Nền kinh tế Australia đang trên bờ vực khi các khoản vay thế chấp mua nhà của người dân đáo hạn vào năm 2023

Giá trị vay mua nhà tại Australia ước tính khoảng 370 tỷ đô la Úc (tương đương 245,79 tỷ đô la Mỹ) có thể tăng tới 2/3 vào thời điểm thu nhập thực tế đang giảm do lạm phát gia tăng. Điều này chắc chắn sẽ giáng một đòn mạnh vào giá nhà và mức độ chi tiêu của người dân - động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế Australia.

Giá trị nhà ở Sydney đã giảm 12% từ đầu năm đến nay. Eliza Owen, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại công ty tư vấn bất động sản CoreLogic, cho biết các chủ sở hữu nhà ​​sẽ còn thua lỗ lớn hơn khi nhiều bất động sản được rao bán. 

“Mặc dù hầu hết những người đi vay ​​​​sẽ tiếp tục thanh toán các khoản thế chấp, nhưng động lực bán bất động sản có thể sẽ mạnh hơn, khi mà nợ thế chấp đã tăng cao từ mức thấp kỷ lục”, Owen cho biết thêm. 

Chủ nhà Francesca Lemon biết các khoản trả nợ thế chấp có lãi suất thay đổi của cô ấy đã tăng 1.200 đô la Úc mỗi tháng chỉ trong năm nay, buộc cô ấy phải quay lại làm việc bất chấp tình trạng sức khỏe về lâu dài, để gia đình cô ấy có thể trang trải nợ nần. Lemon, năm nay 31 tuổi, cho biết: "Thật đáng sợ, mọi người đang phải vật lộn để tồn tại. Chi phí trả tiền thế chấp đã tăng lên hàng nghìn đô la đối với tất cả mọi người". 

Bốn ngân hàng lớn của Australia là Ngân hàng Khối thịnh vượng chung Australia, Westpac, Ngân hàng Quốc gia Australia và ANZ, chiếm 75% thị trường thế chấp của nước này. Ngân hàng Dự trữ Úc (RBA) đã tăng lãi suất hàng tháng kể từ tháng 5 năm nay, đưa lãi suất từ ​​mức thấp nhất mọi thời đại là 0,1% lên mức cao nhất trong thập kỷ là 3,1%. 

Các nhà hoạch định chính sách đều biết rằng các khoản thanh toán thế chấp sẽ tăng lên mức cao kỷ lục vào năm tới khi các khoản vay có lãi suất cố định hết hạn và coi đó là một lý do để RBA trở thành ngân hàng đầu tiên làm chậm tốc độ thắt chặt. 

RBA lo ngại 15% người vay theo lãi suất thay đổi có thể thấy dòng tiền của họ chuyển sang trạng thái âm, giả định rằng lãi suất tăng lên 3,6% phù hợp với kỳ vọng của thị trường. 

Đối với Francesca Lemon, cô đã xoay xở để có được mức lãi suất thấp hơn từ một người cho vay khác vào tháng trước, nhờ sự cạnh tranh lãi suất gia tăng cùng với nhu cầu tái cấp vốn. Tuy nhiên, những người đã mua nhà ở đỉnh cao của thị trường có thể rơi vào tình trạng âm vốn chủ sở hữu và không còn lựa chọn nào khác ngoài bán ra. 

Đại lý bất động sản Lloyd Edge cho biết một số chủ sở hữu nhà có dùng thế chấp đã bán hết trước khi khoản vay lãi suất cố định của họ hết hạn. "Tôi nghĩ rằng sẽ có rất nhiều người khác rơi vào tình huống này, nhưng họ vẫn chưa nhận ra điều đó", Lloyd Edge cho biết thêm. 

Hàng trăm nghìn người Úc đã tận dụng mức lãi suất vay thế chấp cực thấp trong đại dịch Covid để nhảy vào một trong những thị trường nhà ở có giá cả phải chăng nhất thế giới. Các khoản vay có lãi suất cố định - thường có thời hạn hai hoặc ba năm - chiếm hơn 40% các khoản vay mới trong thời kỳ Covid, đã tăng từ 15% trước đó. 

Việc tăng lãi suất sẽ làm tăng thêm khoảng 1.000 đô la Úc vào khoản thanh toán hàng tháng cho khoản thế chấp trung bình 600.000 đô la Úc, một gánh nặng đối với dân số đang nắm giữ 2 nghìn tỷ đô la Úc (tương đương 1,3 nghìn tỷ đô la Mỹ) nợ mua nhà. 

Tình hình vẫn chưa có gì được cải thiện đáng kể đối với các khoản nợ thế chấp, dù nhờ vào quỹ tiết kiệm được tích lũy qua đại dịch Covid. Các cuộc kiểm tra nghiêm ngặt đối với đơn xin vay mới với độ trễ thông thường là hai đến ba tháng, để các đợt tăng lãi suất có thể gây ảnh hưởng đến nền kinh tế. 

Các cuộc khảo sát mới đây đang cho thấy dấu hiệu căng thẳng của người đi vay với niềm tin của người tiêu dùng ở mức thấp, thường chỉ thấy trong thời kỳ suy thoái. Công ty nghiên cứu Roy Morgan dự kiến ​​cứ bốn người nắm giữ khoản vay thế chấp thì có một người sẽ gặp rủi ro tài chính vào tháng 1 năm 2023, chiếm tỷ lệ 25%. 

Leesa Gasparin, một cư dân 55 tuổi ở Tasmania, hiện đóng góp một phần tư thu nhập, khoảng 4.000 đô la một tháng cho khoản thế chấp ngày càng tăng của mình. "Tôi biết số tiền đó có thể không nhiều đối với một số người, nhưng với tôi thì có. Nó giống như mọi thứ với cửa hàng tạp hóa, quyền lực và tất cả những thứ đó. Nó thực sự rất khó khăn", Leesa Gasparin nói. 

Anh Dũng (TheoThedailystar)