Tiếp bài “Hòa Bình: Đã cho đầu tư, mấy năm sau lại “thu hồi” dự án": Căn cứ thu hồi dự án thiếu thuyết phục

Quyết định 1793 ngày 30/7/2018 của UBND tỉnh Hòa Bình có nội dung bãi bỏ Quyết định chủ trương đầu tư số 20 của chính UBND tỉnh ban hành, vấn đề đặt ra việc bãi bỏ này dựa trên quy định nào của pháp luật? Vì sao chủ đầu tư lại cho rằng việc bãi bỏ Quyết định chủ trương đầu tư số 20 là “vô cớ” và ảnh hưởng tâm lý đầu tư?

Quyết định chủ trương đầu tư số 20 ngày 12/4/2016 của UBND tỉnh Hòa Bình do ông Nguyễn Văn Quang - Chủ tịch UBND tỉnh ký có nội dung “Chấp thuận nhà đầu tư: Công ty TNHH Một thành viên Đoàn Long Hòa Bình thực hiện dự án đầu tư”. Để ban hành được Quyết định này, UBND tỉnh đã dựa trên nội dung quy định của Luật Đầu tư số 16, các văn bản pháp luật trong lĩnh vực đầu tư và căn cứ Tờ trình số 99/TTr -  SKHĐT ngày 5/4/2016 của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hòa Bình.

Trước khi UBND tỉnh Hòa Bình ban hành Quyết định chủ trương đầu tư số 20, UBND tỉnh Hòa Bình và các đơn vị tham mưu như Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND TP. Hòa Bình, UBND phường Tân Thịnh đã có tới hàng chục văn bản chỉ đạo, phối hợp, trao đổi với nhau và yêu cầu nhà đầu tư thực hiện các thủ tục cần thiết theo quy định của pháp luật. Điều đó chứng tỏ, UBND tỉnh Hòa Bình đã rất thận trọng khi ban hành Quyết định chủ trương đầu tư số 20 trên cơ cơ sở xem xét kỹ lưỡng Tờ trình số 99/TTr -  SKHĐT ngày 05/4/2016 của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hòa Bình.

Vậy căn cứ nào để cũng chính Chủ tịch tỉnh Hòa Bình thời kỳ đó lại ký bãi bỏ Quyết định chủ trương đầu tư số 20 do chính mình đã ký ban hành? Câu trả lời đã thể hiện tại phần 2 mục III (kết luận) của Quyết định 1793. Tại đây, UBND tỉnh Hòa Bình đưa ra 03 căn cứ gồm: đến thời điểm tháng 12/2016 đã hết thời gian thực hiện dự án, nhưng dự án chưa hoàn thành; việc quyết định chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư cần tiến hành theo trình tự đấu thầu theo quy định của Luật Nhà ở; theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai 2013 thì dự án này nằm trong trường hợp phải đấu giá quyền sử dụng đất.

Công ty Đoàn Long Hòa Bình cho rằng: Thoáng nghe thì thấy kết luận này rất có lý nhưng xem xét theo khía cạnh pháp lý thì thấy gợn lên vấn đề về áp dụng pháp luật.

 Thứ nhất, mặc dù UBND TP. Hòa Bình đã triển khai công tác thu hồi đất từ 10/4/2014 (Thông báo số 26/TB- UBND của về việc thu hồi đất), nhưng quá trình GPMB của UBND TP. Hòa Bình gặp nhiều khó khăn, vướng mắc nên đến ngày 2/8/2017 UBND TP. Hòa Bình mới bàn giao cho Công ty Đoàn Long Hòa Bình được hơn 10.000 m2 đất. Số diện tích còn lại, UBND TP. Hòa Bình chưa thu hồi được. Theo quy định tại khoản 3 Điều 43 Luật Đầu tư năm 2014: “Đối với dự án đầu tư được Nhà nước giao đất, cho thuê đất nhưng nhà đầu tư chậm được bàn giao đất thì thời gian Nhà nước chậm bàn giao đất không tính vào thời gian hoạt động của dự án đầu tư”. Như vậy, việc đã hết thời gian thực hiện dự án (tháng 12/2016) nhưng dự án chưa hoàn thành là do chưa được bàn giao đầy đủ diện tích đất dự án. Lỗi này không thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư. Do đó, việc UBND tỉnh kết luận “đã hết thời gian thực hiện dự án, nhưng dự án chưa hoàn thành” là chưa đúng quy định tại khoản 3 Điều 43 Luật Đầu tư năm 2014.

