Trở lại Nhịp cầu giao thương
Đánh giá về việc BBA được cấp slot bay thẳng đến Mỹ, một chuyên gia hàng không nhận định, mặc dù thời gian gần đây, hàng không Việt đã có những bước tiến lớn, nhưng cần nhớ rằng giấy phép đã được Bộ GTVT Mỹ cấp và slot bay ở các sân bay Mỹ mới chỉ là bước đầu. Các hãng vẫn còn phải theo đuổi việc cấp phép tại nhiều cơ quan có thẩm quyền của Mỹ, gồm Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) cấp phép khai thác; Cơ quan an ninh Vận tải hàng không Mỹ cấp phép (TSA); các thủ tục khác với Cơ quan quản lý thu nhập nội địa Mỹ, Cơ quan hải quan và bảo vệ biên giới Mỹ; Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia Mỹ (NTBS); thông báo lịch bay, kế hoạch ứng phó khẩn nguy, hồ sơ xin giấy phép khai thác đến các cơ quan hữu quan,… trước khi chính thức khai thác các chuyến bay thương mại thường lệ đến Mỹ.
Một trong những thử thách lớn nhất phía trước là được Cơ quan an ninh Vận tải hàng không Mỹ (TSA) cấp phép, do thủ tục ở khâu này đặc biệt khắt khe. Cụ thể, TSA phải sang khảo sát sân bay ở nước ta, bảo đảm phía Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn an ninh của họ thì mới xem xét các bước tiếp theo. Trong khi đó, giấy phép của TSA lại là cơ sở để Cục hàng không liên bang Mỹ (FAA) cấp phép. Hiện chưa có hãng hàng không Việt nào có giấy phép của TSA và FAA.
Cách đây hai năm, từ năm 2019, hãng hàng không VNA đã được cấp slot bay ở các sân bay Mỹ. Đầu tháng 9-2020, VNA được Bộ Giao thông vận tải Mỹ cấp phép bay thương mại đến Mỹ, trở thành hãng hàng không Việt đầu tiên có giấy phép này. Hiện hãng đã đi tiếp đến các bước tiếp theo gồm gửi hồ sơ xin phép tới Cơ quan an ninh Vận tải hàng không Mỹ (TSA) và Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA).
Hãng hàng không quốc gia Việt Nam cũng đang khẩn trương đào tạo nhân sự, chuẩn bị tàu bay, mạng bán, hướng tới là hãng hàng không Việt đầu tiên bay thẳng thường lệ tới Hoa Kỳ. Mới đây nhất, vào tháng 4 vừa qua, VNA đã được Cục HKVN phê duyệt cấp chứng chỉ khai thác Airbus A350 trên đường bay tới Mỹ (trước đó, mới chỉ có thể khai thác dòng máy bay Boeing 787).
Phía Hội đồng quản trị VNA đã chấp thuận kế hoạch triển khai bay đến Mỹ, trong đó giai đoạn đầu sẽ xin phép bay thường lệ với nhà chức trách Mỹ cho đến khi phục vụ hết nhu cầu hồi hương của người Việt. Sau đó, tiến tới giai đoạn 2 - khai thác thương mại thường lệ. Trong năm 2020, VNA đã thực hiện hơn 20 chuyến bay thuê chuyến không thường lệ (charter) giữa Việt Nam và Mỹ để vận chuyển công dân hồi hương, hàng hóa và chuyên gia. Đến hiện tại, Ở Việt Nam, VNA là hãng có những bước tiến xa nhất trong việc đáp ứng điều kiện bay thẳng đến Mỹ.
Về năng lực kỹ thuật khai thác, cả VNA và BBA đều sở hữu tàu bay thân rộng đủ tiêu chuẩn kỹ thuật để bay thẳng từ Việt Nam đến Mỹ. Trong đó, VNA sở hữu đội tàu bay thân rộng khá hùng hậu với gần 30 chiếc, gồm 14 tàu Airbus A350 và 15 tàu Boeing 787-9 (trong đó, 11 tàu 787-9 và 4 tàu 787-10), còn BBA sở hữu 3 tàu Boeing 787-9.
Tuy nhiên, các hãng hàng không cũng phải tính toán nếu bay thẳng Mỹ bắt buộc phải giảm tải (chở ít khách và hàng hoá hơn so với cấu hình thiết kế), như vậy sẽ không bảo đảm về mặt doanh thu, còn chọn phương án có 1 điểm dừng lại làm phát sinh thêm chi phí cất/hạ cánh và làm tăng thời gian bay, vì thế giảm tính cạnh tranh của dịch vụ. Đó là bài toán khá đau đầu đối với hai hãng khi xúc tiến bay thẳng tới Mỹ.
Xác định Mỹ là thị trường chiến lược, theo đại diện VNA, hiện nay đường bay khai thác đi đến Mỹ gặp cạnh tranh rất lớn với các hãng hàng không bay vòng (có khoảng 20 hãng hàng không khai thác các đường bay giữa Việt Nam và Mỹ nên gây sức ép cạnh tranh về giá bán).
“Mỹ không phải là một thị trường tiềm năng về lợi nhuận. Còn nếu coi đây là khoản đầu tư, giống như xây cầu hay làm đường để khơi thông dòng chảy về du lịch, đầu tư, thương mại, hàng hoá, hội nhập, tạo điều kiện cho người dân đi lại,… thì cần có một nhà đầu tư và đó phải là hãng hàng không có tiềm lực mạnh như hãng hàng không quốc gia Việt Nam”, một chuyên gia hàng không nhấn mạnh.
PV(t/h)
