Hà Nội dự chi trên 40 tỷ USD làm 10 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 417,8 km

Đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội sẽ vận hành toàn tuyến vào năm 2027

Tham luận về công tác quản lý tổ chức giao thông và triển khai các dự án giao thông trọng điểm ngành Giao thông vận tải (GTVT) trên địa bàn TP. Hà Nội tại hội nghị tổng kết năm 2023 và triển khai kế hoạch năm 2024 của Bộ GTVT, ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội cho biết, năm 2023, cùng với kết quả tích cực phát triển kinh tế - xã hội, lĩnh vực GTVT của Thủ đô đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Ông Tuấn thông tin, dự án xây dựng tuyến đường Vành đai 4 Vùng Thủ đô đã phê duyệt 7/7 dự án thành phần, khởi công 6/7 dự án thành phần trên địa bàn 3 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh. Đối với dự án thành phần 3 (đường cao tốc theo hình thức PPP) đã phê duyệt dự án đầu tư và hiện đang khẩn trương triển khai các thủ tục tổ chức lựa chọn nhà đầu tư PPP.

Ông cho hay, Hà Nội cũng đã tháo gỡ khó khăn vướng mắc và triển khai tuyến đường sắt đô thị Nhổn -ga Hà Nội tuyến số 3 giai đoạn 1 để hoàn thành đoạn trên cao vào quý II/2024 và vận hành toàn tuyến vào năm 2027.

Đẩy nhanh tiến độ các dự án công trình trọng điểm trên địa bàn TP đảm bảo đáp ứng tiến độ yêu cầu (trong đó có việc chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để đưa vào khai thác vận hành thương mại đoạn đường sắt đô thị trên cao Nhổn - ga Hà Nội tới đây.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội cũng cho biết, đã trình Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư điều chỉnh chủ trương đầu tư của tuyến đường sắt đô thị số 2 giai đoạn 1 Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo; khởi công các dự án đầu tư quan trọng như: Cải tạo mở rộng quốc lộ 6 đoạn Hà Đông - Xuân Mai, triển khai tuyến đường nối cao tốc đại lộ Thăng Long và cao tốc Hoà Lạc - Hoà Bình; tuyến đường kết nối đường trục Pháp Vân - Cầu Giẽ và đường vành đai 3; hoàn thành và đưa vào khai thác đường Vành đai 2 trên cao đoạn từ Ngã Tư Vọng đến Ngã Tư Sở; hoàn thành cầu Vĩnh Tuy giai đoạn 2.

Hiện nay, Hà Nội cũng đang chuẩn bị và thực hiện đầu tư hoàn chỉnh vành đai 1, vành đai 2, vành đai 3 phía Bắc sông Hồng, vành đai 3,5 và hệ thống các cầu vượt sông Hồng, sông Đuống.

Trong năm 2023, ngành GTVT Hà Nội đã chủ trì, tổ chức làm việc với 8 tỉnh giáp với Hà Nội để rà soát, thống nhất, cập nhật, quy hoạch GTVT nhằm tăng cường kết nối vùng, liên kết vùng để tích hợp vào quy hoạch Thủ đô và điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô cũng như là cơ sở cho các địa phương hoàn chỉnh quy hoạch tỉnh, quy hoạch ngành GTVT trong khu vực.

Tuy nhiên, theo ông Tuấn, ngành GTVT Hà Nội vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Hiện nay tỷ lệ diện tích đất dành cho giao thông trên diện tích đất xây dựng đô thị mới đạt khoảng 12,13% trong khi theo quy hoạch yêu cầu phải đạt 20-26%.

Hoàn thành 404,8km đường sắt đô thị vào năm 2035

Ông Dương Đức Tuấn thông tin, hiện nay, tỷ lệ vận tải hành khách công cộng mới đạt 19,5% trong khi quy hoạch yêu cầu phải đạt 50 – 55%; hàng năm ngân sách thành phố đã dành hơn 60% tổng ngân sách cho lĩnh vực GTVT nhưng mới chỉ đáp ứng được khoảng 25% so với tổng nhu cầu thực tế. Trong khi tốc độ tăng trưởng diện tích đất dành cho giao thông chưa cao (mới đạt 0,35%/năm) không thể thao kịp tốc độ gia tăng phương tiện (từ 4-5%/năm), do đó, tình hình ùn tắc giao thông cục bộ trên địa bàn thành phố đang diễn biến phức tạp.

