Kim Jong-un: Từ em út mê bóng rổ đến lãnh đạo được trải thảm đỏ

Cố chủ tịch Kim Nhật Thành và cháu nội Kim Jong-un. Ảnh: Wall Street Journal.

Khi đặt cạnh nhau hai tấm ảnh của lãnh đạo đương thời Kim Jong-un và người sáng lập Triều Tiên Kim Nhật Thành, nhiều người dễ dàng nhận ra những nét giống nhau về ngoại hình, kiểu tóc và cử chỉ. Người dân Triều Tiên cho rằng Kim Jong-un chính là phiên bản trẻ tuổi của ông nội.

Kim là con trai út của cố Chủ tịch Kim Jong-Il và ca sĩ opera Ko Yong-Hui. Mẹ ông mất năm 2004 và cha qua đời năm 2011. Vị lãnh đạo "mồ côi" là người điều hành đất nước trẻ nhất thế giới khi kế vị cha lúc chưa đầy 30.

Ông Kim nặng 90 kg và cao khoảng 170 cm lúc lên lãnh đạo, là cựu du học sinh Thụy Sĩ về nước năm 2001. Thế giới bấy giờ cho rằng ông non nớt để nắm quyền tối cao ở Triều Tiên.

Thế nhưng, 7 năm sau, Kim Jong-un lần lượt bắt tay chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tại mỗi điểm ông dừng chân, từ Bắc Kinh, Singapore và giờ là Hà Nội, người ta "trải thảm đỏ" đón ông và các nguyên thủ hào hứng gặp mặt người đứng đầu quốc gia bí ẩn số một và một tiềm lực kinh tế chưa khai thác còn lại của thế giới.

Kim Jong-un, 35 tuổi, trở thành một trong những vị khách được trọng đãi nhất châu Á.

Chủ tịch Kim Jong-un bước trên thảm đỏ ga Đồng Đăng, Lạng Sơn, chào người dân Việt Nam sáng 26/2. Ảnh: Giang Huy.

Cố lãnh đạo Kim Jong-Il nhìn thấy nhiều nét tính cách của mình ở cậu con út từ sớm. Nhưng tự truyện của đầu bếp Nhật Bản Kenji Fujimoto, người nhận thân cận với nhà Kim, kể rằng thuở nhỏ Jong-un thắc mắc vì sao cha ít đi nước ngoài. Cậu bé đã nghĩ nếu sau này trở thành lãnh đạo, sẽ điều hành đất nước theo một cách khác cha.

Những ngày sang Thụy Sĩ học phổ thông, bạn bè mô tả Kim là một học sinh lặng lẽ và dành phần lớn thời gian ở nhà, nhưng có khiếu hài hước.

"Cậu ấy vui tính", bạn cùng lớp Marco Imhof kể với Mirror năm 2011. "Luôn mang đến tiếng cười".

Kim không tranh luận về chính trị, mà thích nói về bóng đá. Giáo viên cũng như phụ huynh các học sinh cùng khóa chưa bao giờ có cơ hội gặp bố mẹ Kim trong các buổi họp.

Theo lời kể của đại diện nhà trường, Kim luyện tập chăm chỉ để nói được tiếng Đức, Anh và Pháp. Cậu thần tượng Michael Jordan và treo ảnh anh khắp phòng. Kim mê bóng rổ và có thể chơi tốt môn này. Bạn cùng lớp Nikola Kovacevic tiết lộ: "Cậu ấy là một cầu thủ ganh đua quyết liệt, rất bùng nổ". Còn Imhof cho biết: "Kim ghét thua cuộc. Chiến thắng rất quan trọng". Cậu học sinh người Triều có một bộ sưu tập giày Nike bạn bè thèm muốn.

Sau hơn hai năm, Kim bỗng dưng biến mất khỏi trường, bí ẩn như lúc đến.

Kim Jong-ul bí mật lấy vợ, bà Ri Sol-ju, năm 2009. Ảnh: KCNA.

Về nước những năm 2000, Kim Jong-un được giáo dục trong trường quân sự mang tên ông nội tại Bình Nhưỡng và những sĩ quan hàng đầu Triều Tiên kèm cặp. Bà Ko Yong-hui muốn con trai sẽ là người kế vị Kim Jong-il.

Fox dẫn lời Michael Madden, giám đốc trang Quan sát Lãnh đạo Triều Tiên, cho biết sau này với "cái đầu lạnh", ông Kim nhìn nhận "những chương trình tên lửa như một đội thể thao".

