Khai thác dữ liệu số: Yếu tố quan trọng trong hành trình chuyển đổi số

Chuyển đổi số sẽ không thể thực hiện được nếu thiếu dữ liệu số

Trong cách mạng công nghiệp 4.0, dữ liệu được xem như dạng tài nguyên, tài sản của không gian mới, là nhiên liệu và cũng là sản phẩm của quá trình chuyển đổi số, phát triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số… Chuyển đổi số sẽ không thể thực hiện được nếu thiếu dữ liệu số.

Tại Diễn đàn cấp cao Chuyển đổi số Việt Nam - châu Á 2023 (Vietnam - Asia DX Summit 2023) diễn ra tháng 5, các nhà hoạch định chính sách và chuyên gia đã từng nhận định: "Khai thác dữ liệu số chính là "mỏ vàng" thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, và Việt Nam cần một chiến lược tổng thể dữ liệu số quốc gia".

Để thực hiện thành công Chương trình Chuyển đổi số quốc gia, dữ liệu số là yếu tố tiên quyết. Chính vì thế, năm 2023, Ủy ban Quốc gia về Chuyển đổi số xác định là năm dữ liệu số, tập trung phát triển, kết nối, khai thác dữ liệu để tạo ra giá trị mới. Thủ trướng Chính phủ – Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Chuyển đổi số đã ban hành kế hoạch hành động trọng tâm năm dữ liệu số của Ủy ban. Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã ban hành kế hoạch triển khai. Các bộ/ban/ngành và các địa phương đã và đang vào cuộc hết sức quyết liệt nhằm hướng đến mục tiêu đến năm 2025 có 100% cơ sở dữ liệu quốc gia (CSDLQG) cơ bản cốt lõi được chia sẻ, sử dụng; năm 2030, hoàn thành các nền tảng dữ liệu cho các ngành nghề kinh tế trọng điểm.

Tuy nhiên, hiện nay, triển khai CSDLQG không hề đơn giản chút nào. Thực tế, trong 6 CSDLQG quan trọng về dân cư, đăng ký doanh nghiệp, đất đai, bảo hiểm và tài chính thì mới chỉ có 2 cơ sở là dân cư và đăng ký doanh nghiệp là cơ bản thực hiện hiệu quả.

Ông Nguyễn Bá Diệp, đồng sáng lập MoMo bày tỏ :"Ai cũng nói dữ liệu là “vàng”, là “dầu mỏ” nhưng nếu đầu vào toàn là sắt, thép sẽ không ra “vàng”, thậm chí không thể sử dụng được. Điều kiện tiên quyết là phải tổ chức được hệ thống dữ liệu để có thể phân tích được. Sau khi có dữ liệu chính xác, cần bổ nhiệm một nhà khoa học vừa hiểu dữ liệu, vừa hiểu kinh doanh để nhìn nhận dữ liệu có ý nghĩa”, ông Nguyễn Bá Diệp, đồng sáng lập MoMo bày tỏ.

Để chuyển hóa dữ liệu thành “vàng”, “dầu mỏ”, một yếu tố khác là bên cạnh dạy máy, còn phải đào tạo nhân viên mọi bộ phận về cách sử dụng trí tuệ nhân tạo, thu thập, xử lý dữ liệu. Cần xây dựng văn hóa ra quyết định dựa trên dữ liệu để mọi người hiểu đây là trách nhiệm chung để có dữ liệu chất lượng nhất, tránh đổ lỗi cho nhau.

Ông Lê Hồng Việt, Tổng Giám đốc FPT Smart Cloud, ví người làm dữ liệu giống như người đi “lọc dầu”. “Sau khi lọc dầu thô ra xăng, dầu, sẽ tạo ra sản phẩm mới có giá trị vượt trội. Câu hỏi lớn hơn là làm sao đem giá trị đó đến từng khách hàng đúng thời điểm, đúng thứ họ mong muốn. Từ giá trị đã tìm ra được cho khách hàng, lại cần tìm cách trao đổi, giải thích cho họ về giá trị đó, truyền tải một cách rõ ràng, hiệu quả, làm cho họ thấu hiểu hơn giá trị tìm ra được từ “nhà máy lọc dầu”. Từ đó dữ liệu giúp tạo ra dữ liệu một cách chất lượng”, ông Việt chia sẻ.

Khai thác dữ liệu số để tạo ra giá trị

Với tầm quan trọng của việc khai thác dữ liệu số, Ngày Chuyển đổi số quốc gia 10/10 năm nay được lấy chủ đề là “Khai thác dữ liệu số để tạo ra giá trị”.

