Nền kinh tế đang rất cần có một Quỹ Đầu tư Chính phủ

15:00 08/11/2021

Theo TS. Trần Đình Thiên, thành viên Tổ Tư vấn của Thủ tướng Chính phủ, việc SCIC đầu tư vào Vietnam Airlines vừa qua đã cho thấy một động thái thể hiện sự thay đổi tích cực tư duy về đầu tư nhà nước. “Nhìn rộng hơn, nền kinh tế đang rất cần có một Quỹ Đầu tư Chính phủ. Đây là mô hình tích cực để giải quyết việc hỗ trợ doanh nghiệp trên nền tảng thị trường, chứ không phải cứu trợ doanh nghiệp, giống như một quỹ bảo hiểm nhưng theo phương án thị trường”.

Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã thành lập Quỹ Đầu tư Chính phủ để đầu tư vào những doanh nghiệp dẫn dắt nền kinh tế, doanh nghiệp đầu ngành trong những lĩnh vực quan trọng, hỗ trợ doanh nghiệp khi gặp khó khăn. Thậm chí, nhiều Quỹ Đầu tư Chính phủ còn đầu tư vào các doanh nghiệp nước ngoài hoặc cho chính phủ nước ngoài vay vốn. 

Tuy nhiên, do SCIC là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, nên phạm vi đầu tư rất hạn hẹp. Theo Luật 69/2014/QH13 về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, doanh nghiệp nhà nước chỉ được đầu tư vào 4 lĩnh vực (doanh nghiệp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích thiết yếu cho xã hội; hoạt động trong lĩnh vực trực tiếp phục vụ quốc phòng, an ninh; lĩnh vực độc quyền tự nhiên; ứng dụng công nghệ cao, đầu tư lớn, tạo động lực phát triển nhanh cho các ngành, lĩnh vực khác và nền kinh tế).

Đây là một trong những hạn chế về cơ chế, chính sách cần sớm được tháo gỡ để hoạt động đầu tư của SCIC có thể tương xứng với tiềm năng vốn có.

Chính vì vậy, để Quỹ Đầu tư Chính phủ đi vào hoạt động thì phải sửa đổi, bổ sung Luật 69/2014/QH13 theo đúng mô hình tổ chức, hoạt động của các quỹ đầu tư chính phủ trên thế giới.

Theo đại diện SCIC, do là quỹ đầu tư, nên phải có cơ chế tiền lương, tiền thưởng, thu nhập, cũng như các chế độ đãi ngộ khác với doanh nghiệp nhà nước thông thường để thu hút được các chuyên gia đầu tư, chuyên gia phân tích tài chính có kinh nghiệm, được đào tạo bài bản.

“Hoạt động đầu tư trên thị trường vốn rất khác với hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ khác. Chỉ cần ra một quyết định đầu tư, thoái vốn chính xác, kịp thời là có thể lãi hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng và ngược lại”, ông Thiên nói thêm.

Chuyên gia Nguyễn Đình Cung lại cho rằng, để SCIC hoạt động độc lập với vai trò nhà đầu tư của Chính phủ, cần thay đổi mục tiêu, đồng thời cần thực hiện tăng vốn cho SCIC để tạo nguồn đầu tư cho khu vực doanh nghiệp nhà nước.

“Để đảm bảo quy mô hoạt động của một Quỹ Đầu tư Chính phủ, nguồn vốn hoạt động của SCIC có thể được hình thành từ lợi nhuận sau thuế mà SCIC được giữ lại, thu từ cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp… Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong cho phép SCIC chủ động, linh hoạt trong ra quyết định đầu tư dựa trên những nguyên tắc, cơ chế được định trước của Quỹ”, ông Cung nhấn mạnh.

PV