Trong 6 năm lãnh đạo, Kim Jong-un không ra nước ngoài, "ở nhà" phóng thử nghiệm hơn 80 quả tên lửa, gấp gần 3 lần số lượng đời ông nội và cha gộp lại (15 và 16 lần). Trong năm 2017, lượng tên lửa Kim phóng đã nhiều hơn mỗi người tiền nhiệm suốt thời kỳ cầm quyền.

2017 trở thành năm đỉnh điểm "lời qua tiếng lại" giữa Mỹ và Triều Tiên. Donald Trump vừa nhậm chức tổng thống Mỹ đã tuyên bố Triều Tiên là "mối đe dọa lớn nhất" với quốc gia. Đáp lại, Kim Jong-un phóng quả tên lửa thứ hơn hai mươi trong năm vào tháng 11, đạt tầm bắn đủ sang được lãnh thổ Mỹ.

Kim tuyên bố đầu năm 2018: "Nút bấm hạt nhân luôn nằm trên bàn làm việc của tôi. Giờ nó là sự thật, không phải dọa".

Tổng thống Moon Jae-in dắt tay lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un lần đầu đặt chân qua biên giới Hàn Quốc ngày 27/4/2018. Ảnh: Bloomberg.

Tuy nhiên, như thể đã "viên mãn", Kim Jong-un nói đã đạt những thành tựu tên lửa cần thiết và bắt đầu chuyển hướng sang mục tiêu phát triển kinh tế. Ông tìm kiếm đối thoại với Donald Trump.

Tháng 3/2018, một đoàn tàu bọc thép sơn xanh vàng dừng ở ga Bắc Kinh, Trung Quốc. Vẫy tay tươi cười phía sau ô cửa sổ toa số 66 là một vị trẻ tuổi, mặc bộ đồ màu đen, tóc mượt và đeo kính. Kim Jong-un lần đầu công du nước ngoài từ khi lên nắm quyền.

Tháng sau đó, ông bắt tay Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại biên giới liên Triều, đánh dấu mốc lịch sử 65 năm mới có một lãnh đạo Triều Tiên đặt chân sang Hàn Quốc. Giữa năm, Kim Jong-un gặp thượng đỉnh lần I với Donald Trump, lãnh đạo quốc gia mà người Triều cho rằng "gây ra mọi chuyện" cho họ. Ông muốn Mỹ gỡ bỏ cấm vận.

Kim Jong-un lên chuyên xa về Hà Nội sau khi đi tàu đến ga Đồng Đăng, Lạng Sơn, sáng 26/2. Ảnh: Giang Huy.

Kim rời Bình Nhưỡng chiều 23/2, lên tàu xuyên Trung Quốc, đến Việt Nam sáng 26/2 dự hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần II. Từ lúc "đóng cửa ở nhà" tới khoảnh khắc vẫy tay chào qua cửa kính Mercedes S600 Pullman Guard khi tới Việt Nam, Kim Jong-un cho thấy đã chuyển ưu tiên "quân sự hàng đầu" từ đời cha ông sang tập trung kiến thiết kinh tế. Bloomberg thống kê trong năm 2018, Kim xuất ngoại 5 lần, nhiều hơn bất cứ nhà lãnh đạo Triều Tiên nào. Khi đi, ông thường xuyên thăm các nhà máy, nông trại và khu công nghiệp thay vì nơi làm vũ khí. Nhà lãnh đạo người Triều được dự đoán sẽ làm điều tương tự tại Việt Nam.

Tổng thống Trump trước khi đáp máy bay đến Việt Nam gặp Kim Jong-un lần II ngày 27 – 28/2 đã không tiếc lời trên Twitter: "Chủ tịch Kim nhận ra, có lẽ hơn ai hết, rằng nếu phi hạt nhân, nước ông sẽ nhanh chóng vươn tới một trong những thế lực kinh tế của thế giới. Bởi địa danh, con người (và chính ông ấy) có tiềm năng lớn mạnh hơn bất cứ quốc gia nào khác".

Để tiếp lời, ông Trump sẽ dùng bữa với Kim Jong-un tại khách sạn Metropole, Hà Nội, tối nay.

Kim gặp Trump lần đầu sáng 12/6/2018 trong khách sạn Capella, Singapore. Ảnh: AP.

Thanh Tùng