Hòa Bình: Doanh nghiệp “tiến thoái lưỡng nan” do bất cập về giá đất san lấp và cát xây dựng

Văn bản nêu rõ: Giá VLXD vừa được Sở Xây dựng công bố làm cơ sở để các chủ đầu tư, các tổ chức và cá nhân có liên quan xác định tổng mức đầu tư xây dựng, dự toán xây dựng và quản lý chi phí đầu tư xây dựng hoặc tổ chức xác định giá xây dựng công trình theo Nghị định số 10/2021/NĐ-CP ngày 09/02/2021 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Các chủ đầu tư xây dựng công trình có trách nhiệm lựa chọn, quyết định vận dụng giá VLXD được công bố đảm bảo phù hợp với tiêu chuẩn, chủng loại vật liệu sử dụng cho từng công trình cụ thể và phù hợp với mặt bằng giá cả thị trường tại thời điểm xây dựng và khu vực xây dựng công trình.

Tuy nhiên, giá VLXD chủ yếu trên địa bàn tỉnh Hòa Bình quý 1/2023 mà Sở Xây dựng vừa công bố có nhiều loại thấp hơn nhiều so với giá thực tế. Hơn nữa, việc công bố giá một số VLXD theo quý lại tái diễn là việc làm đi ngược lại kết luận của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình Nguyễn Văn Chương tại hội nghị của UBND tỉnh về việc thực hiện công bố giá VLXD trên địa bàn tỉnh ngày 9/5/2022. Tại hội nghị này, đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh:“…Ngay sau hội nghị này, Sở Xây dựng thực hiện công bố giá VLXD hàng tháng và cập nhật theo giá thị trường thời điểm công bố giá…” Thực trạng đó khiến các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí có doanh nghiệp nguy cơ phải phá sản.

Trong thực tế, hai loại VLXD là đất san lấp và cát xây dựng hiện đang là vấn đề “nóng” đối với các doanh nghiệp. Phụ lục giá một số VLXD chủ yếu quý I/2023 kèm văn Văn bản số: 1026 /SXD-KT&VLXD, về việc công bố giá một số VLXD chủ yếu quý I năm 2023 trên địa bàn tỉnh Hoà Bình đối với đất san lấp qua báo giá của ba doanh nghiệp cho thấy có sự chênh lệch rất cao. Cụ thể, giá  đất san lấp (đất đồi, đất cấp III) của doanh nghiệp tư nhân Anh Hoàng từ mỏ tại thôn Lão Ngoại (Phú Thành - Lạc Thủy) đến chân công trình trong cự ly từ 1 km - 2 km, từ 60.000- 70.000 đồng/1m3 chưa có VAT; cự ly từ 2 km - 5 km là 80.000 đồng/1m3. Giá  đất san lấp (đất đồi, đất cấp III) của Công ty TNHH Thiên An Hòa Bình tại xóm Vé, (Tân Vinh - Lương Sơn) đến chân công trình là 56.700 đồng/1 m3. Giá đất san lấp (đất đồi, đất cấp III)  của Công ty CP Yên Quang, tại xóm Văn Minh (Quang Tiến - TP Hòa Bình) 27.000 đồng/1m3. So sánh giá bán đất của 3 doanh nghiệp  trên thì chênh lệch giá lên tới trên 30.000 đồng/1m3

Bên cạnh đó, cũng là báo giá của Công ty CP Yên Quang, tại xóm Văn Minh (Quang Tiến - TP Hòa Bình) tại bảng công bố giá VLXD của TP Hà Nội tháng 3/2023 thì đất đắp tại mỏ (loại đất khi đầm đạt K98, chưa có VAT) là 60.000 đồng/1m3; đất đắp tại mỏ (loại đất khi đầm đạt K985 chưa có VAT) là 50.000 đồng/1m3.

