Doanh nghiệp tại Ukraine chuyển chiến lược sản xuất để thích ứng với kinh tế thời chiến

Hai tuần sau cuộc chiến, các lực lượng Nga đã phải đối mặt với sự kháng cự gay gắt hơn nhiều so với dự đoán của hầu hết các chuyên gia phương Tây. Điều này một phần là do quá trình huấn luyện và trang bị vũ khí của phương Tây mà các lực lượng vũ trang Ukraine đã nhận được kể từ cuộc chiến tranh từ năm 2014 của Nga, nhưng cũng do những tính toán sai lầm về quân sự của Moscow.

Một lý do khác là tốc độ xã hội dân sự chấp nhận nỗ lực chiến tranh. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã kêu gọi người dân Ukraine sử dụng vũ khí và hỗ trợ quân đội bằng mọi cách có thể. Nhiều công ty đã trả lời cuộc gọi, giữ cho các nhà máy và văn phòng mở cửa bất chấp mối đe dọa từ các cuộc tấn công tên lửa . Chính phủ đã chuyển hướng quỹ của mình sang quân đội và ngân hàng trung ương đã phát động một chiến dịch huy động vốn cộng đồng trong vòng vài giờ sau khi lực lượng của Nga tham gia.

Tymofiy Mylovanov, một cố vấn cho chính quyền của ông Zelensky và là một cựu bộ trưởng kinh tế, cho biết: “Chúng tôi đã chuyển sang một nền kinh tế chiến tranh. Bây giờ các nhà máy tạo ra áo len đang làm vũ khí."

Vào ngày 24 tháng 2, Sergii Pylypenko, giám đốc điều hành của nhà phát triển bất động sản Tập đoàn Xây dựng-Công nghiệp Kovalka, bị đánh thức bởi các cuộc tấn công tên lửa đánh dấu sự bắt đầu của cuộc chiến của Moscow với Ukraine.

Ông Pylypenko đã tập hợp ban lãnh đạo cho một cuộc gọi hội nghị khẩn cấp và quyết định đã được đưa ra: ngừng hoạt động tại 13 nhà máy của Kovalka và tại các địa điểm xây dựng khác nhau. Nhưng thay vì đóng cửa hoàn toàn, công ty nhanh chóng chuyển hướng nỗ lực sang việc giúp đỡ quân đội.

Nó đã bàn giao toàn bộ đội xe gồm 600 chiếc, bao gồm máy trộn bê tông, xe ben và máy xúc cho quân đội Ukraine. Một số xe ben của nó đã được chuyển đổi thành hệ thống tên lửa phòng không.

Kovalka cũng đã cung cấp cho quân đội hơn hai tấn thuốc nổ TNT và các chất nổ khác, thứ mà quân đội thường sử dụng để làm nổ đá trong các mỏ đá granit của mình. Gần đây, họ bắt đầu sản xuất loại kim loại khổng lồ X được sử dụng làm chướng ngại vật chống tàu, để củng cố các trạm kiểm soát quân sự.

“Chúng tôi là một công ty gia đình và chúng tôi chỉ có một cách - chiến thắng trong cuộc chiến này và sau đó là tái thiết Ukraine", ông Pylypenko nói.

Tập đoàn khai thác và thép Metinvest cũng chuyển các cơ sở sản xuất và nhà máy của mình sang làm chướng ngại vật. Công ty cho biết mới đây rằng họ đã cung cấp cho quân đội 3.500 chướng ngại vật và hơn 2.000 khối bê tông làm nơi trú ẩn.

Những khoản đóng góp như vậy là nhỏ so với những gì các đồng minh của Ukraine ở châu Âu và Mỹ đang cung cấp về mặt quân sự và hỗ trợ tài chính. Các thành viên NATO đã tiến hành một hoạt động khá lớn trong những ngày gần đây để chuyển vũ khí và tiếp tế cho binh lính Ukraine . Tại Mỹ, Quốc hội đã thông qua gói chi tiêu gồm 13,6 tỷ USD viện trợ khẩn cấp cho Ukraine, bao gồm cả hỗ trợ cho quân đội.

Nhiều doanh nghiệp Ukraine đã tìm cách tăng cường nỗ lực quốc tế này. Tại Kachorovska, một thương hiệu giày nữ cao cấp có từ năm 1957, Giám đốc điều hành Alina Kachorovska vừa trở về sau một cuộc triển lãm đồ da ở Milan khi cuộc xâm lược bắt đầu. Công ty, thường bán các mặt hàng như giày da đỏ và giày lười màu be, đã nhận thấy ngày càng nhiều yêu cầu từ khắp nơi trên đất nước cho một loại giày khác: bốt quân đội.

