Bộ Công Thương phê duyệt dự án điện mặt trời gấp gần 20 lần quy hoạch

09:25 26/12/2023

Kết luận thanh tra về quản lý đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện 7 và 7 điều chỉnh vừa được Thanh tra Chính phủ ban hành ngày 25/12, chỉ rõ việc bổ sung nhiều dự án điện mặt trời chủ yếu ở miền Trung, Tây Nguyên là không phù hợp.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa nguồn và lưới điện truyền tải của Việt Nam

Theo kết luận, Bộ Công Thương không thực hiện quy hoạch phát triển điện mặt trời trên cả nước, và các tỉnh không thực hiện quy hoạch điện mặt trời cấp tỉnh đến năm 2020. Tuy nhiên, vẫn có 168 dự án điện mặt trời đã được phê duyệt, có tổng công suất là 14.707MW, gấp gần 20 lần so với quy hoạch ban đầu.

Trong số này, chỉ có 14 dự án được duyệt theo quy hoạch điện lực của 4 địa phương trước năm 2016 và 8 dự án được duyệt theo quy hoạch điện lực của 5 tỉnh. Các dự án còn lại (tổng công suất 3.194MW) được duyệt bổ sung tại 23 địa phương, trong đó có tới 15/23 tỉnh không có quy hoạch điện mặt trời. Do đó, cơ quan thanh tra đánh giá rằng quyết định của Bộ Công Thương duyệt 92 dự án với tổng công suất 3.194MW không có căn cứ pháp lý. Quy hoạch điện 7 điều chỉnh đã đề ra kế hoạch lắp đặt 850MW điện mặt trời vào năm 2020, nhưng Bộ Công Thương đã duyệt tới 54 dự án (công suất 10.521MW), cũng không tuân theo cơ sở pháp lý.

Ngoài ra, việc bộ phê duyệt bổ sung các dự án điện mặt trời dưới 50MW vào quy hoạch điện lực tỉnh và tham mưu Thủ tướng duyệt các dự án trên 50MW vào Quy hoạch điện 7 điều chỉnh mà không lập quy hoạch cũng bị cho là không có căn cứ pháp lý, đồng thời có nguy cơ gây ra cạnh tranh không công bằng trong thu hút đầu tư.

Kết luận của thanh tra cũng chỉ ra rằng Bộ Công Thương đã vi phạm cơ chế khuyến khích dự án điện mặt trời tại Ninh Thuận, dẫn đến việc 14 dự án được hưởng giá FIT ưu đãi 9,35 cent/kWh trong 20 năm mà không tuân theo quy định. Điều này dẫn đến việc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) phải thanh toán thêm 1.481 tỷ đồng cho các chủ đầu tư trong 2,5 năm.

Cơ quan thanh tra cũng chỉ ra việc EVN cũng đã từng kiến nghị đề xuất không khuyến khích đầu tư điện mặt trời mà không đồng bộ với đầu tư lưới truyền tải, mặc dù góp ý này không được Bộ Công Thương tiếp thu đầy đủ.

Đối với 8 địa phương vi phạm, thanh tra Chính phủ đề xuất chuyển cơ quan điều tra xử lý nhiều vụ việc.

Tại Long An, cơ quan thanh tra yêu cầu kiểm điểm và xử lý trách nhiệm theo quy định pháp luật với tổ chức, cá nhân liên quan. Bình Thuận có 13 dự án điện mặt trời và điện gió vi phạm quy định về đất dự trữ khoáng sản quốc gia, và Cơ quan an ninh điều tra đã được chuyển hồ sơ để xử lý vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai cho các dự án này.

Tại Bình Phước, Thanh tra Chính phủ kết luận vi phạm liên quan đến sử dụng đất rừng xây dựng nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 4, cùng một số công trình khác.

Đối với Đắk Lắk, có các dự án không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, và thanh tra đề xuất chuyển cơ quan điều tra xử lý.

Bình Phương t/h