Đối với cát xây dựng, Sở Xây dựng đã khảo sát và sử dụng báo giá của một số doanh nghiệp thì cát đen có mức giá bình quân 150.000 đồng/1m3 và cát vàng là 550.000 đồng/1m3 (chưa có VAT). Cá biệt, riêng Công ty TNHH Tuân Lộc, ở phường Thịnh Lang, TP Hòa Bình thì giá cát đen đã có VAT chỉ có 140.000/1m3 và cát vàng là 350.000 đồng/1m3. Như vậy, cùng thời điểm nhưng giá cát vàng của Công ty TNHH Tuân Lộc chênh lệch với các doanh nghiệp khác là 200.000 đồng/1m3

Giám đốc một doanh nghiệp chuyên hoạt động trong lĩnh vực xây lắp công trình tại TP Hòa Bình cho biết: “Việc Sở Xây dựng công bố giá VLXD để làm cơ sở ký hợp đồng, thanh quyết toán ở các công trình sử dụng vốn Nhà nước. Trong khi khi giá VLXD biến động liên tục thì các chủ đầu tư đều lựa chọn, quyết định vận dụng giá VLXD mức thấp nhất trong Phụ lục giá để xây dựng dự toán dự án, công trình. Với mức chênh lệnh cao như vậy thì doanh nghiệp lấy gì để bù lỗ. Công trình đã đấu thầu chọn gói, không thể điều chỉnh giá được, thi công thì lỗ, không thi công thì chậm tiến độ. Cứ thế này chắc doanh nghiệp sẽ phải dừng hoạt động, nếu thực trạng này tiếp tục kéo dài thì nguy cơ phá sản rất cao”.

Đại diện HHDN tỉnh Hòa Bình cho biết: “Các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đang gặp rất nhiều khó khăn do giá VLXD tăng cao, trong khi giá Nhà nước công bố lại quá thấp, không sát với thực tế. Đó còn là khe hở cho các chủ mỏ đất, cát có thể trốn thuế, thất thoát tiền NSNN. Bởi khi mua VLXD, bên bán chỉ xuất hóa đơn giá trị gia tăng theo giá trị mà Sở Xây dựng đã công bố, chứ không ghi theo giá bán thực tế. Mặt khác, tình trạng khan hiếm đất san lấp…đã ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ thi công các dự án của doanh nghiệp khi thực hiện các gói thầu có sử dụng vốn Nhà nước. Những kiến nghị từ các doanh nghiệp, HHDN tỉnh sẽ tổng hợp để báo cáo Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh  đề nghị xem xét, giải quyết”.

Ngày 4/5/2022, Kỳ họp thứ sáu (Kỳ họp chuyên đề) HĐND tỉnh Hòa Bình khóa XVII, nhiệm kỳ 2021-2026 đã xem xét và quyết định thông qua Nghị quyết về việc điều chỉnh Quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản làm VLXD thông thường trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2014-2019, tầm nhìn đến năm 2024 (bổ sung vào Quy hoạch nhóm khoáng sản làm vật liệu san lấp). Theo đó, trên địa bàn tỉnh Hòa Bình được quy hoạch 28 mỏ đất làm VLXD. Tuy nhiên, việc thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh rất chậm. Để đảm bảo tiến độ xây dựng công trình và triển khai thực hiện Dự án hầu hết các nhà thầu và Chủ đầu tư trên địa bàn tỉnh vẫn phải sử dụng đất san lấp có nguồn gốc bất hợp pháp. Từ đó, tình trạng “đất tặc” trên địa bàn tỉnh Hòa Bình mặc sức hành hoành.

Giá VLXD được công bố không phù hợp với thực tiễn không chỉ gây ảnh hưởng đến họat động SX-KD của các doanh nghiệp mà còn tác động xấu đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Theo kế hoạch, Thường trực Tỉnh ủy Hòa Bình sẽ tổ chức hội giao ban nghị chuyên đề quý I/2023, trong đó, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp trên địa bàn là nội dung trọng tâm của hội nghị này. Cộng đồng doanh nghiệp hy vọng Thường trực Tỉnh ủy sẽ có những quyết sách đột phá trong công tác điều hành, sớm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về giá VLXD để doanh nghiệp có nhiều nguồn lực, tài chính cho hoạt động SX-KD, đóng góp nhiều hơn nữa vào sự nghiệp phát triển KT-XH của tỉnh.

 Đức Phượng - VPĐD Hòa Bình