Thúc đẩy dùng năng lượng tiết kiệm trong công nghiệp chế biến thực phẩm

Ngày 18/8, tại hội thảo ra mắt dự án "Thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong ngành công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp chế biến thực phẩm tại Việt Nam", được tổ chức bởi Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng với Quỹ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Đông Nam Á (ETP) và các đối tác, một nghiên cứu của Liên hợp quốc đã gây sự quan tâm đặc biệt.

Theo nghiên cứu này, hơn một phần ba lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính toàn cầu do con người tạo ra đến từ các hoạt động sản xuất, chế biến và đóng gói thực phẩm. Đặc biệt, tại các quốc gia công nghiệp phát triển, khí thải từ việc sử dụng fluocarbons trong các hệ thống làm lạnh đã góp phần đáng kể vào sự gia tăng của hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Ở Việt Nam, ngành công nghiệp chiếm hơn 47% tổng nhu cầu năng lượng của quốc gia, trong đó chế biến thực phẩm đứng đầu. Chế biến thực phẩm không chỉ là ngành trụ cột trong xuất khẩu của Việt Nam mà còn tiêu thụ năng lượng lớn.

Chỉ tính đến năm 2020, có hơn 7.500 doanh nghiệp chế biến nông sản quy mô công nghiệp, liên quan đến xuất khẩu, có tổng công suất khoảng 120 triệu lần nguyên liệu/năm, chiếm 19,2% tổng nhu cầu năng lượng trong ngành công nghiệp của Việt Nam.

Theo dự báo, ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng đáng kể nhờ những biến đổi trong chuỗi giá trị toàn cầu. Vào năm 2030, sản phẩm từ ngành công nghiệp hỗ trợ dự kiến sẽ đáp ứng 70% nhu cầu nội địa và góp phần 14% vào tổng giá trị sản xuất công nghiệp.

Tuy nhiên, một vấn đề lớn đang đối diện ngành này là tỷ lệ quy mô nhỏ và khả năng sản xuất hạn hẹp. Đa số các doanh nghiệp trong ngành thiếu kiến thức và công nghệ để thực hiện các biện pháp tiết kiệm năng lượng và hiệu quả.

Ông Bùi Trung Nghĩa, Phó Chủ tịch VCCI, đã chia sẻ quan điểm này, nhấn mạnh rằng, ngành công nghiệp chế biến thực phẩm và hỗ trợ đang tiến thêm về công nghiệp hóa và có tiềm năng lớn để tiết kiệm năng lượng, giảm khí nhà kính.

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thực hiện các giải pháp tiết kiệm năng lượng do thiếu thông tin về hiệu quả năng lượng và bền vững, sản xuất xanh. Hơn nữa, các nhà sản xuất thường bỏ qua các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả do hạn chế về tài chính, kỹ thuật và khả năng kiểm tra tiêu thụ năng lượng. Các mô hình kinh doanh Dịch vụ Năng lượng (ESCO) - mô hình mới và chưa được nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam áp dụng, cũng là một vấn đề.

Theo Bộ Công Thương, lĩnh vực công nghiệp tỏ ra là lĩnh vực có tỷ lệ tiêu thụ năng lượng rất lớn, chiếm trên 50% tổng tiêu thụ năng lượng của cả nước. Tình trạng sử dụng không hiệu quả của năng lượng vẫn còn tồn tại. Tuy nhiên, tiềm năng tiết kiệm năng lượng, đặc biệt trong ngành công nghiệp, vẫn còn rất lớn do Việt Nam mới bước chân vào công cuộc công nghiệp hóa, với nhiều hệ thống sản xuất cũ kỹ, dẫn đến hiệu suất và hiệu quả sử dụng năng lượng thấp.

P.V (t/h)