Ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest), giải thích rằng nguyên nhân chính là sự co hẹp của nhu cầu tiêu dùng tại các thị trường chủ chốt như Mỹ và EU, dẫn đến giảm đơn hàng và buộc nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô sản xuất, thậm chí đóng cửa.
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu gỗ trong 11 tháng đầu năm 2023 đạt 12,1 tỷ USD, chiếm 82,5% so với năm 2022. Kim ngạch từ các thị trường lớn giảm mạnh khoảng 20-30%, đặc biệt là từ Mỹ và EU. Chủ tịch Viforest lưu ý rằng nếu xuất khẩu tiếp tục theo xu hướng hiện nay, ngành gỗ có thể đối mặt với sự suy giảm lên đến 14-16% so với năm trước đó.
Chủ tịch Công ty CP Gỗ Lâm Việt, ông Nguyễn Liêm, nói rằng mặc dù xuất khẩu của công ty chỉ đạt 80% so với năm 2022, nhưng đây vẫn được xem là kết quả tương đối tích cực trong bối cảnh khó khăn, khi nhiều doanh nghiệp khác chỉ đạt mức xuất khẩu 50-60%.
Mặc dù có những dấu hiệu hồi phục, thị trường ngành gỗ hiện nay vẫn chưa thể kỳ vọng vào một sự hồi phục đáng kể. Dự kiến, ít nhất đến nửa đầu năm 2024, các doanh nghiệp trong ngành vẫn sẽ gặp nhiều khó khăn.
Ngoài khó khăn về thị trường, ngành gỗ còn phải đối mặt với các vấn đề lớn liên quan đến tính hợp pháp và bền vững của sản phẩm. Quy định chống phá rừng của EU, có hiệu lực từ tháng 6-2023, đặt ra yêu cầu cao về tính hợp pháp, không phá rừng, và mức phát thải carbon thấp.
Ông Đỗ Xuân Lập của Viforest chia sẻ rằng Việt Nam đang nhập khẩu một lượng lớn gỗ từ các nước nhiệt đới, tăng 40% so với tổng sản lượng, gặp rủi ro về vấn đề pháp lý và mất cơ hội sử dụng nguồn gỗ an toàn trong nước.
Giám đốc điều hành Chương trình Chính sách, Thương mại và Tài chính Lâm nghiệp của tổ chức Forest Trends, ông Tô Xuân Phúc, cảnh báo rằng quy định chống phá rừng của EU sẽ ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này. Những yêu cầu cụ thể của quy định này đặt ra những thách thức lớn, đòi hỏi sự chú trọng vào chính sách và hạ tầng thông tin để chứng minh nguồn gốc và tính hợp pháp của sản phẩm gỗ xuất khẩu từ Việt Nam.
Bình Phương