Nông sản xuất khẩu sẽ còn khó khăn
Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), kim ngạch hàng hóa xuất khẩu tháng 8 ước đạt 24,5 tỷ USD, tăng 6,6% so với tháng 7. Lũy kế 8 tháng đầu năm nay, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu ước đạt gần 170 tỷ USD, tăng 7,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đáng chú ý trong tổng kim ngạch xuất khẩu trên, có 26 mặt hàng đạt giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm gần 90% tổng kim ngạch xuất khẩu. Đặc biệt có 5 mặt hàng đạt giá trị trên 10 tỷ USD, chiếm gần 59%.
Cũng trong 8 tháng đầu năm, ước tính cán cân thương mại hàng hóa thặng dư 3,4 tỷ USD, trong đó riêng tháng 8 xuất siêu 1,7 tỷ USD.
Mặc dù đạt được những kết quả khả quan song trong bức tranh xuất khẩu 8 tháng đầu năm vẫn tồn tại không ít mảng tối. Trong đó phải kể đến hầu hết các mặt hàng trong nhóm nông, lâm nghiệp, thủy sản có kim ngạch xuất khẩu giảm so với cùng kỳ năm 2018.
Điển hình như một trong những mặt hàng xuất khẩu truyền thống chủ lực của nước ta là gạo có xu hướng giảm đáng kể. Trao đổi với phóng viên TBTCVN, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long đánh giá, Trung Quốc là một trong những thị trường nhập khẩu gạo hàng đầu của Việt Nam, tuy nhiên lượng gạo xuất khẩu sang thị trường này giảm mạnh trong thời gian qua. Theo số liệu của cơ quan hải quan, lượng gạo xuất sang Trung Quốc giảm tới 65,7% trong 7 tháng đầu năm và sẽ còn tiếp tục giảm mạnh trong thời gian tới do những rào cản kỹ thuật mới mà chính phủ Trung Quốc áp đặt.
Bên cạnh gạo, một số mặt hàng nông sản khác cũng giảm như xuất khẩu thủy sản giảm 2,6%; rau quả giảm 6%; hạt điều giảm 9,4%...
 |
|
Xuất khẩu vẫn tiềm ẩn nhiều khó khăn, thách thức. Ảnh: TL |
Ông Long cho biết thêm, từ 1/9, Ủy ban châu Âu sẽ bắt buộc áp dụng yêu cầu kiểm dịch thực vật chặt chẽ đối với nhiều loại nông sản nhập khẩu từ các nước, trong đó có Việt Nam. Điều này sẽ gây ra không ít khó khăn, rào cản cho các doanh nghiệp xuất khẩu và nếu không ứng phó tốt, sản lượng nông sản xuất vào thị trường này có thể sẽ giảm mạnh.
Ngoài nông sản, một số mặt hàng truyền thống khác có giá trị giảm so với cùng kỳ năm 2018 như điện thoại và linh kiện giảm 5,9%; sắt thép giảm 4,4%... "Xuất khẩu thép cũng đang ngày một khó khăn hơn bởi các hàng rào phòng vệ thương mại, sản phẩm thép phải gánh chịu mức thuế khá cao từ các thị trường có kim ngạch cao như Ấn Độ, Mỹ..." - ông Long phân tích thêm.
Mặt khác, nhìn vào cơ cấu khối danh nghiệp xuất khẩu cho thấy, trị giá xuất khẩu tăng chủ yếu đến từ các doanh nhiệp FDI, xuất khẩu từ khối doanh nghiệp trong nước bị sụt giảm và vị trí, vai trò của khu vực này trong bức tranh xuất khẩu vẫn khá mờ nhạt.
Tận dụng triệt để ưu đãi từ các hiệp định thương mại
"Nền kinh tế thế giới đang có xu hướng tăng trưởng chậm lại, kéo theo đó là nhu cầu tiêu thụ hàng hóa giảm và giá cả cũng giảm theo. Trong khi đó, chủ nghĩa bảo hộ thương mại lên cao làm ảnh hưởng xấu đến tất cả các nền kinh tế, trong đó có Việt Nam. Thêm vào đó, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung cũng đã và đang tạo ra nhiều rủi ro khó lường đối với xuất khẩu" - chuyên gia Ngô Trí Long nhấn mạnh.
Ông Long phân tích thêm, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp xuất khẩu nước ta còn yếu và dễ bị tổn thương khi có biến cố kinh tế tác động. Mặt khác, hiện hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu của nước ta phụ thuộc nhiều vào một số thị trường lớn, ví như Trung Quốc, do đó, khi các thị trường này có biến động thì Việt Nam cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.
Vì vậy, ông Long cho rằng, doanh nghiệp xuất khẩu phải không ngừng nỗ lực vươn lên, nâng cao năng lực cạnh tranh và chú trọng hơn đến công tác xúc tiến thương mại, mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
Còn theo bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI), doanh nghiệp cần tận dụng hiệu quả những ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do và nhanh chóng tiếp cận thị trường khi cơ hội đang rộng mở. Đặc biệt phải nỗ lực đáp ứng các tiêu chuẩn, quy định và cam kết khi xuất khẩu. Thêm nữa, trong bối cảnh thế giới đang căng thẳng thương mại như hiện nay doanh nghiệp cần thường xuyên theo dõi những thông tin, động thái về thị trường và các yếu tố khác liên quan để có kế hoạch điều chỉnh sản xuất, kinh doanh cho hợp lý.
Về phía cơ quan nhà nước, cần tiếp tục cải cách môi trường đầu tư kinh doanh và cập nhật đầy đủ, nhanh chóng thông tin kinh tế thế giới để có những bước đi phù hợp cũng như ứng phó hiệu quả với các chính sách, diễn biến phức tạp từ các nước... Ngoài ra, cần kiểm soát chặt chẽ và ngăn chặn tình trạng hàng nước ngoài gian lận xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu.
Các chuyên gia kinh tế cũng nhận định, mặc dù có nhiều khó khăn trước mắt song với sự nỗ lực không ngừng và nền tảng kết quả đạt được trong 8 tháng qua, Việt Nam vẫn có thể lạc quan về bức tranh xuất nhập khẩu từ nay đến cuối năm cũng như của cả năm 2019./.
Trở lại Kinh doanh
