Cấm tổ chức, cá nhân kinh doanh gọi điện, nhắn tin, quấy rối người tiêu dùng

Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua vào chiều ngày 20/6 với sự tán thành đa số đại biểu. Dự thảo Luật này đã trải qua quá trình giải trình, tiếp thu và chỉnh lý trước khi được thông qua. Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết rằng dự thảo Luật bao gồm 7 chương, 80 điều và sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2024.

Trước khi được thông qua, dự thảo Luật đã nhận được ý kiến đề nghị về việc quy định bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực dịch vụ tài chính và ngân hàng khi chưa có luật riêng về lĩnh vực này. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nhận thấy rằng việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực này là hết sức cần thiết và đáp ứng yêu cầu thực tế hiện nay. Tuy nhiên, Ủy ban cũng nhấn mạnh rằng đối với các lĩnh vực đặc thù, cần có các quy định của pháp luật chuyên ngành để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Dự thảo Luật Bảo vệ người tiêu dùng sửa đổi đã đề ra quy định về bảo vệ người tiêu dùng khi ký kết các hợp đồng theo mẫu hoặc điều kiện giao dịch chung. Ngoài ra, Luật cũng có các quy định liên quan đến bảo vệ, thu thập, sử dụng và bảo đảm an toàn thông tin của người tiêu dùng. Đồng thời, Luật quy định trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng trong các giao dịch đặc thù cũng như quy định về giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, việc tổ chức thực hiện chính sách và pháp luật cũng đóng vai trò quan trọng. Do đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành tăng cường hơn nữa việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng và giao dịch điện tử.

Báo cáo giải trình cũng đề cập đến ý kiến cho rằng những cá nhân và tổ chức không chủ động thực hiện giao dịch, chẳng hạn như nhận được cuộc gọi điện thoại hoặc tin nhắn quấy rầy, liệu những người nhận tin nhắn hoặc thông tin về các giao dịch có được coi là người tiêu dùng và được bảo vệ theo pháp luật hay không? Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quy định cấm đối với tổ chức và cá nhân kinh doanh có hành vi quấy rối người tiêu dùng thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp để giới thiệu về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh hoặc đề nghị giao kết hợp đồng trái với ý muốn của người tiêu dùng hoặc có hành vi khác gây cản trở, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt bình thường của người tiêu dùng (điểm b, khoản 1, Điều 10).

Vì vậy, các chủ thể tiếp nhận thông tin trong trường hợp này được coi là người tiêu dùng và được bảo vệ theo pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các pháp luật liên quan. Điều này nhằm đảm bảo rằng người tiêu dùng được hưởng quyền lợi và sự an toàn khi tham gia vào các giao dịch thương mại và sử dụng dịch vụ tài chính.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy, đã có ý kiến đề nghị điều chỉnh khoản 2, Điều 73 của dự thảo Luật. Ý kiến này đề xuất trong trường hợp không xác định được đối tượng thụ hưởng, khoản tiền bồi thường thiệt hại trong vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng do tổ chức xã hội khởi kiện sẽ được giao cho tổ chức xã hội khởi kiện để sử dụng cho các hoạt động chung vì quyền lợi người tiêu dùng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, trong trường hợp này, việc sử dụng tiền bồi thường thiệt hại để phục vụ cho các hoạt động chung vì quyền lợi người tiêu dùng theo quy định của Chính phủ là phù hợp. Tuy nhiên, không giao trực tiếp cho tổ chức xã hội khởi kiện vì vấn đề này liên quan đến nhiều quy định khác. Thay vào đó, Chính phủ sẽ có quy định chi tiết về việc sử dụng tiền bồi thường thiệt hại, tuân thủ thẩm quyền của Chính phủ theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan liên quan tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và rà soát, nghiên cứu các quy định liên quan. Mục tiêu là để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, hoàn thiện kỹ thuật lập pháp và văn phong của dự thảo Luật.

Ái Nhi