Tầm quan trọng vượt trội của chính sách BHTN, bảo vệ người lao động

Chính sách Bảo hiểm Thất nghiệp (BHTN) - 14 năm triển khai đem lại những thành tựu đáng kể trong đảm bảo an sinh xã hội và hỗ trợ người lao động vượt qua khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19. Với việc hỗ trợ trợ cấp thất nghiệp và học nghề để quay lại thị trường lao động, chính sách này đã chứng tỏ vai trò trụ cột trong hệ thống an sinh xã hội, đồng thời gắn bó chặt chẽ với các chính sách việc làm và thị trường lao động.

Hệ thống văn bản hướng dẫn BHTN đã được tối ưu hóa và tổ chức triển khai đồng bộ, kịp thời nhờ sự phối hợp tốt giữa các ngành Lao động-Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội, Tài chính, Nội vụ và các tổ chức đại diện cho người lao động, người sử dụng lao động. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi để chính sách BHTN phát huy hiệu quả và đạt được kết quả tích cực.

Theo ông Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội của Quốc hội, chính sách BHTN không chỉ đóng vai trò quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội mà còn là công cụ quản trị thị trường lao động hiệu quả. Chính sách này kết hợp chặt chẽ với các chính sách việc làm, thị trường lao động và các chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm, nhằm hỗ trợ người lao động bảo vệ vị trí việc làm, duy trì việc làm và phòng tránh thất nghiệp.

Trong trường hợp gặp rủi ro về việc làm, chính sách BHTN cung cấp các biện pháp như bù đắp một phần thu nhập khi thất nghiệp, hỗ trợ học nghề để nâng cao trình độ kỹ năng nghề hoặc chuyển đổi nghề nghiệp, đồng thời tư vấn và giới thiệu việc làm để người thất nghiệp nhanh chóng tìm được việc làm mới. Ngoài ra, người thất nghiệp cũng được hưởng chế độ Bảo hiểm y tế, đóng góp vào sự tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị-xã hội.

Ông Vũ Trọng Bình, Cục trưởng Cục Việc làm, cho biết rằng chính sách BHTN đã có vai trò nổi bật trong việc hỗ trợ người lao động bị mất việc làm ổn định cuộc sống trước mắt trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Trong thời gian giãn cách xã hội, hệ thống cơ quan thực hiện chính sách BHTN tại các tỉnh, thành lớn và tập trung nhiều lao động như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương vẫn hoạt động hiệu quả, giúp hàng trăm nghìn người thất nghiệp tìm việc làm mới và tạo cơ hội quay lại thị trường lao động.

Bộ Lao động Thương binh & Xã hội khẳng định, trong những năm qua, các cơ quan, ban, ngành đã phối hợp tổ chức thực hiện bảo hiểm thất nghiệp với phương châm 3 đúng “đúng đối tượng, đúng chế độ, đúng thời hạn” khi giải quyết chế độ hỗ trợ học nghề đã có tác động tích cực, trực tiếp đến người lao động, người sử dụng lao động và vấn đề an sinh xã hội.

Dù đạt nhiều kết quả, song đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp chưa bao phủ hết tất cả đối tượng có quan hệ lao động. Việc tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp còn nhiều hạn chế, chưa thực sự thể hiện được vai trò là công cụ quản trị thị trường hiệu quả, còn nặng về giải quyết trợ cấp thất nghiệp, chưa chú ý thỏa đáng đến các giải pháp về đào tạo nghề, phòng ngừa thất nghiệp, duy trì việc làm,…

Để hoàn thiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp, Bộ Lao động Thương binh & Xã hội cho biết cần tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp và các văn bản có liên quan. Theo đó, cần tổ chức rà soát, phát hiện, sửa đổi và bổ sung kịp thời các văn bản hướng dẫn thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp; hoàn thiện các văn bản xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm thất nghiệp. Sửa đổi, bổ sung Luật Việc làm, trong đó mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp, các chế độ bảo hiểm thất nghiệp, cải tiến quy trình tổ chức thực hiện bảo hiểm thất nghiệp; xây dựng Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về ban hành danh mục sự nghiệp công sử dụng Quỹ bảo hiểm thất nghiệp là cơ sở để xây dựng đơn giá, giá dịch vụ sự nghiệp công sử dụng Quỹ bảo hiểm thất  nghiệp, các địa phương sẽ thuận lợi hơn trong việc xây dựng kinh phí, bố trí  nhân sự nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ bảo hiểm thất nghiệp.

Tổ chức thực hiện đúng, đầy đủ các quy định hiện hành về bảo hiểm thất nghiệp: rà soát các đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp; thực hiện việc thông báo biến động lao động của các doanh nghiệp; thực hiện việc thông báo hằng năm cho từng người lao động về việc đóng bảo hiểm thất nghiệp; chốt sổ bảo hiểm xã hội về bảo hiểm thất nghiệp; tiếp nhận và giải quyết hưởng bảo hiểm thất nghiệp theo phương châm 3 đúng “đúng đối tượng, đúng chế độ và đúng thời hạn”; tăng cường các giải pháp tích cực để tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề cho người thất nghiệp ngay từ khi người lao động đến đăng ký thất nghiệp, chú trọng công tác thông tin thị trường lao động để hỗ trợ cho người thất nghiệp, tổ chức có hiệu quả các sàn giao dịch để người thất nghiệp tham gia; đồng thời có các biện pháp để hạn chế việc sa thải lao động của các doanh nghiệp; phát hiện các sai phạm, trục lợi về bảo hiểm thất nghiệp để có biện pháp ngăn chặn, xử lý.

Xây dựng các mô hình chuẩn hoạt động về bảo hiểm thất nghiệp để thực hiện tốt các nhiệm vụ về bảo hiểm thất nghiệp, tư vấn, thông tin thị  trường lao động, giới thiệu việc làm, cung ứng lao động và đào tạo nghề. Không ngừng nâng cao năng lực nhân sự thực hiện bảo hiểm thất nghiệp: thông qua đào tạo, bồi dưỡng và tập huấn nghiệp vụ, kỹ năng làm việc để thực hiện bảo hiểm thất nghiệp, tư vấn, giới thiệu việc làm và đào tạo nghề, hỗ trợ học nghề.

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực bảo hiểm  thất nghiệp: xây dựng cơ sở dữ liệu về bảo hiểm thất nghiệp, thực hiện chia sẻ, kết nối dữ liệu thu, chi bảo hiểm thất nghiệp giữa ngành bảo hiểm xã hội với dữ liệu tiếp nhận, giải quyết hưởng các chế độ bảo hiểm thất nghiệp của ngành Lao động Thương binh & Xã hội nhằm kịp thời phát hiện, xử lý các trường hợp hưởng bảo hiểm thất nghiệp sai quy định…

Đánh giá tổng quan, chính sách BHTN đã phát huy vai trò trụ cột trong đảm bảo an sinh xã hội và hỗ trợ người lao động vượt qua khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn khó khăn của dịch bệnh Covid-19. Các biện pháp hỗ trợ như trợ cấp thất nghiệp và học nghề đã giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của thất nghiệp, giữ vững ổn định cuộc sống cho người lao động và duy trì sự cân bằng chính trị-xã hội. Tuy nhiên, việc tiếp tục cải tiến và đưa ra những điều chỉnh phù hợp là cần thiết để chính sách BHTN ngày càng hiệu quả và phù hợp với tình hình thị trường lao động và nhu cầu của người lao động.

Huyền Trâm