Chủ nhật 09/02/2025 02:33
Hotline: 024.355.63.010
Email: banbientap.dnhn@gmail.com
Thời cuộc

Nguy cơ với thị trường Mỹ dưới nhiệm kỳ thứ hai của ông Donald Trump

31/12/2024 17:34
Thị trường Mỹ hiện đang hưng phấn với kỳ vọng giảm thiểu quy định và cắt giảm thuế dưới thời cầm quyền của ông Donald Trump. Tuy nhiên, liệu kỳ vọng này có thể chuyển hóa thành hiệu quả bền vững?
Nguy cơ với thị trường Mỹ dưới nhiệm kỳ thứ hai của ông Donald Trump
Nguy cơ với thị trường Mỹ dưới nhiệm kỳ thứ hai của ông Donald Trump (Ảnh: AFP).

Thị trường chứng khoán Mỹ đã phản ứng tích cực trước thông tin ông Donald Trump trở thành Tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ. Với kỳ vọng vào việc giảm thiểu quy định và cắt giảm thuế, các nhà đầu tư toàn cầu đã bơm kỷ lục 149 tỷ USD vào các quỹ giao dịch chứng khoán Mỹ trong tháng 11, bất chấp lo ngại về sự bất ổn chính sách và các cuộc chiến thương mại. Sự lạc quan này đã đẩy giá cổ phiếu Mỹ lên mức cao nhất so với thị trường toàn cầu kể từ khi các số liệu được ghi nhận hơn một thế kỷ trước.

Tuy nhiên, giới đầu tư và lãnh đạo các doanh nghiệp cũng cần thận trọng. Nghiên cứu cho thấy, mặc dù thị trường ban đầu vui mừng trước sự trở lại của các nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu, nhưng kỳ vọng cao như vậy gần như không bao giờ được hiện thực hóa.

Theo đó, các chính sách của họ thường dẫn đến hiệu suất kém trên thị trường chứng khoán và giá tiêu dùng tăng cao. Kết quả này đã được phản ảnh thông qua các nghiên cứu, chẳng hạn một bài báo trên American Economic Review chỉ ra rằng, các chính quyền theo chủ nghĩa dân túy thường khiến các quốc gia phải đối mặt với tăng trưởng kinh tế thấp hơn, nợ quốc gia cao hơn và lạm phát gia tăng.

Chủ nghĩa dân túy cánh hữu là một phong trào chính trị tập trung vào việc bảo vệ lợi ích "người dân thường" trước các nhóm tinh hoa, thường gắn liền với chủ nghĩa dân tộc và bảo thủ xã hội. Nó nhấn mạnh đến việc tăng cường quyền lực nhà nước, phản đối nhập cư, toàn cầu hóa và các thể chế quốc tế. Các nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa này thường sử dụng biện pháp phân hóa xã hội, khơi gợi lòng trung thành của cử tri bằng cách đề cao bản sắc dân tộc và phản đối sự can thiệp của các tổ chức hoặc chính sách mà họ cho là đe dọa chủ quyền quốc gia.

Ngắn hạn thay cho dài hạn

Nguyên nhân đầu tiên của hiện tượng này khá đơn giản: lợi ích kinh tế ngắn hạn mà các nhà lãnh đạo dân túy mang lại phản ánh chính sách ngắn hạn của họ. Thuế quan có thể mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất Mỹ trong một hoặc hai năm bằng cách ngăn chặn sự cạnh tranh từ nước ngoài, nhưng các quốc gia khác có động lực để đáp trả tương ứng. Hệ quả là người tiêu dùng Mỹ sẽ phải chịu thiệt hại.

Điều tương tự cũng đúng với các đợt cắt giảm thuế. Chúng có thể kích thích nhu cầu tiêu dùng, tạo việc làm và tăng lợi nhuận trong ngắn hạn, nhưng cũng tạo ra sự bất ổn khi các nhà đầu tư phản ứng trước tình trạng thâm hụt ngân sách ngày càng tăng và chi tiêu thiếu kiểm soát của chính phủ. Một dấu hiệu đáng lo ngại cho Mỹ là quỹ trái phiếu Pimco – một trong những quỹ lớn nhất thế giới – đã tuyên bố sẽ giảm nắm giữ trái phiếu chính phủ dài hạn của Mỹ, ngay cả trước khi ông Donald Trump nhậm chức.

