Ứng dụng khoa học công nghệ để phát triển nâng cao các giá trị kinh tế - văn hóa - xã hội từ "SEN"

Theo UBND tỉnh Đồng Tháp, cây sen gắn liền với vùng đất này từ xa xưa và được nhiều người yêu mến. Năm 2015, tổng diện tích trồng sen trên địa bàn tỉnh khoảng 1.265ha, sản lượng đạt 984 tấn.

Song, đến giai đoạn năm 2016 - 2019, diện tích sen giảm còn từ 790 - 880ha, sản lượng dao động từ 590 – 712 tấn. Đến năm 2020, diện tích sen phục hồi trở lại khoảng 1.252ha, sản lượng trên 1.000 tấn; tập trung tại các huyện Tháp Mười, Tam Nông, Cao Lãnh, Tân Hồng và Lấp Vò.  

Trong những năm qua, để nâng cao giá trị và phát huy tiêm năng của cây sen, UBND tỉnh Đồng Tháp đã tổ chức rất nhiều sự kiện, lễ hội văn hóa để tôn vinh giá trị của sen đồng thời quảng bá, xây dựng hình ảnh Đồng Tháp là “Quê Sen”, “Thủ phủ Sen” hay “Đất Sen Hồng”...

Đặc biệt, kể từ năm 2007, UBND tỉnh Đồng Tháp có biểu tượng theo hình tròn cách điệu của bông hoa sen. Ngoài ra, cây sen còn được UBND tỉnh chọn và đưa vào xây dựng và phát triển thương hiệu các nông sản chủ lực tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2021 – 2025.

PGS.TS Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Rau quả (thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) cho biết, đang phối hợp với Sở KH- CN tỉnh Đồng Tháp xây dựng “đề án phát triển sản phẩm sen Đồng Tháp giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030”.

Trong đó, có nhiều giải pháp về khoa học công nghệ để phát triển sen như, xây dựng trung tâm bảo tồn, lưu giữ các giống sen; tuyển chọn và lai tạo bộ giống sen mới, phân theo các nhóm trồng sen để lấy hoa, ngó, củ và các giống sen trồng chậu làm cảnh; hoàn thiện các quy trình kỹ thuật trồng, canh tác sen; quy trình kỹ thuật thu hái, bảo quản, chế biến sâu về sen, để tạo ra nhiều sản phẩm từ sen hơn nữa.

Theo ông Nguyễn Thành Tài, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Tháp,  nhận thấy những giá trị và tiềm năng to lớn từ cây sen, Tỉnh đã và đang tập trung nhiều nguồn lực để phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội xoay quanh các giá trị từ cây sen. 

Cây sen và các giá trị văn hóa từ cây sen là nhân tố quan trọng nhất để tạo lập và định vị hình ảnh Đồng Tháp. Đồng thời là nhân tố quan trọng nhất góp phần thực thực hiện thắng lợi Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh.

Để phát huy hết thế mạnh và tiềm năng của cây Sen, Sở đã và đang tham mưu  tỉnh đưa khoa học và công nghệ vào phát triển chuỗi giá trị sản phẩm sen, thông qua các hoạt động như: Xây dựng và ban hành Đề án Phát triển sản phẩm Đồng Tháp; Dự án Đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp đối với chỉ dẫn địa lý Đồng Tháp cho sản phẩm sen; hỗ trợ kinh phí cho doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ phục vụ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm sen...

Ngoài ra, ngành khoa học và công nghệ tỉnh còn hỗ trợ trực tiếp cho các cơ quan quản lý và doanh nghiệp trong việc giữ gìn và khai thác các tài sản trí tuệ liên quan đến sản phẩm, dịch vụ từ sen.

Trong thời gian tới, Sở sẽ thực hiện có hiệu quả hoạt động quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý “Đồng Tháp” cho sản phẩm sen nhằm khai thác giá trị kinh tế do Chỉ dẫn địa lý mang lại cho hoạt động sản xuất, kinh doanh sản phẩm Sen Đồng Tháp.

Chia sẻ tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan mong muốn tỉnh tiếp tục nâng tầm cây sen, cũng như khẳng định thương hiệu Đồng Tháp.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị tỉnh phải có những chương trình, kế hoạch phát huy giá trị sen nhiều hơn nữa và thực hiện thường xuyên. Theo đó, cần đẩy mạnh kết nối các tour du lịch, lữ hành, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm sen, đưa các món ăn về sen vào các nhà hàng, quán ăn; đa dạng hóa sản phẩm từ sen và cả việc tạo ra những giống sen mới.

Điều quan trọng là nông dân cần gắn bó, liên kết với nhau nhiều hơn và Hội ngành hàng Sen của Đồng Tháp vừa ra đời là điều kiện để hợp sức cùng nhau phát triển cây sen, tạo ra giá trị cao hơn từ cây sen.

Cảm ơn ý kiến tâm huyết của Bộ trưởng Lê Minh Hoan, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Phạm Thiện Nghĩa cho rằng, những trăn trở của Bộ trưởng đối với ngành hàng sen cũng chính là trách nhiệm của chính quyền địa phương. Vì vậy, tỉnh Đồng Tháp mong muốn tất cả nông dân trồng sen, các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp… cùng chung tay thực hiện các giải pháp để nâng tầm cây sen, không chỉ tạo dựng thương hiệu địa phương, mà còn không ngừng phát huy giá trị chuỗi ngành hàng sen.

Phạm.Giang