Nằm trong chuỗi hoạt động của Tháng hành động hưởng ứng ngày Chuyển đổi số (CĐS) quốc gia 10.10, năm nay, Tháng 10 - Tháng tiêu dùng số sẽ có nhiều hoạt động hướng tới lợi ích của người dân. Người dân được thụ hưởng những kết quả thiết thực mà CĐS mang lại.

Triển khai các hoạt động hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia, với vai trò dẫn dắt chuyển đổi số, Bộ TTTT thực hiện một số hoạt động như xây dựng bộ nhận diện Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2023 và đăng tải trên Cổng Chuyển đổi số quốc gia tại địa chỉ: https://dx.gov.vn.

Bộ TTTT cũng đã có văn bản hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương sử dụng, phổ cập truyền thông bộ nhận diện Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2023 thông qua việc hiển thị bộ nhận diện trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan, đơn vị, trên các bảng điện tử, màn hình công cộng thuộc sự quản lý, các trang web, ứng dụng di động và trên các trang thông tin điện tử…

Bên cạnh đó, khuyến khích cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của cơ quan, đơn vị hưởng ứng trên không gian mạng bằng cách thay ảnh đại diện có kèm khung hình nhận diện (avatar frame) Ngày Chuyển đổi số quốc gia 10.10.2023 từ ngày 1.10.2023 đến hết ngày 10.10.2023.

Ông Nguyễn Phú Tiến, Phó cục trưởng phụ trách Cục CĐS quốc gia (Bộ TT-TT) cho biết: "Căn cứ chủ đề của ngày CĐS quốc gia 2023, các hoạt động cụ thể gồm: chính quyền nỗ lực cải thiện chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến; doanh nghiệp nỗ lực đưa hoạt động sản xuất, kinh doanh lên môi trường số; xây dựng nền tảng số phục vụ người dân; cung cấp sản phẩm, dịch vụ số phục vụ nhu cầu xã hội; có những chính sách ưu đãi thúc đẩy người dân sử dụng sản phẩm, dịch vụ số…".

Ngoài ra, trong dịp này, tổ công nghệ số cộng đồng nỗ lực "đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người" kỹ năng sử dụng các dịch vụ trực tuyến, mua sắm trực tuyến, thanh toán trực tuyến và tự bảo vệ mình trước những nguy cơ, rủi ro trên môi trường số. Người dân thụ hưởng những chính sách ưu đãi khi sử dụng sản phẩm, dịch vụ số.

Đại diện Cục CĐS quốc gia cho hay: "Bộ TT-TT tiếp nhận thông tin của các doanh nghiệp triển khai các chính sách ưu đãi tiêu dùng sản phẩm, dịch vụ số năm 2023. Trong tháng 10 - Tháng tiêu dùng số 2023, đã thu hút hơn 80 doanh nghiệp trong 12 lĩnh vực tham gia. Đặc biệt, có nhiều chương trình ưu đãi đã được doanh nghiệp triển khai hưởng ứng ngày CĐS quốc gia từ sớm".

Ông Nguyễn Phú Tiến cũng thông tin Bộ TT-TT đã ban hành danh mục 35 nền tảng số cần ưu tiên đầu tư. Trong năm 2023 dự kiến có các nền tảng số quốc gia là: định danh điện tử quốc gia VneID, BHXH VSSID, Truyền hình VN VTVgo, nền tảng hóa đơn điện tử, nền tảng cửa khẩu số, nền tảng họp trực tuyến, nền tảng đào tạo trực tuyến mở đại trà MOOCs...

"Đối với kinh tế số ngành, lĩnh vực, sẽ tập trung vào 5 lĩnh vực chính là: ngành công nghiệp chế biến, chế tạo; ngành dệt may; ngành logistics; ngành nông nghiệp và ngành du lịch", ông Tiến chia sẻ.

Theo đó, Bộ TT-TT đề xuất tập trung thử nghiệm thúc đẩy 10 nhóm nền tảng: nền tảng quản trị và kinh doanh du lịch; nền tảng du lịch VN; nền tảng sàn giao dịch nông sản; nền tảng dữ liệu số nông nghiệp; nền tảng cảng biển số; nền tảng cửa khẩu số; nền tảng quản trị và kinh doanh vận tải; nền tảng giao hàng chặng cuối (last miles); nền tảng bản đồ số; nền tảng CĐS xưởng may.

Minh Phương (t/h)