Chiến dịch tăng cường tiêm chủng của các quốc gia phương Tây châm ngòi cho cuộc tranh luận về công bằng vắc xin

Hoa Kỳ và các quốc gia giàu có khác đã bắt đầu tiêm phòng vắc xin Covid-19 đợt thứ ba để bảo vệ sự phục hồi kinh tế của họ, ngay cả khi các quan chức y tế quốc tế cảnh báo rằng điều này có nguy cơ làm trầm trọng thêm sự chênh lệch toàn cầu về tỷ lệ vắc xin.

Mỹ vào hôm thứu Tư (18/8) đã công bố một kế hoạch thực hiện các mũi tiêm nhắc lại cho người 18 tuổi trở lên đã tiêm chủng đầy đủ. Họ sẽ đủ điều kiện để tiêm nhắc lại, 8 tháng sau khi tiêm mũi thứ hai của vaccine của Pfizer hoặc Moderna

Theo dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, 50% người Mỹ đã hoàn thành việc tiêm phòng vắc xin Covid-19. Nhưng khi biến thể Delta rất dễ lây lan, các ca nhập viện và tử vong do Covid-19 đang gia tăng, cản trở quá trình mở cửa trở lại của nền kinh tế.

Tổng thống Joe Biden dự kiến bắt đầu chương trình này vào ngày 20/9 tới, và coi đây là "cách tốt nhất để bảo vệ chúng ta khỏi các biến thể mới có thể phát sinh". 

Nước Mỹ không đơn độc. Đức và Pháp sẽ cung cấp kế hoạch tăng tốc cho người cao tuổi bắt đầu từ tháng tới. Vương quốc Anh cũng đang xem xét các đợt tiêm bổ sung. Israel, quốc gia dẫn đầu thế giới về tốc độ tiêm chủng, đã tiêm vắc-xin cho hơn 1 triệu người.

Nhật Bản, nước mà việc triển khai vắc-xin đã đối mặt với tình trạng thiếu hụt và những trở ngại khác, cũng đang xem xét đợt tiêm chủng thứ ba.

Taro Kono, người phụ trách chính về vắc-xin, cho biết: “Nếu các mũi tiêm nhắc lại là cần thiết cho các nhân viên y tế tham gia điều trị Covid-19, chúng tôi đang chuẩn bị để có thể xử lý việc đó”.

Một điểm gây tranh cãi trong cuộc tranh luận về việc tiêm tăng cường là tính hiệu quả. Moderna đã công bố dữ liệu trong tháng này cho thấy khả năng bảo vệ chống lại biến thể Delta và các biến thể khác bắt đầu giảm sáu tháng sau khi tiêm. Pfizer cho biết mọi người có thể sẽ cần liều thứ ba từ 6 đến 12 tháng sau khi nhận liều thứ hai.

Nhưng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khẳng định rằng không có bằng chứng khoa học cứng rắn nào ủng hộ việc cần thiết phải tiêm nhắc lại. WHO cho biết, thuốc tăng cường sẽ chỉ kéo dài sự chênh lệch toàn cầu về nguồn cung cấp vắc xin.

Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng Giám đốc WHO, cho biết: “Tôi đã kêu gọi tạm thời ngừng sử dụng chiến dịch tiêm tăng cường để giúp chuyển nguồn cung cấp cho những quốc gia không thể tiêm chủng cho các nhân viên y tế và các cộng đồng có nguy cơ và hiện đang trải qua những đợt tăng ca nhiễm đột biến”.

Sự chênh lệch trong nguồn cung cấp vắc xin có liên quan đến sự chậm trễ của COVAX, sáng kiến ​​tiếp cận vắc xin trên toàn thế giới do WHO dẫn đầu. Các quốc gia có thu nhập cao và các quốc gia khác đóng góp tài trợ để mua vắc xin với mục tiêu phân phối công bằng. Các mũi tiêm này được cung cấp miễn phí cho 92 quốc gia có thu nhập thấp.

Mục tiêu là cung cấp 2 tỷ liều trong năm nay, nhưng chỉ có khoảng 200 triệu liều được giao vào giữa tháng 8.

Tỷ lệ tiêm chủng ở các quốc gia có thu nhập cao vượt quá 100 liều cho mỗi 100 người, Đại học Oxford's Our World in Data cho thấy. Nhưng ở các nước thu nhập thấp, tỷ lệ này là 1,8 liều trên 100 người. Ở châu Phi, nơi đặc biệt phụ thuộc vào COVAX, số ca tử vong hàng tuần đã tăng lên mức kỷ lục trong bối cảnh thiếu vắc xin.

Các nhà lãnh đạo từ Nhóm bảy nền kinh tế lớn đã quyết định tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 6 của họ để cung cấp 870 triệu liều thuốc thông qua COVAX. Khoảng một nửa sẽ được giao trong năm nay.

Nhưng COVAX cũng chia sẻ vắc-xin với các nước phát triển đứng ra tài trợ. Tạp chí y khoa Lancet của Anh đưa tin trong năm nay, 485 triệu liều được phân phối cho các quốc gia phát triển. Con số đó dường như sẽ không để lại những nguồn cung cấp mà các quốc gia G-7 đã hứa cho các nước đang phát triển.

Các thành viên Liên minh châu Âu đã lên kế hoạch cung cấp 160 triệu liều cho các quốc gia đang phát triển, bao gồm cả những liều được gửi qua COVAX, nhưng chưa đến 4 triệu liều được cung cấp vào giữa tháng 7, theo Reuters cho biết.