Việt Nam sẽ ít chịu tác động từ cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của EU

Vào ngày 8/2/2023, Nghị viện châu Âu và Hội đồng Châu Âu đã công bố những cập nhật mới nhất về kế hoạch triển khai CBAM trong bản thỏa thuận tạm thời thông qua từ cuộc đàm phán đa phương về đề xuất CBAM.

Theo đó, CBAM sẽ bắt đầu giai đoạn chuyển tiếp kéo dài 3 năm, bắt đầu từ ngày 1/10/2023. Sau giai đoạn chuyển tiếp này, cơ chế CBAM sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 và hoạt động đầy đủ vào năm 2034.

Trong khoảng thời gian này, CBAM sẽ dần dần được áp dụng song song với việc loại bỏ từng bước các hạn ngạch miễn phí trong Hệ thống giao dịch phát thải của EU (EU ETS). Do đó, CBAM sẽ chỉ áp dụng đối với tỷ lệ phát thải không được hưởng lợi từ các hạn ngạch miễn phí của ETS trong giai đoạn từ 2026 đến 2034.

Ông Nghiêm Xuân Đa, Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam, phát biểu tại hội thảo "Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của EU và tác động đến ngành thép Việt Nam", nhận định rằng trong tương lai ngắn hạn, CBAM chỉ áp dụng cho 5 ngành hàng, bao gồm ngành sắt thép, xi măng, phân bón, nhôm và điện. Vì vậy, tác động của CBAM đối với ngành thép Việt Nam sẽ không lớn nếu chỉ giới hạn trong số này.

Theo ông Đa, trong 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang EU ước đạt 14,5 tỷ USD, giảm 9,8% so với cùng kỳ. Trong đó, xuất khẩu thép trong 6 tháng đầu năm 2023 ước đạt 1,36 triệu tấn, với kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng 1 tỷ USD, tăng 1,5 lần so với cùng kỳ năm 2022 và giảm nhẹ về trị giá xuất khẩu.

Chính phủ Việt Nam đã tích cực tham gia vào các hoạt động hợp tác quốc tế về ứng phó với biến đổi khí hậu và nỗ lực thực hiện các hoạt động nhằm giảm phát thải khí nhà kính thông qua mục tiêu đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC).

Việt Nam đã xác định rõ ràng rằng công cụ định giá carbon sẽ được áp dụng trong tương lai thông qua việc tạo ra thị trường carbon nội địa và áp dụng hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho các nhà sản xuất lớn.

Điều này có nghĩa là một số mặt hàng sản xuất bởi các cơ sở trong thị trường carbon nội địa của Việt Nam có thể được EU xem xét và áp dụng mức thuế carbon biên giới phù hợp.