"Đề xuất với Chính phủ sớm xây dựng khung pháp lý quản lý tài sản số"

Việt Nam hiện đang đối mặt với một thách thức lớn khi chưa có khung pháp lý cho đầu tư vào tài sản số, trong khi các giao dịch tương tự đang diễn ra mạnh mẽ trên thị trường nội địa thông qua các sàn quốc tế hoặc các giao dịch thỏa thuận trực tiếp. Sự vắng mặt của khung pháp lý này có thể gây ra những rủi ro liên quan đến rửa tiền và gây thiệt hại cho nền kinh tế.

Nhằm nhận diện cơ hội và thách thức từ tài sản số, cũng như tạo ra một diễn đàn để trao đổi kinh nghiệm và quản lý rủi ro, Diễn đàn Tài sản số 2024 do Công ty Cổ phần Công nghệ số SSI (SSI Digital) tổ chức đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Sự kiện này được coi là lớn nhất về Tài sản số từ trước đến nay tại Việt Nam, thu hút nhiều chuyên gia từ các lĩnh vực công nghệ, tài chính và start-up tài sản số, cùng với sự tham gia của đại diện từ OKX – một trong những sàn giao dịch tiền mã hóa hàng đầu thế giới.

Tuy tài sản số đang phát triển nhanh chóng, nhưng điều này đặt ra nhiều thách thức mới đối với việc thiết lập tiêu chuẩn và quy định, cũng như quản lý rủi ro trong lĩnh vực này. Đáng chú ý, vào ngày 23/2/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký Quyết định 194/QĐ-TTg về việc ban hành Kế hoạch hành động quốc gia nhằm đảm bảo an toàn tài chính và ngăn chặn hoạt động rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ vũ khí hủy diệt hàng loạt, nhằm đưa Việt Nam ra khỏi danh sách xám của Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF). Tại quyết định trên, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước đánh giá rủi ro về rửa tiền trong kinh doanh casino, trò chơi có thưởng và tài sản số - hoàn thành vào tháng 9/2024. Bộ Tài chính được giao xây dựng khung pháp lý để cấm hoặc điều chỉnh tài sản số và các tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản này - hoàn thành trong tháng 5/2025. Quyết định này đặt ra yêu cầu cụ thể cho các cơ quan như Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính trong việc đánh giá và điều chỉnh rủi ro liên quan đến tài sản số.

Trong bối cảnh này, Diễn đàn Tài sản số 2024 đã trở thành một nơi quan trọng để các chuyên gia và nhà quản lý có thể chia sẻ ý kiến và góc nhìn đa chiều về tình hình hiện tại và tương lai của tài sản số. Đặc biệt, tại diễn đàn này, tất cả các đại diện đều đồng ý rằng tài sản số mang lại cơ hội lớn nhưng cũng đi kèm với nhiều rủi ro, và việc xây dựng một khung pháp lý rõ ràng và minh bạch là cần thiết.

Do đó, tất cả các thành viên cộng đồng công nghệ số đều cần nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm trên thế giới, đánh giá và lựa chọn để góp ý xây dựng, cùng Chính phủ nỗ lực thúc đẩy việc thiết lập các nguyên tắc và ban hành quy định, bảo đảm sự minh bạch và trách nhiệm trong quản lý, cung cấp dịch vụ tài sản số.  

Dẫn chứng số liệu từ Boston Consulting Group, tổng giá trị của tài sản số dự kiến sẽ đạt 16.000 tỷ USD vào năm 2030, chiếm 10% GDP toàn cầu. Việt Nam, với vị thế thứ ba trên thế giới về giao dịch tiền số - với gần 26 triệu người sở hữu tiền ảo, đang đứng trước một cơ hội lớn trong lĩnh vực này.

Tuy nhiên, theo Chủ tịch SSI Digital - ông Nguyễn Duy Hưng, những con số này chỉ là một phần của câu chuyện. Vấn đề chính hiện nay là với khung pháp lý hiện tại, tài sản số sẽ được quản lý như thế nào? Đây là nền tảng để đề xuất với Chính phủ chấp nhận và quản lý tài sản số, tạo ra một môi trường an toàn và minh bạch cho việc đầu tư và phát triển trong lĩnh vực này. Khi được chấp nhận sẽ có sàn, có chợ để mua bán, chuyển nhượng loại tài sản này.

