Ủy ban Thường vụ Quốc hội lên tiếng về giữ hay bỏ giá trần vé máy bay

Trong báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý Dự án Luật Giá (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH, ông Lê Quang Mạnh đã trình bày quan điểm của Chính phủ, đề nghị giữ quy định về giá trần và bỏ quy định về giá sàn đối với vé máy bay. Đa số đại biểu QH cũng đồng ý với quan điểm này, tán thành việc giữ quy định về giá trần. Tuy nhiên, một số ý kiến đối lập cho rằng giá trần không nên áp dụng đối với vé máy bay, vì hàng hóa và dịch vụ này chưa thực sự phù hợp với tiêu chí hàng hóa và dịch vụ do nhà nước định giá. Hơn nữa, áp dụng giá trần cũng không phù hợp với nguyên tắc thị trường, khi đã có nhiều doanh nghiệp tham gia đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực này.

Các nhóm ý kiến đề xuất bỏ giá trần vé máy bay cũng cho rằng, mặc dù giá trần do cơ quan quản lý nhà nước quy định, nhưng trong một số trường hợp, giá trần thấp hơn chi phí đầu tư hoặc chi phí đầu vào. Ngoài ra, việc điều chỉnh giá trần thường diễn ra chậm chạp, không theo kịp biến động của thị trường, gây khó khăn và thua lỗ lớn cho các doanh nghiệp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã tiếp thu ý kiến của đại biểu QH đa số và đưa ra quan điểm rằng việc giữ quy định về giá trần và bỏ quy định về giá sàn đối với dịch vụ vận chuyển hành khách không nội địa là cần thiết. Đối với việc bỏ giá sàn đối với dịch vụ hàng không nội địa, UBTVQH cho biết trên cơ sở tổng kết Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải đã đề xuất bỏ quy định giá sàn nhằm tạo cơ chế khuyến khích cạnh tranh và giảm giá dịch vụ, bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, đặc biệt là của những người có thu nhập thấp. Việc bỏ giá sàn mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp cạnh tranh, nhưng đồng thời không có nghĩa là doanh nghiệp có quyền cạnh tranh không lành mạnh, vì các doanh nghiệp vẫn phải tuân thủ các quy định của Luật Cạnh tranh.

Ông Lê Quang Mạnh cho rằng thực tế là việc bỏ quy định về giá sàn không gây tác động đến các doanh nghiệp hàng không hiện nay, bởi trong thực tế, trong những năm qua, giá sàn đã được quy định là 0 (theo Thông tư số 17/2019/TT-BGTVT).

Sau khi tiếp thu ý kiến của các đại biểu QH, UBTVQH cũng rõ ràng cho biết việc giữ quy định về giá trần vé máy bay là cần thiết, bởi dịch vụ vận chuyển hàng không đáp ứng các tiêu chí luật định và thuộc loại hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá.

Cùng với việc đề xuất bỏ giá sàn, việc đặt vấn đề không quy định giá trần đồng nghĩa với việc nhà nước bỏ công cụ điều tiết và để doanh nghiệp cung cấp dịch vụ quyết định giá cung cấp. Trong báo cáo tiếp thu và chỉnh lý, UBTVQH đã rõ ràng nhấn mạnh rằng "các hãng hàng không hoàn toàn có thể đưa ra giá dịch vụ, bao gồm giá vé máy bay ở mức cao, điều này sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng, gây ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh và tác động đến xã hội".

Một vấn đề quan trọng khác được đề cập trong quá trình sửa đổi Luật giá là "mức giá 0 đồng" của các hãng hàng không. Đại biểu Quốc hội quan tâm đến vấn đề này và UBTVQH đã trình bày quan điểm của mình. UBTVQH trích dẫn Thông tư 17/2019/TT-BGTVT quy định rằng "Khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên đường bay nội địa có dải giá từ 0 đồng đến mức tối đa của từng nhóm cự ly bay". Theo UBTVQH, trong thực tế, việc các hãng hàng không áp dụng "mức giá 0 đồng" không bao gồm thuế và các phí khác theo quy định, và thực tế người tiêu dùng vẫn phải chi trả một khoản tiền nhất định. Các chính sách về mức giá thấp có thể được coi là một hình thức ưu đãi, áp dụng chỉ cho một số ít ghế và mức giá thực tế phải trả cũng không phải là 0 đồng.

Về mối quan hệ với quy định về chống bán phá giá, UBTVQH nhận thấy rằng theo hệ thống pháp luật hiện hành, các chính sách về chống bán phá giá chỉ áp dụng cho thương mại quốc tế giữa các quốc gia, và do đó không điều chỉnh vấn đề giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa.

Trên cơ sở các lập luận và thông tin đã trình bày, UBTVQH đã đưa ra quan điểm của mình về việc giữ hay bỏ giá trần vé máy bay. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc giữ quy định về giá trần và bỏ quy định về giá sàn đối với dịch vụ vận chuyển hành khách không nội địa là cần thiết và hợp lý. Giữ quy định về giá trần vé máy bay sẽ đảm bảo tính công bằng và bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, trong khi bỏ quy định về giá sàn sẽ tạo điều kiện cạnh tranh, khuyến khích giảm giá và tạo lợi ích cho người tiêu dùng, đặc biệt là những đối tượng có thu nhập thấp.

Bảo Châu