Thứ hai 08/12/2025 13:19
Hotline: 024.355.63.010
Email: banbientap.dnhn@gmail.com
 |
| Thất thế tại tòa, ông Trump còn những “quân bài” thuế quan nào? |
Chính sách thương mại của Tổng thống Donald Trump vừa vấp phải đòn giáng mạnh từ hệ thống tư pháp Mỹ, khi Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ (USCIT) tại Manhattan ra phán quyết rằng ông đã vượt quá quyền hạn khi viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp thuế diện rộng lên hàng nhập khẩu từ các quốc gia có thặng dư thương mại với Hoa Kỳ.
Phán quyết yêu cầu chấm dứt vĩnh viễn phần lớn các mức thuế này, đồng thời cấm Tổng thống sửa đổi hoặc mở rộng trong tương lai. Chính quyền của ông Trump được cho 10 ngày để hoàn tất việc dỡ bỏ, nhưng đã lập tức nộp đơn kháng cáo – tín hiệu cho thấy họ sẽ theo đuổi vụ việc đến cùng, kể cả phải đưa lên Tòa án Tối cao.
Dù vậy, theo đánh giá từ các chuyên gia tại Goldman Sachs, đây chưa phải là dấu chấm hết cho chính sách thuế quan mang đậm dấu ấn của ông Trump. Trong báo cáo gửi khách hàng, ngân hàng này nhận định chính quyền vẫn còn nhiều công cụ hợp pháp khác để duy trì áp lực lên các đối tác thương mại.
Goldman Sachs liệt kê một số lựa chọn pháp lý mà Nhà Trắng có thể khai thác để vượt qua rào cản từ tòa án. Đáng chú ý nhất là Điều 122 của Đạo luật Thương mại năm 1974, cho phép Tổng thống áp thuế tới 15% trong tối đa 150 ngày mà không cần sự chấp thuận từ Quốc hội. Đây được xem là phương án “cấp tốc” thay thế mức thuế 10% diện rộng được áp dụng, dù chỉ mang tính tạm thời nếu không có động thái lập pháp bổ sung.
Ngoài ra, Nhà Trắng có thể kích hoạt các cuộc điều tra theo Điều 301, vốn từng được sử dụng để áp thuế đối với Trung Quốc hồi năm 2018. Dù có thể mất vài tuần để hoàn tất, phương thức này tạo nền tảng pháp lý vững chắc hơn so với IEEPA.
Một công cụ khác đang được cân nhắc là mở rộng phạm vi Điều 232 – vốn hiện áp dụng cho thép, nhôm và ô tô – sang các lĩnh vực khác. Thậm chí, theo Goldman Sachs, ông Trump có thể lần đầu kích hoạt Điều 338 của Đạo luật năm 1930, cho phép áp thuế lên đến 50% với các quốc gia “phân biệt thương mại” với Mỹ, dù điều khoản này chưa từng được dùng trước đây.
Các chuyên gia pháp lý cho rằng vụ việc nhiều khả năng sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Luật sư James Ransdell từ hãng luật Cassidy Levy Kent gọi phán quyết của USCIT là “bước ngoặt đầu tiên” trong số hàng loạt vụ kiện đang chờ xử lý, và cho rằng tốc độ kháng cáo của Nhà Trắng là “bất thường”, thể hiện nỗ lực xin hoãn lệnh thi hành khẩn cấp.
“Có rất ít tiền lệ liên quan đến việc tổng thống dùng IEEPA để áp thuế, nên Tòa án Tối cao có thể sẽ quan tâm và tiếp nhận vụ việc”, ông Ransdell nhận định.
Cùng quan điểm trên, chuyên gia kinh tế Steven Blitz từ TS Lombard cho rằng ông Trump hiểu rõ “luật chơi” của hệ thống tòa án để kéo dài thời gian. “Khả năng lớn là ông ấy sẽ xin Tòa án Tối cao cho giữ nguyên thuế hiện tại trong thời gian kháng cáo. Đây là điều từng được dự đoán, một sắc lệnh hành pháp kiểu ‘vua chúa’ sẽ sớm va chạm với giới hạn của một nền dân chủ pháp trị”, ông Blitz nhận xét.
Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Trump vẫn không lùi bước. Người phát ngôn Nhà Trắng khẳng định tình trạng thâm hụt thương mại hiện nay là “khẩn cấp quốc gia”, gây tổn hại tới các cộng đồng lao động Mỹ và làm suy yếu nền công nghiệp quốc phòng. “Không phải các thẩm phán không do dân bầu chọn, mà Tổng thống mới có trách nhiệm bảo vệ lợi ích quốc gia”, thông cáo từ Nhà Trắng nhấn mạnh.
Bức tranh phía trước cho chính sách thương mại của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump tiếp tục bị bao phủ bởi bất định. Nhưng rõ ràng, dù mất đi “vũ khí” mang tên IEEPA, ông Trump vẫn còn trong tay nhiều “quân bài”, và đủ quyết tâm, để duy trì cuộc chơi thuế quan theo cách của riêng mình.
 Tòa án Mỹ chặn thuế quan của ông Trump, cho rằng tổng Thống vượt quyền |
 Phố Wall tiếp cận tiền mã hóa, chờ thêm “đèn xanh” từ chính quyền |
 Tỷ phú Elon Musk rút khỏi chính quyền Mỹ sau khi dẫn dắt DOGE |