Bên cạnh các chính sách thiển cận, nguy cơ lớn hơn đối với sự thịnh vượng của nước Mỹ nằm ở mối đe dọa mà các nhà lãnh đạo dân túy gây ra đối với các thể chế. Như các nhà kinh tế đoạt giải Nobel Daron Acemoglu và James Robinson đã lập luận, hơn bất kỳ chính sách nào, chính các thể chế tốt mới là nền tảng của sự giàu có của một quốc gia.

Một nhà lãnh đạo dân túy có thể thúc đẩy tăng trưởng trong ngắn hạn, như Thủ tướng Viktor Orban đã làm ở Hungary với chính sách thuế đồng nhất, hay Thủ tướng Narendra Modi đã làm ở Ấn Độ với việc giảm quy định. Nhưng khi họ phá vỡ các hệ thống nhằm hỗ trợ doanh nghiệp thiết lập kế hoạch dài hạn và đảm bảo niềm tin của nhà đầu tư, những lợi ích này cuối cùng sẽ biến mất.

Không khó để hình dung nhiệm kỳ thứ hai của ông Donald Trump có thể sẽ dẫn đến kết quả như vậy.

Theo đó, thị trường hiện tại đã quen với việc suy nghĩ theo hướng sẽ có nhiều hay ít quy định hơn. Tuy nhiên, thay vào đó họ nên xem xét giữa quy định khách quan và quy định mang tính trả đũa. Dưới thời Tổng thống Biden, các quy định có thể nặng nề, nhưng các thể chế vẫn giữ được tính trung lập. Ông Peter Thiel, một người ủng hộ ông Donald Trump, đã giành được hợp đồng lớn với Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ; trong khi tỷ phú Elon Musk, người từng thể hiện sự ủng hộ với ông Biden, lại không nhận được trợ cấp quan trọng nào.

Ngược lại, các nhà lãnh đạo dân túy thường sử dụng quyền lực chính phủ để thưởng cho đồng minh và trừng phạt đối thủ chính trị, cho phép các công ty hoạt động kém hiệu quả tồn tại bằng cách hạ bệ các đối thủ năng động hơn nhưng không được ưu ái. Ví dụ, trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Donald Trump được cho là đã cố gắng ngăn chặn thương vụ sáp nhập giữa AT&T và Time Warner chỉ vì không thích CNN, một tài sản thuộc Time Warner. Trong nhiệm kỳ thứ hai, ông Donald Trump cũng sẽ có quyền bổ nhiệm Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang mới, tạo cơ hội gây xáo trộn thị trường tín dụng.

Liệu thị trường có quá lạc quan về triển vọng kinh doanh và kinh tế Mỹ dưới nhiệm kỳ thứ hai của ông Donald Trump?

Đặc điểm của các nhà lãnh đạo dân túy là, ngay cả khi tuyên bố ủng hộ các doanh nghiệp, họ không cam kết thực sự với cải cách thị trường. Cốt lõi trong cách thức điều hành của họ không phải là một ý tưởng, mà là chiến lược củng cố quyền lực bằng cách phân hóa xã hội và tạo dựng lòng trung thành từ một nhóm cử tri trung thành. Khi tuyên bố rằng không có thể chế nào được ngăn cản "ý chí của nhân dân", họ phá hoại hệ thống kiểm soát và cân bằng quyền lực, đồng thời tập trung quyền lực vào tay mình.

Phong cách này dẫn đến việc, khi các chính sách sai lầm hoặc nền kinh tế quá nóng vì các quyết định sai lầm, họ càng đẩy mạnh các hành động sai trái. Trước tiên, họ sẽ sa thải các công chức và quan chức được bổ nhiệm, những người dám cảnh báo về sai lầm. Họ cũng chính trị hóa các cơ quan thu thập và phân phối dữ liệu chính phủ chính thức, nhằm ngăn chặn công chúng tiếp cận sự thật không mong muốn.

