phục vụ họ tốt trong suốt cuộc đời của họ. Nó làm cho họ nhanh nhẹn hơn, thích nghi tốt hơn và cởi mở hơn để làm nhiều việc hơn trong sự nghiệp của họ.

Tự tin vào bản thân

Học sinh phải đảm nhận các vai trò trong một nghiên cứu điển hình vượt xa kinh nghiệm hoặc năng lực trước đây của họ, thường là lãnh đạo của các nhóm hoặc toàn bộ tổ chức ở những môi trường không quen thuộc. "Bạn sẽ làm gì nếu bạn là nhân vật chính trong vụ án?" là câu hỏi phổ biến nhất trong một cuộc thảo luận tình huống. Mặc dù chúng chỉ là tưởng tượng và tạm thời, những bài tập “kéo dài” này giúp học sinh tự tin hơn rằng chúng có thể vượt qua thử thách.

Trong chương trình của HBS, sinh viên có thể nghiên cứu 500 trường hợp điển hình trong hai năm và phạm vi vai trò mà họ được yêu cầu đảm nhận sẽ làm tăng phạm vi tình huống mà họ tin rằng họ có thể giải quyết. Ban đầu, nói trước 90 bạn cùng lớp cảm thấy rủi ro, nhưng theo thời gian, học sinh trở nên thoải mái hơn khi chấp nhận rủi ro đó. Biết rằng các em có thể đứng trong một nhóm các đồng nghiệp cạnh tranh được tuyển chọn cao sẽ nâng cao sự tự tin của học sinh. Thông thường, các cựu sinh viên mô tả cách thảo luận về các trường hợp khiến họ cảm thấy chuẩn bị cho những vai trò hoặc thách thức lớn hơn nhiều so với những gì họ tưởng tượng trước khi học MBA. Sự tự tin rất khó dạy hoặc huấn luyện viên, nhưng phương pháp nghiên cứu tình huống dường như đã thấm nhuần nó trong mọi người.

Có thể có nhiều cách khác để học những kỹ năng tổng hợp này chẳng hạn như kinh nghiệm lặp đi lặp lại thu được thông qua luyện tập hoặc hướng dẫn từ một huấn luyện viên tài năng. Tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo của một giáo viên bậc thầy, phương pháp tình huống có thể thu hút học sinh và giúp họ phát triển các kỹ năng tổng hợp mạnh mẽ mà không có hình thức giảng dạy nào khác có được. Điều này nhanh chóng trở nên rõ ràng khi dạy học tình huống được giới thiệu vào năm 1921 - và ngày nay nó thậm chí còn đúng hơn.

Đối với các nhà giáo dục và sinh viên, việc nhận ra giá trị của những kỹ năng tổng hợp này có thể đưa ra quan điểm về các mục tiêu rộng lớn hơn trong công việc của họ cùng nhau. Trở lại ví dụ về các bài học piano, có thể tự nhiên giáo viên âm nhạc hoặc học sinh của họ đánh giá thành công bằng một thước đo đơn giản: Học sinh học chơi nhạc cụ đó có tốt không? Nhưng khi tất cả mọi người tham gia đều nhận ra các kỹ năng tổng hợp rộng lớn hơn mà hướng dẫn bằng công cụ có thể thấm nhuần - và ngay cả những người từng vấp ngã vẫn có thể thu được lợi ích suốt đời từ sự hướng dẫn của họ - thì điều đó có thể dẫn đến việc đánh giá cao hơn trong việc áp dụng phương pháp này.

Đối với các nhà tuyển dụng và người sử dụng lao động thì việc nhận ra những lợi ích lâu dài tích lũy được từ việc nghiên cứu thông qua phương pháp tình huống có thể là một quan điểm có giá trị trong việc đánh giá ứng viên và vạch ra quỹ đạo nghề nghiệp tiềm năng của họ. 

Mặc dù chúng ta chắc chắn phải sử dụng phương pháp trường hợp điển hình hàng trăm năm để hình dung ra những cách giáo dục học sinh mạnh mẽ hơn trong tương lai nhưng chúng ta hãy chắc chắn đánh giá những đổi mới này cho các kỹ năng tổng hợp mà chúng có thể thấm nhuần cũng như khả năng thông thạo nhiều chủ đề mà chúng có thể cho phép chúng ta.

Đức Nguyễn