Thứ hai, UBND tỉnh Hòa Bình đã tổ chức đấu thầu lựa chọn chọn nhà đầu tư chưa? Căn cứ tài liệu phóng viên có được, ngày 14/9/2011, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã ra văn bản số 1623/KHĐT- XTĐT hướng dẫn  thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư dự án gửi 02 doanh nghiệp xin đầu tư dự án là Công ty TNHH Đoàn Long (chủ sở hữu của Công ty Đoàn Long Hòa Bình- PV) và Công ty cổ phần đầu tư Trường Thành. Sau đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã gửi 02 hồ sơ xin chấp thuận đầu tư này kèm theo Công văn số 1822/KHĐT- XTĐT ngày 11/10/2011 gửi Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hòa Bình và UBND TP. Hòa Bình đề nghị các đơn vị này xem xét cho ý kiến. Trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các đơn vị, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hòa Bình đã có Văn bản số 2308/KHĐT - XTĐT ngày 20/12/2011 đề nghị UBND tỉnh Hòa Bình cho phép lựa chọn nhà đầu tư theo một trong hai phương pháp: chấm điểm hồ sơ đăng ký đầu tư hoặc lựa chọn nhà đầu tư theo Thông tư 03/2009/TT- BKH ngày 16/4/2009 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Tuy nhiên, chỉ ngày sau, Công ty cổ phần đầu tư Trường Thành đã “xin rút” và đề nghị UBND tỉnh Hòa Bình tạo điều kiện thuận lợi cho Công ty TNHH Đoàn Long các thủ tục đầu tư. Vì vậy, ngày 13/3/2012 ông Bùi Văn Tỉnh - Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình đã ký ban hành văn bản số 196 /UBND - ĐT có nội dung “UBND tỉnh đồng ý chủ trương cho Công ty TNHH Đoàn Long thực hiện các thủ tục để đầu tư Dự án xây dựng Khu dân cư tổ 6 phường Tân Thịnh”. Tiếp đến ngày 8/12/2014, Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình ký ban hành Văn bản số 1584/UBND – NNTN đồng ý cho Công ty TNHH MTV Đoàn Long Hòa Bình (doanh nghiệp hạch toán độc lập do Công ty TNHH Đoàn Long thành lập) là đơn vị thực hiện thủ tục đảm bảo đầu tư dự án. Như vậy, rõ ràng là đã có lựa chọn nhà đầu tư, do Công ty Cổ phần đầu tư Trường Thành đã tự “xin rút” nên Công ty TNHH Đoàn Long đã trở thành nhà đầu tư duy nhất nên được lựa chọn là phù hợp với quy định của pháp luật về đấu thầu- Đại diện Công ty Đoàn Long Hòa Bình lập luận.

Thứ ba, có cần đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp này không? Tại khoản 6 Điều 100a Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai (được bổ sung tại khoản 61 Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 6/1/2017 của Chính phủ) quy định: “6. Đối với dự án đầu tư đã được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư bằng văn bản hoặc lựa chọn chủ đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư trước ngày 1 tháng 7 năm 2014 nhưng chưa giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư mà nay phù hợp với quy hoạch kế hoạch sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thực hiện việc giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư mà không phải tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất”. Ở trường hợp này, dự án đã có chấp thuận chủ trương đầu tư bằng văn bản của UBND tỉnh Hòa Bình (Văn bản  số 196 /UBND- ĐT ngày 13/3/2012) trước ngày 1/7/2014; Công ty Đoàn Long Hòa Bình được lựa chọn là chủ đầu tư cũng trước ngày 1/7/2014; mặt khác, dự án này hoàn toàn phù hợp với kế hoạch sử dụng đất năm 2017 của UBND TP. Hòa Bình  được phê duyệt theo Quyết định 495/QĐ - UBND ngày 5/4/2017 của UBND tỉnh Hòa Bình. Chính vì vậy, quan điểm của Công ty Đoàn Long Hòa Bình việc giao đất, cho thuê đất trong trường hợp này không phải tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất là hoàn toàn có cơ sở.

 Liên quan đến “thu hồi” dự án, cũng cần làm rõ dự án này có cần phê duyệt lại theo quy định của Luật Nhà ở 2014 không? Khoản 1 Điều 182 Luật Nhà ở năm 2014 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2015 quy định “1. Các dự án đầu tư xây dựng nhà ở được phê duyệt trước ngày Luật này có hiệu lực thì không phải thực hiện phê duyệt lại theo quy định của Luật này,..”. Đối với dự án này, UBND tỉnh đã cấp Giấy chứng nhận đầu tư số 25121000463 ngày 25/12/2014, tức là trước thời điểm Luật Nhà ở năm 2014 có hiệu lực, do đó dự án này thuộc diện không phải phê duyệt lại, nên đại diện của Công ty Đoàn Long Hòa Bình cho rằng, không có căn cứ để bãi bỏ như lập luận tại Quyết định 1793.

Mặt khác, khoản 1 Điều 48 Luật Đầu tư 2014 quy định cụ thể về 8 trường hợp dự án đầu tư bị chấm dứt hoạt động, đối chiếu với quy định này, Dự án Khu dân cư tổ 6 phường Tân Thịnh không thuộc một trong 8 trường hợp phải chấm dứt hoạt động. Do đó, đại diện Công ty Đoàn Long Hòa Bình khẳng định, không có căn cứ để chấm dứt hay thu hồi dự án.

Do dự án bị thu hồi quá thiếu điều kiện nên đã ảnh hưởng nghiêm trọng tâm lý đầu tư của Công ty Đoàn Long Hòa Bình nói riêng và có thể sẽ ảnh hưởng tâm lý của các nhà đầu tư khác - người đại diện Công ty Đoàn Long Hòa Bình trao đổi.

Được biết, sau khi Công ty Đoàn Long Hòa Bình có văn bản kiến nghị UBND tỉnh Hòa Bình thu hồi Quyết định 1793, Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình Bùi Văn Khánh sẽ trực tiếp chủ trì buổi làm việc với Công ty Đoàn Long Hòa Bình về nội dung kiến nghị này.

Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập sẽ tiếp tục phản ánh diễn biến vụ việc.

 Đức Dương