Phát triển BHXh tự nguyện ở Quảng Nam: "Xé đêm" vận động người dân

Từ lúc gà gáy tinh mơ cho đến khi mặt trời đi ngủ, đồng bào Cơ tu thôn Achiing, xã A Tiêng, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam đã ở trên nương lên rẫy. Cuộc sống của đồng bào vốn vất vả lại tiềm ẩn đầy rủi ro. Chẳng may người nào mà bị tai nạn lao động hay về già thiếu thốn, thì chỉ biết dựa vào giàng (trời) mà thôi. Thấu hiểu điều đó, cán bộ ngành BHXH dù ở xa xôi vẫn đến tận nhà đồng bào vào buổi tối để tuyên truyền BHXH tự nguyện.

Buổi tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT được tổ chức tại thôn Achiing vào một đêm mùa hè nóng bức. Thế nhưng, hơn 100 người dân trong thôn đã đến nghe và có 17 người tham gia BHXH tự nguyện.

Ông Agiêng Hil đã từng rất phân vân, không hiểu đây là chính sách của Nhà nước hay của công ty bảo hiểm tư nhân. Tại buổi tuyên truyền, sau khi các thắc mắc được giải đáp, ông Hil đã phấn khởi tham gia mua BHXH tự nguyện.

Ông nói: “Sau khi được cán bộ thôn, xã giải thích, giờ nghe thêm cán bộ BHXH giải đáp nhiều vấn đề, tôi hiểu và tham gia ngay. Tôi chỉ mong có sức khỏe để làm ăn, có tiền tham gia BHXH tự nguyện, để có lương hưu khi về già”.

Bà Agiêng Thị Dúi (SN 1972), sau khi nghe tuyên truyền đã quyết định tham gia BHXH tự nguyện và đóng luôn một lần cho 5 năm. Mức thu nhập bà Dúi lựa chọn tham gia là đóng theo mức hộ nghèo khu vực nông thôn. Tổng số tiền đóng 5 năm sau khi đã trừ đi số tiền ngân sách Trung ương và tỉnh hỗ trợ, bà Dúi đóng hơn 10,8 triệu đồng. Theo bà Dúi, đây là số tiền bà tích cóp được từ việc làm nương rẫy, làm thuê.

Ông Đoàn Mai, Giám đốc BHXH huyện Tây Giang, chia sẻ: “Bà con chủ yếu đi làm nương rẫy, nên BHXH huyện và Bưu điện huyện phối hợp triển khai tuyên truyền vào buổi tối. Khi biết đó là chính sách của Đảng và Nhà nước, có sự hỗ trợ kinh phí tham gia từ ngân sách nhà nước, bà con mới tin và đăng ký tham gia vào chính sách BHXH tự nguyện”.

Ông Đoàn Mai cho biết thêm, trong 2 năm dịch bệnh, số người tham gia BHXH tự nguyện ở Tây Giang không tăng mà lại giảm. Vì thế, việc tuyên truyền phát triển người dân tham gia BHXH tự nguyện sẽ được đẩy mạnh trong năm nay, và các năm tiếp theo. Theo ông Đoàn Mai, cuối năm 2022 chỉ còn 250 người tham gia BHXH tự nguyện. Đến nay, nhờ tích cực tuyên truyền từ đại lý, cán bộ BHXH, nhân viên bưu điện, đã có thêm nhiều người tham gia BHXH tự nguyện, nâng tổng số người tham gia ở huyện Tây Giang lên hơn 380 người.

BHXH tỉnh luôn đổi mới trong cách thức tuyên truyền, vận động đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, tuy nhiên số lượng người tham gia BHXH tự nguyện những tháng đầu năm 2022 vẫn giảm hơn so với năm trước. Do hầu hết người tham gia BHXH tự nguyện hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, thu nhập thấp và không ổn định, bị tác động lớn từ thời tiết, dịch bệnh”.

Tỉnh Quảng Nam cũng đã trợ lực bằng việc hỗ trợ các đối tượng khi tham gia đóng BHXH tự nguyện.

Theo đó, mức đóng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn hiện nay là 1,5 triệu đồng/tháng. Từ năm 2022, người có hộ khẩu tại Quảng Nam khi tham gia BHXH tự nguyện được ngân sách hỗ trợ theo chuẩn nghèo nông thôn.

Cụ thể, người thuộc hộ nghèo được hỗ trợ 40%, hộ cận nghèo 35% và hộ khác 15%. Theo đó, mức đóng hàng tháng thấp nhất với người thuộc hộ nghèo là 198.000 đồng; hộ cận nghèo là 214.500 đồng; hộ khác là 280.500 đồng.

Phương thức đóng có thể lựa chọn đóng hàng tháng, 3 tháng một lần, 6 tháng một lần, 12 tháng một lần, đóng một lần cho nhiều năm về sau (không quá 5 năm). Người tham gia cũng có thể đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với trường hợp tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi đời nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng không quá 10 năm.

Người đóng BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu, khi nam đủ 60 tuổi 6 tháng, nữ đủ 55 tuổi 8 tháng trở lên và đủ 20 năm đóng BHXH trở lên. Kể từ thời điểm hưởng lương hưu người hưởng được cơ quan BHXH cấp thẻ BHYT.

Khi người tham gia BHXH tự nguyện có yêu cầu được hưởng BHXH một lần, thì được giải quyết theo quy định. Người lao động đang đóng BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH, hoặc đang hưởng lương hưu khi chết, thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần.

Trực Ninh