Nguy cơ trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Donald Trump

Lần này, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ có vị thế tốt hơn nhiều để tập trung quyền lực và loại bỏ các rào cản đối với văn phòng của mình. Trong nhiệm kỳ đầu, ông đã sa thải Bộ trưởng Tư pháp và tìm cách thay thế một quyền Bộ trưởng Tư pháp để có người thực hiện mệnh lệnh của mình; ông cũng hành động tương tự với một loạt quyết định sa thải tại Bộ Quốc phòng. Với việc đảng của ông hiện đang nắm quyền tại Quốc hội, ông Donald Trump có thể dễ dàng thực hiện các thay đổi tại nhiều cơ quan hơn.

Điều này đã làm tăng nguy cơ các quyết định sai lầm sẽ khó bị ngăn chặn hơn. Đây là mối nguy chung dưới thời chủ nghĩa dân túy, với khả năng cao sẽ có các chính sách gây bất ngờ được đưa ra trong những năm tới.

Kết quả bầu cử tổng thống Mỹ đã đẩy thị trường vào trạng thái hưng phấn. Tuy nhiên, sự hưng phấn này sắp phải đối mặt với thực tế của một chính quyền dân túy trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Tin bài khác
Ngân hàng Trung ương Trung Quốc duy trì đà mua vàng trong tháng 1

Ngân hàng Trung ương Trung Quốc duy trì đà mua vàng trong tháng 1

Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã tiếp tục mua vàng trong tháng 1, phản ánh lo ngại về căng thẳng thương mại với Mỹ và xu hướng tích trữ vàng của các ngân hàng trung ương trước bất ổn kinh tế toàn cầu.
Tổng thống Donald Trump đình chỉ lỗ hổng thuế “de minimis”, Trung Quốc gặp khó ?

Tổng thống Donald Trump đình chỉ lỗ hổng thuế “de minimis”, Trung Quốc gặp khó ?

Mỹ chấm dứt quy định miễn trừ thuế “de minimis”, gây khó khăn cho các nền tảng thương mại điện tử vì làm chậm dòng chảy hàng hóa giá rẻ vào Mỹ, tác động lớn đến các nhà máy Trung Quốc.
Thị trường container toàn cầu dự báo tăng trưởng bất chấp nguy cơ chiến tranh thương mại

Thị trường container toàn cầu dự báo tăng trưởng bất chấp nguy cơ chiến tranh thương mại

Maersk dự báo thị trường container tăng trưởng 4% năm 2025, dù thấp hơn mức 6% năm trước. Tuy nhiên, ngành vận tải biển vẫn đối mặt rủi ro do căng thẳng Biển Đỏ và chính sách thương mại của Mỹ.
EU nhìn thấy cơ hội đàm phán với Mỹ để tránh chiến tranh thuế quan

EU nhìn thấy cơ hội đàm phán với Mỹ để tránh chiến tranh thuế quan

Trước những lời đe dọa của Tổng thống Mỹ Donald Trump, EU đang tìm kiếm đối thoại để tránh đối đầu xuyên Đại Tây Dương, đồng thời cân nhắc gia hạn đình chỉ thuế quan đối với Mỹ nhằm duy trì quan hệ tích cực.
Trung Quốc tăng thuế với hàng hóa Mỹ, "trả đũa" chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump

Trung Quốc tăng thuế với hàng hóa Mỹ, "trả đũa" chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump

Trung Quốc áp thuế bổ sung để đáp trả sau khi Mỹ tăng thuế đối với hàng hóa của nước này. Động thái này có khả năng châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Tổng thống Donald Trump tạm hoãn thuế quan với Canada và Mexico

Tổng thống Donald Trump tạm hoãn thuế quan với Canada và Mexico

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tạm hoãn thuế quan đối với Canada và Mexico sau thỏa thuận siết chặt biên giới, giảm căng thẳng thương mại nhưng vẫn duy trì áp lực với Trung Quốc và EU.
Thuế quan của Mỹ: Đòn giáng mạnh vào nền kinh tế toàn cầu

