Cảnh báo mới nhất từ châu Âu về 3 biến thể đặc biệt nguy hiểm của SARS-CoV-2

3 biến thể mới đặc biệt nguy hiểm

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh châu Âu (ECDC), đáng lo ngại là bởi 3 biến thể mới đặc biệt nguy hiểm của SARS-CoV-2 được các nhà khoa học cho là dễ lây lan hơn. Chúng đã được phát hiện tại nhiều quốc gia châu Âu và có nhiều khả năng lan rộng, làm tăng số ca mắc, nhập viện và tử vong. Cảnh báo rất đáng lưu ý này đã được ECDC phát đi từ hôm 22/1.

Giám đốc của ECDC - ông Andrea Ammon thông tin: “Chúng ta thấy rằng tình hình dịch bệnh đang diễn biến xấu đi ở những khu vực có nhiều biến thể dễ lây lan của virus. Sự gia tăng số ca mắc sẽ dẫn tới việc ngày càng có nhiều ca nhập viện và ca tử vong ở mọi nhóm tuổi”.

Đánh giá của ECDC cho biết, giống như các loại virus khác, SARS-CoV-2 liên tục thay đổi trong quá trình tiến hóa và thích nghi, việc xuất hiện các biến thể của virus này trên thế giới đương nhiên là điều dễ nhận thấy.

Tại bản đánh giá này, ECDC đặc biệt quan tâm đến 3 biến thể mới là VOC 202012/01, 501Y.V2 và P.1. Các biến thể này đang gây ra nhiều lo ngại vì làm gia tăng khả năng lây nhiễm và khiến tình hình dịch bệnh tại những nơi chúng xuất hiện diễn biến theo chiều hướng nghiêm trọng hơn.

Qua việc đánh giá các rủi ro, ECDC khuyến nghị các thành viên trong Liên minh châu Âu nên “củng cố hệ thống y tế để chuẩn bị cho các tình huống nghiêm trọng hơn”.

Sau ca nhiễm đầu tiên được xác định vào tháng 9/2020, biến thể VOC 202012/01 đã trở thành mối quan tâm hàng đầu tại khu vực niềm nam nước Anh. Thời điểm hiện tại, biến thể VOC 202012/01 vẫn đang “thống trị” tại quốc gia này.

Đặc trưng của biến thể này là khả năng lây lan nhanh trên người, làm tăng tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh Covid-19, theo đó gia tăng số người nhập viện và gây áp lực đối với hệ thống y tế của Anh. Kể từ đầu tháng 1/2021, số ca tử vong do Covid-19  cao kỷ lục đã được ghi nhận từ khi dịch bệnh xảy ra tại quốc gia này.

Đáng lo ngại là việc VOC 202012/01 cũng đã được phát hiện tại Ireland và Đan Mạch.

Biến thể 501Y.V2 lần đầu tiên được xác định ở Nam Phi vào tháng 12/2020 và hiện đã trở thành biến thể phổ biến nhất tại khu vực này. Kết quả nghiên cứu cho thấy, 501Y.V2 cũng có khả năng lây nhiễm cao. Tuy vậy, vẫn chưa rõ 501Y.V2 có khiến các ca bệnh trở nên nghiêm trọng hơn hay không. Còn tại châu Âu, tính đến ngày 19/1/2021, biến thể 501Y.V2 đã được ghi nhận ở 10 quốc gia thuộc Liên minh châu Âu.

Biến thể P.1 cho đến nay chủ yếu được ghi nhận ở Brazil và ở một số du khách Brazil tại Nhật Bản, Hàn Quốc. Manaus, thủ phủ của bang Amazonas thuộc Brazil, hiện đang ghi nhận số ca mắc Covid-19 tăng vọt, gây quá tải hệ thống y tế của bang này.

Liên minh châu Ân nỗ lực tìm biện pháp kiểm soát

ECDC đánh giá, tần suất xuất hiện và lây nhiễm của các biến thể virus SARS-CoV-2 trong cộng đồng các nước châu Âu là rất cao. Do đó, cơ quan này khuyến nghị các quốc gia trong khu vực cần theo dõi chặt chẽ tốc độ lây lan và mức độ nghiêm trọng của các ca bệnh để đánh giá sự lưu hành và ảnh hưởng của các biến thể. ECDC cho rằng các nước cũng cần, tăng cường xét nghiệm, chẩn đoán, chuẩn bị thêm nhiều phòng thí nghiệm để thực hiện sàng lọc các ca bệnh và đẩy mạnh chiến dịch tiêm phòng vaccine ngừa Covid-19.

Để kiểm soát quá trình thâm nhập và lây lan của các biến thể, ECDC khuyến cáo người dân nên hạn chế đi lại, đề nghị các nước siết chặt việc kiểm tra và sàng lọc khách du lịch, đặc biệt là đối với những người đến từ các khu vực có tỷ lệ mắc biến thể mới cao hơn.

Hiện tại, nhiều quốc gia trong Liên minh châu Âu đã tăng cường các biện pháp kiểm soát, chẳng hạn như áp đặt lệnh giới nghiêm chặt chẽ hơn, yêu cầu đeo khẩu trang nơi công cộng.