Kachorovska bắt đầu liên hệ với các nhà máy khác để tìm đế và dây buộc. Nó sử dụng một số chất liệu của riêng mình, ban đầu được dành riêng cho bộ sưu tập xuân hè, bao gồm da Ý đắt tiền màu ô liu sẫm.

“Nó rất khác so với những đôi giày thông thường của chúng tôi. Nhưng chúng tôi hiểu rõ rằng chúng tôi cần phải bắt đầu làm điều gì đó, để hỗ trợ quân đội, hỗ trợ đất nước", cô Kachorovska nói.

Khoảng 40 công nhân đến làm việc tại một số nhà máy, những ngày của họ bị đánh thứcbởi tiếng còi báo động của cuộc không kích. Bà Kachorovska không tiết lộ vị trí chính xác của các nhà máy vì lo ngại an ninh, nhưng cho biết thị trấn bị đánh bom gần như hàng ngày. Công ty đã sản xuất khoảng 700 đôi ủng quân đội và các yêu cầu vẫn tiếp tục đổ về.

Cơ quan truyền thông ISD Group quyết định tập trung vào một mặt trận khác của cuộc chiến: thông tin sai lệch của Nga .

Với việc Matxcơva xây dựng bộ máy tuyên truyền và đưa tin sai lệch về cuộc chiến tại quê nhà, người sáng lập và đối tác quản lý của ISD Viktor Shkurba cho biết ông muốn cho người Nga thấy thực tế đang diễn ra: “các cột thiết bị quân sự, tù nhân, xác chết bị nổ tung". 

Cơ quan này đã thành lập một đội gồm hơn 60 người thu thập thông tin và điền vào bản đồ của Nga và Ukraine với các hình ảnh và video từ cuộc chiến. Tên của những người lính Nga bị bắt hoặc bị giết có liên quan đến thành phố mà họ đến.

Ông Shkurba nói: “Cách này có nhiều khả năng tiếp cận người thân của họ hơn.

Tiếp cận công chúng Nga là một thách thức đối với sự kiểm duyệt của nhà nước , bao gồm cả việc Điện Kremlin chặn Facebook và Twitter. Ông Shkurba và nhóm của mình đã truyền bá tài liệu của họ qua ứng dụng nhắn tin Telegram, ứng dụng phổ biến ở Nga, thông qua những người Ukraine có gia đình và bạn bè ở Nga, và bằng cách mua quảng cáo trên các trang web của Nga.

Ông Shkurba nói: “Chúng tôi vẫn đang cố gắng tìm ra điểm trống của họ". Các tổ chức từ thiện cũng tham gia vào cuộc chiến. Come Back Alive, đã hoạt động kể từ khi Nga sáp nhập Crimea năm 2014 , đã tặng máy bay không người lái, tấm che nhiệt, áo khoác và các thiết bị khác trị giá khoảng 23 triệu USD, cho quân đội. Tổ chức từ thiện Army SOS đã quyên góp tiền cho lá chắn, đài phát thanh và bộ dụng cụ y tế chiến thuật.

Khi Nga bắt đầu ném bom vào Kyiv, các quan chức tại ngân hàng trung ương Ukraine đã nhanh chóng từ bỏ các chính sách tiền tệ chính thống. Ngân hàng đã thiết lập các tài khoản huy động vốn cộng đồng để quyên góp cho quân đội và viện trợ nhân đạo, thu về gần 400 triệu USD cho đến nay. Ukraine sau đó đã phát hành trái phiếu chiến tranh, huy động được khoảng 270 triệu USD.

Sergiy Nikolaychuk, Phó Thống đốc Ngân hàng Quốc gia Ukraine cho biết: “Chúng tôi không thể coi là chúng tôi đang ở trong hoàn cảnh bình thường và vì vậy chúng tôi không thể dựa vào bộ công cụ tiền tệ thân thiện với thị trường tiêu chuẩn. Chúng tôi bắt đầu điều chỉnh các biện pháp này cho phù hợp với hoàn cảnh thay đổi kể từ ngày đầu tiên của cuộc chiến", Sergiy Nikolaychuk, Phó Thống đốc Ngân hàng Quốc gia Ukraine nhận định. 

Bảo Bảo (Theo WSJ)