Thuế quan của Mỹ: Đòn giáng mạnh vào nền kinh tế toàn cầu

Mức thuế quan mới của Mỹ đối với Canada, Mexico và Trung Quốc đã gây chấn động thương mại toàn cầu, đe dọa gia tăng lạm phát, suy giảm GDP và bùng nổ một cuộc chiến thương mại.
Tổng thống Donald Trump gặp CEO Nvidia Jensen Huang trong bối cảnh DeepSeek thúc đẩy thị trường AI

Tổng thống Donald Trump gặp CEO Nvidia Jensen Huang trong bối cảnh DeepSeek thúc đẩy thị trường AI

Đây là lần đầu tiên kể từ khi quay lại Nhà trắng, Tổng thống Donald Trump gặp gỡ Jensen Huang – Giám đốc điều hành Nvidia – một trong những vật nổi bật nhất của Thung lũng Silicon hiện nay.
Thị trường điều chỉnh kỳ vọng giảm lãi suất của Fed giữa bất ổn thuế quan và lạm phát dai dẳng

Thị trường điều chỉnh kỳ vọng giảm lãi suất của Fed giữa bất ổn thuế quan và lạm phát dai dẳng

Thị trường toàn cầu đang điều chỉnh kỳ vọng giảm lãi suất của Fed giữa bất ổn thuế quan và lạm phát dai dẳng, với dự đoán chỉ hai lần cắt giảm trong năm 2025.
Cần 5,6 tỷ đô la đầu tư mỗi năm để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0

Cần 5,6 tỷ đô la đầu tư mỗi năm để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0

Mục tiêu phát ròng bằng 0 trên thế giới cần 5,6 tỷ đô la đầu tư mỗi năm. Tuy nhiên, mục tiêu này chưa đạt được.
Tại sao cổ phiếu Nvidia giảm sau khi DeepSeek ra mắt lại là một đợt điều chỉnh thị trường lành mạnh?

Tại sao cổ phiếu Nvidia giảm sau khi DeepSeek ra mắt lại là một đợt điều chỉnh thị trường lành mạnh?

Cổ phiếu của Nvidia đã giảm 17% vào thứ Hai. Sự giảm giá này xuất phát từ lo ngại về sự cạnh tranh từ công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo Trung Quốc, DeepSeek
Lợi ích lâu dài từ sự dấn thân của Iceland vào "hành trình xanh"

Lợi ích lâu dài từ sự dấn thân của Iceland vào "hành trình xanh"

Trong cuộc đua toàn cầu về các giải pháp năng lượng bền vững, Iceland đã gặt hái được nhiều thành công đáng kể, mang lại những lợi ích thiết thực cho người dân và tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững.
Dịp Tết Nguyên đán mang lại cơ hội lớn cho các ngành dịch vụ tại Trung Quốc

Dịp Tết Nguyên đán mang lại cơ hội lớn cho các ngành dịch vụ tại Trung Quốc

Tại Trung Quốc, Tết Nguyên đán không chỉ là dịp lễ quan trọng trong năm mà còn là giai đoạn kinh doanh bận rộn nhất, khi người tiêu dùng có xu hướng chi tiêu mạnh tay hơn cho hàng hóa và dịch vụ sau một năm làm việc vất vả. Đây là thời điểm lý tưởng để các doanh nghiệp tận dụng cơ hội mở rộng thị trường và gia tăng doanh thu.
Những trụ cột đổi mới sáng tạo tại Hàn Quốc

Những trụ cột đổi mới sáng tạo tại Hàn Quốc

Từ một nước nghèo, Hàn Quốc đã vươn lên thành cường quốc kinh tế nhờ chiến lược đổi mới sáng tạo. Ba trụ cột chính giúp nước này thành công gồm đầu tư R&D, hợp tác công-tư và hệ thống giáo dục hiện đại.
Tổng thống Donald Trump có thể áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc từ 1/2

Tổng thống Donald Trump có thể áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc từ 1/2

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết lời đe dọa áp thuế 10% đối với toàn bộ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vẫn đang được xem xét và có thể được thực hiện ngay trong tháng tới.