"Nếu hôm nay không ngồi lại với nhau để nhóm những đốm lửa đầu tiên thì bao giờ mới có đám cháy", ông Nguyễn Duy Hưng nhấn mạnh. 

Theo ông, tài sản số có nhiều cơ hội nhưng cũng có vô cùng nhiều rủi ro như rủi ro về pháp lý, rủi ro về cơ chế quản lý ngoại hối và rủi ro lừa đảo. Thị trường càng nhiều cơ hội thì càng nhiều lừa đảo. "Khi thị trường không phân biệt được là vàng hay thau thì những người càng ít hiểu biết càng khó phân biệt và quyết định tài sản của mình", ông nhấn mạnh. 

Tại Diễn đàn, ông Nguyễn Duy Hưng cho biết: Rất cần xây dựng một môi trường đầu tư an toàn và minh bạch là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Chúng ta cùng nhau đề xuất với Chính phủ xây dựng khung pháp lý quản lý tài sản số, đây là giải pháp phù hợp với xu thế chung của thế giới và nhu cầu của thị trường. Giảm thiểu rủi ro an ninh tiền tệ khi các dòng tiền đầu tư được kiểm soát chặt chẽ và minh bạch, góp phần tăng cường tài chính quốc gia, tăng nguồn thu ngân sách thông qua kiểm soát thuế, giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư. Đề xuất Chính phủ xây dựng khung pháp lý kiểm soát giao dịch tài sản số sẽ thúc đẩy kiến tạo môi trường phát triển các doanh nghiệp công nghệ tại Việt Nam, phát triển các ứng dụng blockchain và dịch vụ kỹ thuật. Từ đó giúp giữ lại tài năng trong nước, tránh chảy máu chất xám, giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài".

Ông cũng cho rằng, đây là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Qua đó, ông đề xuất xây dựng khung pháp lý kiểm soát giao dịch tài sản số thúc đẩy kiến tạo môi trường phát triển các doanh nghiệp công nghệ tại Việt Nam, phát triển các ứng dụng blockchain và dịch vụ kỹ thuật. Từ đó giúp giữ lại tài năng trong nước, tránh chảy máu chất xám, giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài.

Khuôn khổ pháp lý ra đời sẽ giảm thiểu các rủi ro an ninh tiền tệ, khi các dòng tiền đầu tư được kiểm soát chặt chẽ và minh bạch, từ đó góp phần tăng cường tài chính quốc gia, tăng nguồn thu ngân sách thông qua kiểm soát thuế cũng như giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư.

“Chúng tôi mong rằng có đủ cơ sở để xin cơ chế đặc thù hợp pháp để mọi người tham gia một cách chính thống, đồng thời tạo ra một nơi để startup nương tựa và huy động vốn khi cần thiết" - Chủ tịch SSI Digital Nguyễn Duy Hưng nhấn mạnh.

Nhìn chung, việc xây dựng một khung pháp lý cho đầu tư vào tài sản số không chỉ là một bước quan trọng để bảo vệ người tiêu dùng và nhà đầu tư, mà còn là cơ hội để Việt Nam thúc đẩy sự đổi mới và phát triển bền vững trong thời đại công nghệ số.

Trao đổi với phóng viên, bà Lê Thị Mỹ Huyền - Quản lý phát triển kinh doanh sàn Bitget tại Việt Nam nhận định: "Hiện tại chúng ta không thể phủ nhận sự phát triển của blockchain, của công nghệ mang lại lợi ích thế nào cho mọi người. Tuy nhiên có một số vấn đề chưa được giải quyết, ví dụ như rửa tiền, lừa đảo trên không gian mạng. Chúng ta cần một khuôn khổ pháp lý để có thể hạn chế bớt những phần bất cập này và phát huy tiềm năng phát triển của các tài sản số trong tương lai". 

Bảo Bảo