Chủ sở hữu nhà máy nhiệt điện than cần rà soát lại phương án nguồn nhiên liệu

Chuyển đổi nhiên liệu than sang biomass và ammoniac tại các nhà máy nhiệt điện đang trở thành một vấn đề quan trọng trong Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn 2050 của Việt Nam.

Ngày 12-6, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì cuộc họp với các doanh nghiệp để thảo luận về kế hoạch này, nhằm thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26. Cuộc họp nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thiết lập kế hoạch và lộ trình chuyển đổi nhiên liệu, nhằm đảm bảo giảm phát thải CO2, bảo vệ an ninh năng lượng và đảm bảo cung cấp điện ổn định.

Theo ông Nguyễn Hồng Diên, việc chuyển đổi nhiên liệu than sang biomass và ammoniac cần phải được thực hiện theo một kế hoạch và lộ trình phù hợp. Mục tiêu của việc chuyển đổi là đảm bảo giảm phát thải CO2 theo cam kết đã đưa ra, đồng thời không ảnh hưởng đến an ninh năng lượng và đảm bảo cung cấp điện đáp ứng nhu cầu của đất nước.

Theo lộ trình được đề ra, việc chuyển đổi nhiên liệu sẽ được áp dụng khi nhà máy nhiệt điện than đã vận hành đủ 20 năm, nhằm đảm bảo hiệu quả kinh tế của nhà máy. Đối với nhà máy không thực hiện chuyển đổi, sẽ nghiên cứu xây dựng phương án dừng hoạt động khi đã vận hành đủ 40 năm. Hiện tại, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đang quản lý và vận hành 15 nhà máy nhiệt điện than với tổng công suất 12.633 MW. Trong số đó, có 2 tổ máy đã vận hành trên 20 năm và 8 tổ máy đã vận hành ở mức gần 40 năm trở lên. Dự kiến vào năm 2030, sẽ có thêm 4 tổ máy vận hành trên 20 năm với tổng công suất 1.230 MW.

EVN đã và đang tiến hành nghiên cứu, thử nghiệm và có kế hoạch chuyển đổi với một số tổ máy của nhà máy như Uông Bí mở rộng (tổ máy S7), Quảng Ninh (S1, S2) bằng việc sử dụng nhiên liệu sinh khối và ammoniac. Tuy nhiên, việc chuyển đổi nhiên liệu không đơn giản, đặc biệt là trong việc đốt trộn ammoniac, công nghệ này vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm trên thế giới và chưa hoàn thiện. Hiện tại, chưa có nhà máy nào thử nghiệm và đánh giá tác động của công nghệ này tại Việt Nam. Ngoài ra, việc cung cấp nhiên liệu ammoniac/sinh khối cũng còn hạn chế để đảm bảo vận hành lâu dài và ổn định.

Nhiều ý kiến đã đề cập đến những khó khăn trong quá trình chuyển đổi nhiên liệu. Một trong số đó là giá biomass cao hơn giá than và chưa có cơ chế hỗ trợ giá chuyển đổi. Ngoài ra, cần đánh giá tác động của việc chuyển đổi đến công nghệ của nhà máy, các điều khoản trong hợp đồng mua bán điện, thủ tục cấp phép, môi trường và chi phí đầu tư cải tạo, nâng cấp lớn. Có thể dự đoán rằng giá thành sản xuất điện sẽ có xu hướng tăng trong quá trình chuyển đổi này.

Ông Ngô Trí Thịnh, Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực TKV, đã đưa ra kiến nghị với Chính phủ và Bộ Công Thương rằng cần sớm thiết lập lộ trình cụ thể và các cơ chế, chính sách (bao gồm quy hoạch vùng nguyên liệu, hỗ trợ tài chính, giá bán điện...) để tạo điều kiện cho các nhà máy nhiệt điện và các đơn vị liên quan triển khai chuyển đổi nhiên liệu. Điều này sẽ tạo cơ sở vững chắc cho quá trình chuyển đổi và đảm bảo rằng Việt Nam có thể đạt được mục tiêu giảm phát thải CO2 và đảm bảo cung cấp điện ổn định trong tương lai.

Với vai trò quan trọng trong đảm bảo cung cấp điện phục vụ đời sống và hoạt động sản xuất kinh doanh, các nhà máy nhiệt điện than đã được nhấn mạnh bởi Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên. Ông đề nghị chủ sở hữu của những nhà máy này rà soát lại các phương án nhằm chuẩn bị nguồn nhiên liệu sơ cấp, đảm bảo hoạt động của nhà máy trong mọi tình huống.

Nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi và tạo ra một số cơ chế chính sách ban đầu, Bộ trưởng đã giao cho Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo chủ trì công tác cùng với các đơn vị có liên quan. Các đơn vị này sẽ tiếp tục nghiên cứu và đề xuất các cơ chế chính sách dựa trên cam kết của các tổ chức quốc tế, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi nhiên liệu của các nhà máy nhiệt điện than.

An Nguyên