Toshiba sẽ hủy niêm yết sau một thập kỷ đầy biến động

Toshiba sẽ hủy niêm yết trên sàn giao dịch Tokyo vào ngày 20/12 sau một thập kỷ biến động và bê bối khiến một trong những thương hiệu lớn nhất của Nhật Bản sụp đổ.

Nhóm các nhà đầu tư do công ty cổ phần Japan Industrial Partners (JIP) dẫn đầu đã tư nhân hóa Toshiba. Ngoài JIP, còn có công ty dịch vụ tài chính Orix, công ty tiện ích Chubu Electric Power và nhà sản xuất chip Rohm.

Họ đã chi 14 tỷ USD để tiếp quản Toshiba sau cuộc chiến kéo dài với các nhà đầu tư hoạt động ở nước ngoài, làm tê liệt nhà sản xuất pin, chip, thiết bị hạt nhân và quốc phòng của Nhật Bản.

Mặc dù không rõ Toshiba cuối cùng sẽ có cấu trúc như thế nào dưới thời chủ sở hữu mới, giám đốc điều hành Taro Shimada, người vẫn giữ vai trò sau thương vụ mua lại, dự kiến sẽ tập trung vào các dịch vụ kỹ thuật số có tỷ suất lợi nhuận cao.

Sự hỗ trợ của JIP dành cho ông Shimada đã làm hỏng kế hoạch hợp tác với một quỹ do nhà nước hậu thuẫn trước đó. Một số người trong ngành cho rằng việc chia tách Toshiba có thể là một lựa chọn tốt hơn.

Damian Thong, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu Nhật Bản tại công ty tư vấn Macquarie Capital Securities, cho biết: “Những khó khăn của Toshiba là sự kết hợp giữa những quyết định chiến lược tồi tệ và sự kém may mắn”.

“Tôi hy vọng rằng thông qua việc thoái vốn, tài sản và nhân tài của Toshiba có thể tìm được những ngôi nhà mới, nơi họ có thể phát huy hết tiềm năng của mình” – Thong cho biết.

Toshiba có khoảng 106.000 nhân viên và một số hoạt động của công ty được coi là quan trọng đối với an ninh quốc gia.

Bốn giám đốc điều hành của JIP sẽ tham gia hội đồng quản trị, tương tự như mỗi nhà đầu tư Orix và Chubu Electric. Đội ngũ quản lý mới sẽ có sự tham gia của cố vấn cấp cao từ Tập đoàn tài chính Sumitomo Mitsui.

Là một phần của việc định hướng lại chiến lược, Toshiba có kế hoạch giảm tải các doanh nghiệp có lợi nhuận thấp hơn và tập trung vào đổi mới công nghệ sâu. Một yếu tố quan trọng của chiến lược này là quan hệ đối tác trị giá 2,7 tỷ USD với nhà sản xuất chất bán dẫn Rohm. Sự hợp tác này nhằm mục đích tăng cường khả năng của Toshiba trong sản xuất chip điện, một lĩnh vực dự kiến sẽ chứng kiến nhu cầu ngày càng tăng trong các ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm ô tô và năng lượng.

Việc mua lại này của JIP và các đối tác thể hiện sự định hình lại đáng kể mô hình kinh doanh và quyền sở hữu của Toshiba, với những tác động tiềm năng đối với bối cảnh công nghiệp rộng lớn hơn của Nhật Bản.

Theo Ulrike Schaede, Giáo sư kinh doanh Nhật Bản tại Đại học California, Toshiba cần rút khỏi hoạt động kinh doanh lợi nhuận thấp và phát triển các chiến lược thương mại mạnh mẽ hơn cho một số công nghệ tiên tiến của mình.

"Nếu ban lãnh đạo có thể tìm ra cách để những kỹ sư đó thực sự tham gia vào các hoạt động đổi mới đột phá, họ có thể nổi lên như một người chơi quan trọng", Schaede nói.

Trong 8 năm qua, Toshiba đã trải qua hết thảm họa này đến thảm họa khác. Sau vụ sóng thần 2011 khiến nhà máy hạt nhân Fukushima Dai Ichi đóng cửa, tập đoàn tiếp tục hứng chịu vụ bê bối kế toán năm 2015, làm giả số liệu lợi nhuận và dẫn đến việc bị yêu cầu tái cấu trúc lại công ty.

Tiếp đó, việc cố gắng tiếp cận thị trường năng lượng hạt nhân ở Mỹ không thành công cũng dẫn đến khoản lỗ 6,3 tỷ USD. Mọi chuyện tồi tệ đến mức hãng buộc phải bán mảng chip nhớ, vốn là phần kinh doanh béo bở và bị nhiều hãng nước ngoài tranh nhau mua lại…