Câu chuyện “Trung Quốc không thể trồng được sầu riêng” giờ đây còn đúng?

"Hương vị kem" và giá trị dinh dưỡng cao của nó dường như hấp dẫn khẩu vị của người Trung Quốc. Mặc dù có giá cao hơn 7 đô la một miếng, sầu riêng vẫn được xếp chồng lên nhau ở các siêu thị của Trung Quốc và một số món ăn độc đáo của Trung Quốc đã được tạo ra - bao gồm bánh sầu riêng, bánh crepe sữa sầu riêng, bánh pizza sầu riêng và lẩu sầu riêng. Tất cả đều nhận được hàng loạt bình luận nhiệt tình từ người hâm mộ trên mạng xã hội.

Nỗ lực trồng sầu riêng tại Trung Quốc đã bắt đầu từ những năm 1950, nhưng không thành công do kỹ thuật gieo trồng kém.

Mọi sự thay đổi vào năm 2019, khi hơn 40 cây sầu riêng tại tỉnh đảo Hải Nam “bỗng dưng” ra trái sau 4 năm trồng làm cảnh.

Đến nay, ông Du Baizhong, tổng giám đốc công ty Hainan Youqi Agricultural cho biết các cây sầu riêng doanh nghiệp trồng đều phát triển tốt, với hơn 100 cây đã cho thu hoạch.

Tương tự, ông Gan Hanjiang của Huasheng Ecological Agriculture Base cũng cho biết sầu riêng của họ cho trái đều đặn, năm sau nhiều hơn năm trước, quả lớn nhất nặng khoảng 5 kg.

Từ những cây sầu riêng đầu tiên, hiện Hải Nam có hơn 2.000 ha trồng sầu riêng, dự kiến sẽ đạt sản lượng từ 45-75 nghìn tấn từ năm 2024, theo báo cáo của Hainan Satellite TV. Con số này còn nhiều hơn lượng sầu riêng Việt Nam xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc năm 2022 (41 nghìn tấn), theo số liệu Hải quan.

Sau tỉnh Hải Nam, Quảng Đông là tỉnh thứ hai của Trung Quốc thành công trong việc trồng thử giống cây trứ danh xứ nhiệt đới.

Các cây sầu riêng non ở một vùng trồng thử nghiệm quy mô 20 hecta ở phía nam tỉnh Quảng Đông cũng bắt đầu ra hoa. Tại đây, giống sầu riêng Musang King và Black Thorn được bắt đầu trồng từ năm 2018.

Mậu Danh là thành phố chuyên trồng trái cây cận nhiệt đới như vải thiều và chuối.

Hiện có khoảng 200.000 cây sầu riêng đã được trồng ở Mậu Danh, đang bắt đầu ra hoa, kết trái. Thời điểm thu hoạch dự kiến vào tháng 10. Những người trồng sầu riêng ở Mậu Danh hy vọng mở rộng diện tích dựa trên thành công thử nghiệm và mở rộng hơn trong tương lai.

Theo dự báo của các chuyên gia, quy mô thị trường trái sầu riêng toàn cầu sẽ đạt 28,6 tỷ USD vào năm 2025 và đạt tốc độ tăng trưởng bình quân là 7,2% trong giai đoạn năm 2019 - 2025. Sự tăng trưởng của thị trường trái cây sầu riêng được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng về ẩm thực, cùng với sự mở rộng của ngành du lịch.

Phải mất hơn 5 năm để cây sầu riêng trưởng thành và cho trái có thể vận chuyển được. Nếu Trung Quốc ngừng nhập khẩu sau khi đã mở rộng sản xuất trên quy mô lớn, nông dân sẽ bị thiệt hại nặng nề. 

“Khí hậu đảo Hải Nam khác với khí hậu Đông Nam Á, trồng sầu riêng quy mô lớn không dễ”, chủ tịch một công ty đầu tư trồng sầu riêng trên đảo cho biết. "Mặc dù vậy, tôi nghĩ rằng chúng tôi sẽ có thể sản xuất các sản phẩm giai đoạn đầu để thương mại hóa trong thời gian hai năm." Công ty đặt mục tiêu sản xuất "Musang King" nổi tiếng.

Trung Quốc đã nhiều lần cố gắng sản xuất sầu riêng cao cấp ở những nơi như tỉnh Vân Nam, Quảng Tây và Hải Nam. Mặc dù vĩ độ cao, bão thường xuyên và các điều kiện khí hậu khác cho đến nay đã cản trở quá trình thương mại hóa, nhưng nhu cầu ngày càng tăng ở thị trường Trung Quốc đã thúc đẩy nhiều công ty xem xét đầu tư vào sản xuất sầu riêng.

Điều gì sẽ xảy ra nếu Trung Quốc thành công trong việc sản xuất sầu riêng trong nước? Giống như loại nho sang trọng của Nhật Bản được mệnh danh là "Shine Muscat", sản xuất sầu riêng có thể lan rộng ở Trung Quốc trước khi chúng ta biết điều đó và có thể nhìn thấy ngày mà phần lớn thị trường bị sầu riêng Trung Quốc phủ rộng.

Chung Anh (t/h)