Cụ thể, đến nay, Hà Nội có 33 điểm ùn tắc giao thông (đầu năm 2023 là 37 điểm, đến nay mới xử lý được 5 điểm và phát sinh thêm 1 điểm mới).

Việc phát triển vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn, vận chuyển nhanh được xác định là ưu tiên hàng đầu để giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông đang diễn ra phức tạp, trong đó việc phát triển mạng lưới đường sắt đô thị được xem là xương sống của vận tải hành khách công cộng.

Theo quy hoạch hiện nay, Hà Nội có 10 tuyến đường sắt đô thị (9 tuyến chính và 1 tuyến nối các đô thị vệ tinh), với tổng chiều dài 417,8 km (trong đó 75,6 km đi ngầm), tổng mức đầu tư dự kiến trên 40 tỷ USD.  Tuy nhiên, thực tế TP  mới chỉ hoàn thành 13km (tuyến 2A, đoạn Cát Linh - Hà Đông) và đang thi công 12,5km (tuyến 3 đoạn Nhổn – ga Hà Nội).

Để hoàn thành được 404,8km còn lại trong 12 năm tới (đến năm 2035) kinh phí cần bố trí thực hiện là khoảng 37 tỷ USD (tương đương khoảng 850 nghìn tỷ đồng).

Ông Tuấn cho biết, để triển khai thực hiện có hiệu quả, khắc phục tồn tại, vượt qua các khó khăn, thách thức, trong thời gian tới TP Hà Nội sẽ tập trung tổ chức thực hiện hoàn thành: Luật Thủ đô sửa đổi; Rà soát điều chỉnh tổng thể đồ án quy hoạch chung xây dựng thủ đô; Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Sau khi quy hoạch chung xây dựng Thủ đô điều chỉnh được cấp có thẩm quyền phê duyệt, sẽ tổ chức triển khai ngay việc lập, trình thẩm định phê duyệt điều chỉnh đồ án quy hoạch GTVT Thủ đô nhằm đảm bảo đồng bộ, thống nhất giữa các quy hoạch và làm cơ sở cho việc định hướng phát triển ngành.

Trong đó, sẽ đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ trong quản lý, triển giao thông đô thị (triển khai hệ thống giao thông thông minh); ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng, đặc biệt là các loại hình vận tải nhanh, khối lượng lớn; Xây dựng hệ thống bản đồ số trực tuyến; hệ thống vé thông minh, vé liên thông đa phương thức các loại hình vận tải hành khách công cộng.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội  khẳng định, thành phố sẽ ban hành Quy chế phối hợp cụ thể giữa các lực lượng chức năng (Cảnh sát giao thông; Thanh tra giao thông, lực lượng giữ gìn TTATGT đô thị) trong việc tổ chức giao thông, đảm bảo ATGT; bố trí chốt trực để phân luồng đảm bảo giao thông, giảm ùn tác giao thông tại 234 nút giao thông có nguy cơ cao về ùn tắc giao thông.

Trước mắt tiếp tục tập trung cân đối nguồn lực từ ngân sách thành phố để đầu tư, bên cạnh đó để đảm bảo có đủ nguồn lực đầu tư cần xây dựng phương án, cơ chế chính sách để đa dạng nguồn vốn phục vụ thực hiện các dự án giao thông khung theo quy hoạch, kể cả vốn từ ngân sách, vốn vay ODA, vay từ các tổ chức tài chính, tín dụng như ngân hàng, huy động nguồn bằng việc phát hành trái phiếu, đấu giá quyền sử dụng đất đất, cổ phần hóa doanh nghiệp, tiếp tục tháo gỡ vướng mắc và kêu gọi đầu tư theo hình thức PPP ( BT, BOT ..), xã hội hóa đầu tư.

Nghiên cứu, xây dựng đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù riêng về huy động nguồn lực cho đầu tư các tuyến đường sắt đô thị, trong đó có việc triển khai xây dựng cơ chế đầu tư và hình thức đầu tư TOD, khai thác quỹ đất tại các nhà ga của các tuyến đường sắt đô thị ... để tạo nguồn lực dành cho đầu tư xây dựng, quản lý khai thác vận hành các tuyến đường sắt đô thị.

Nghệ Nhân