Thời cuộc Xã hội Kinh tế vĩ mô Việc làm Quốc tế Chính trị

Sự bất bình đẳng về vắc xin có thể khiến nền kinh tế toàn cầu thiệt hại hàng nghìn tỷ USD

Chia sẻ Facebook

Tính đến ngày 23 tháng 8, khoảng 5 tỷ liều vắc-xin đã được sử dụng trên toàn cầu, nhưng chỉ có 15,02 triệu liều trong số đó là ở các nước thu nhập thấp, theo Our World in Data cho biết.

Một phụ nữ phản ứng khi được tiêm một liều vắc xin Covishield chống lại Covid-19 tại một trung tâm tiêm chủng ở Mumbai vào ngày 12 tháng 8 năm 2021.

Một phụ nữ phản ứng khi được tiêm một liều vắc xin Covishield chống lại Covid-19 tại một trung tâm tiêm chủng ở Mumbai vào ngày 12 tháng 8 năm 2021. Ảnh: AFP.

Theo báo cáo của Economist Intelligence Unit (EIU), nền kinh tế thế giới có thể mất hàng nghìn tỷ USD do lịch trình tiêm chủng bị trì hoãn, trong đó các nền kinh tế đang phát triển chịu phần lớn thiệt hại do việc triển khai không đồng đều.

EIU dự đoán các quốc gia không thể tiêm đủ 60% dân số của họ vào giữa năm 2022 sẽ mất 2,3 nghìn tỷ đô la từ năm 2022 đến năm 2025.

Agathe Demarais, giám đốc dự báo toàn cầu của EIU viết: “Các nước mới nổi sẽ gánh khoảng 2/3 số thiệt hại này, làm trì hoãn sự theo kịp kinh tế của họ với các nước phát triển hơn”.

Châu Á sẽ là “châu lục bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất”, với thiệt hại dự kiến lên tới 1,7 nghìn tỷ USD, tương đương 1,3% GDP dự báo của khu vực. Các nước ở châu Phi cận Sahara sẽ mất khoảng 3% GDP dự báo của họ, mức cao nhất tính theo tỷ lệ phần trăm, báo cáo cho biết.

Hiện nay, có hơn 213 triệu người đã bị nhiễm Covid-19 và ít nhất 4,4 triệu người đã chết trong đại dịch, dữ liệu do Đại học Johns Hopkins tổng hợp cho thấy.

Phân chia giàu nghèo

Các quốc gia giàu có đang vượt xa về tỷ lệ tiêm chủng Covid, tiến tới các mũi tiêm tăng cường và mở cửa lại nền kinh tế của họ, trong khi các quốc gia nghèo hơn đang tụt lại phía sau trầm trọng trong cuộc đua tiêm chủng.

Khoảng 5 tỷ liều vắc-xin đã được sử dụng trên toàn cầu tính đến ngày 23 tháng 8, nhưng chỉ có 15,02 triệu liều trong số đó là ở các nước thu nhập thấp, theo Our World in Data cho biết.

Báo cáo của EIU cho biết: “Các chiến dịch tiêm chủng đang tiến triển với tốc độ chậm ở các nền kinh tế có thu nhập thấp hơn.

Báo cáo cho biết sự bất bình đẳng về vắc-xin xuất hiện do sự thiếu hụt toàn cầu về năng lực sản xuất và nguyên liệu vắc-xin, khó khăn về hậu cần trong việc vận chuyển và lưu trữ vắc-xin và do dự vì không tin tưởng vào các mũi tiêm.

Nhiều nước đang phát triển cũng không đủ khả năng mua vắc xin cho người dân của họ và phải tìm nguồn tài trợ từ các nước giàu hơn, nhưng các sáng kiến toàn cầu đã không hoàn toàn thành công trong việc cung cấp vắc xin cho những người cần nó.

Demarais của EIU cho biết trong một tuyên bố: “Có rất ít khả năng rằng sự phân chia về việc tiếp cận vắc-xin sẽ được cải thiện. Covax, sáng kiến do WHO tài trợ để vận chuyển vắc xin đến các nền kinh tế mới nổi, đã không đạt được kỳ vọng như mong muốn”.

Bà viết: “Mặc dù có báo chí có đưa những bài báo về những lời hứa hào phóng, các khoản quyên góp từ các nước giàu cũng chỉ đáp ứng được một phần nhỏ các yêu cầu - và thường thì chúng thậm chí còn chưa được chuyển đến.”

Covax đặt mục tiêu cung cấp khoảng 2 tỷ liều vắc xin trong năm nay, nhưng cho đến nay mới chỉ xuất xưởng được 217 triệu liều, theo bộ theo dõi của UNICEF cho thấy.

Một số nguồn cung cấp đã được chuyển đến các nước phát triển như Anh, Canada, Úc và New Zealand, Associated Press đưa tin.

Tác động của bất bình đẳng

Các nước nghèo hơn có khả năng phục hồi sau đại dịch chậm hơn, đặc biệt nếu các biện pháp hạn chế cần được áp dụng lại do tỷ lệ tiêm chủng thấp hơn, EIU cho biết.

Báo cáo cho biết, khách du lịch cũng có thể tránh các quốc gia có dân số lớn chưa được tiêm chủng do lo ngại về an toàn, trong khi sự phẫn nộ về chính trị có thể sẽ gia tăng. Người dân có thể không hài lòng khi chính quyền địa phương của họ bởi họ không thể cung cấp vắc-xin và coi các nước giàu hơn đang cố gắng tích trữ các mũi tiêm chủng.

Demarais viết: “Các đợt bất ổn xã hội có khả năng xảy ra cao trong những tháng và năm tới.

Ngoài ra, tình hình vi rút tiếp tục phát triển, với chủng biến thể Delta có khả năng lây lan cao, thì việc tiêm chủng sẽ là một cách tốt để giảm các ca bệnh nặng và tử vong, báo cáo cho biết.

Demarais viết: Các nhà lãnh đạo chính trị đã bận rộn đối phó với các trường hợp khẩn cấp ngắn hạn như tốc độ lây nhiễm tăng nhanh, nhưng giờ đây họ cần phải thiết lập một chiến lược dài hạn hơn.

“Ở đây, một lần nữa, sự tương phản giàu nghèo sẽ rất rõ ràng: các quốc gia giàu có được tiêm chủng sẽ có nhiều quyền lựa chọn, trong khi những quốc gia nghèo hơn không được tiêm chủng sẽ không có điều đó".

Bảo Bảo (Theo CNBC)