Thủ tướng Áo Sebastian Kurz khẳng định: “Chúng ta cần phải thực hiện mọi biện pháp để ngăn chặn sự xuất hiện của các biến thể mới như biến thể ở Brazil. Chúng ta cần có những quy đinh rõ ràng và thống nhất ở các khu vực biên giới, cũng như trong lĩnh vực du lịch”. Ông Kurz kêu gọi Cơ quan Dược phẩm châu Âu đẩy nhanh tiến độ làm việc để vắc-xin của AstraZeneca có thể nhanh chóng được phê duyệt và phân phối.

Theo khuyến nghị của ECDC, Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo đã đề xuất một lệnh cấm tạm thời đối với việc đi lại không cần thiết vào tháng 2/2021.

Ủy ban châu Âu cho biết tình hình y tế đang ở thời điểm quan trọng và hối thúc các nước thành viên đẩy mạnh tốc độ tiêm chủng, để đảm bảo rằng ít nhất 80% số người trên 80 tuổi được tiêm vaccine ngừa Covid-19 vào tháng 3/2021 và 70% số người trưởng thành được tiêm vào cuối mùa hè này.

Các nước thành viên EU ngày 21/1 đã nhất trí về một quy chuẩn chung cho việc sử dụng phương pháp xét nghiệm nhanh để phát hiện kháng nguyên SARS-CoV-2, và các nước trên toàn khối cũng đồng ý công nhận kết quả xét nghiệm PCR của nhau để tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển của người dân, truy vết virus và điều trị.

Các nhà lãnh đạo EU cũng thảo luận về sự gián đoạn trong việc cung cấp vắc-xin ngừa Covid-19 sau khi tập đoàn Pfizer tuần trước thông báo cắt giảm tạm thời việc chuyển giao vaccine này. EU đã ký sáu hợp đồng mua hơn 2 tỷ liều vắc-xin, nhưng đến thời điểm hiện tại chỉ có vaccine của Pfizer-BioNTech và Moderna được phê chuẩn sử dụng.

Luôn phải cảnh giác cho tới khi chấm dứt đại dịch

Tính đến 18:00 ngày 23/1, thế giới đã có gần 98,7 triệu ca mắc, trong đó có hơn 2,1 triệu ca tử vong do dịch Covid-19 tại 220 quốc gia và vùng lãnh thổ. Riêng ba tuần đầu tiên tháng 1/2021, thế giới ghi nhận hơn 13,5 triệu ca nhiễm mới (chiếm 14% tổng số ca mắc từ đầu mùa dịch đến nay) và hơn 253.000 ca tử vong.

Bộ Y tế Việt Nam dự báo trong tuần tới số ca mắc Covid-19 trên toàn thế giới sẽ chạm mốc 100 triệu ca, nhiều quốc gia vẫn chứng kiến sự lây lan nhanh của dịch Covid-19.

Đáng chú ý, theo báo cáo của WHO, biến thể mới của virus SARS-CoV-2 được phát hiện đầu tiên tại Anh đã lây lan ra 50 quốc gia và vùng lãnh thổ. Biến thể mới của virus được phát hiện tại Nam Phi cũng đã xuất hiện tại 23 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến dịch bệnh có dấu hiệu lây lan nhanh hơn.

Các nước trong khu vực châu Âu đang trong trạng thái “căng mình” để duy trì các biện pháp quyết liệt nhằm chặn đà lây lan của dịch bệnh.Thậm chí, số ca tử vong do dịch Covid-19 tăng lên trong những ngày gần đây (khoảng 14.000-16.000 ca/ngày).

Mặc dù tình hình nghiên cứu, sản xuất vắc-xin ngừa Covid-19 trên thế giới có nhiều khả quan (khoảng 46 nước triển khai chiến dịch tiêm chủng với khoảng 28 triệu liều vắc-xin ngừa Covid-19 được sử dụng); tuy nhiên, theo các chuyên gia thành viên Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 nhận định quá trình tạo ra miễn dịch trong cộng đồng phải thực hiện trong thời gian dài, do đó, những nước đã triển khai tiêm vắc-xin vẫn có nguy cơ bùng phát dịch bệnh.

Các chuyên gia khuyến cáo, trước khi có vắc-xin ngừa dịch bệnh, mọi người cần tiếp tục thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.

Theo Tiến sỹ Kidong Park - Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam, mặc dù tất cả các quốc gia đều đang nỗ lực hết sức để ngăn chặn đà tăng của dịch Covid-19, tuy nhiên dịch bệnh vẫn tiếp tục gia tăng lây nhiễm trên phạm vi toàn cầu.

“Đại dịch COVID-19 còn lâu mới chấm dứt” - Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam khẳng định. Ông đồng thời khuyến cáo cần phải cảnh giác cho tới khi chấm dứt đại dịch.

Trước dự báo trên, tiến sỹ Kidong Park khuyến cáo mỗi người nên thực hiện các biện pháp phòng dịch cơ bản trong cuộc sống hàng ngày như rửa tay, đeo khẩu trang, giữ khoảng cách và tránh những nơi có nguy cơ lây nhiễm cao như đám đông, nơi không có lưu thông không khí và những hoạt động có tiếp xúc gần.

Trần Linh