Giá gạo và nhiều loại ngũ cốc khác được dự báo tăng trong năm tới

Giá gạo và nhiều loại ngũ cốc khác được dự báo tăng trong năm tới, do nguồn cung thắt chặt vì thời tiết và các lệnh cấm xuất khẩu.

Giá lương thực lên cao vài năm qua đã thôi thúc nông dân trên toàn cầu tăng trồng ngũ cốc và các loại hạt có dầu. Tuy nhiên, người tiêu dùng vẫn sẽ phải đối mặt với nguồn cung thắt chặt năm tới, do El Nino và các lệnh hạn chế xuất khẩu.

Giá lúa mỳ, ngô và đậu nành đang giảm khi căng thẳng tại Biển Đen hạ nhiệt và nỗi lo suy thoái toàn cầu dịu đi. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích và thương nhân, sang năm mới, giá cả vẫn có thể chịu tác động từ các cú sốc nguồn cung.

Ole Houe, Giám đốc dịch vụ tư vấn tại công ty môi giới nông nghiệp IKON Commodities ở Sydney (Australia) cho biết: "Bức tranh cung cấp ngũ cốc chắc chắn được cải thiện vào năm 2023 với vụ mùa bội thu hơn ở một số quốc gia cung cấp quan trọng. Nhưng chúng tôi vẫn chưa thực sự thoát khỏi khó khăn. Chúng tôi nhận được dự báo rằng hình thái thời tiết El Nino diễn ra cho đến ít nhất là tháng 4 - tháng 5/2024. Brazil gần như chắc chắn sẽ sản xuất ít ngô hơn và Trung Quốc đang gây bất ngờ khi mua khối lượng lớn lúa mì và ngô từ thị trường quốc tế".

El Nino, gây khô hạn ở phần lớn châu Á trong năm nay, được dự báo sẽ tiếp tục diễn ra trong nửa đầu năm 2024, gây rủi ro cho nguồn cung gạo, lúa mì, dầu cọ cũng như các nông sản khác ở một nước xuất khẩu và nhập khẩu nông nghiệp hàng đầu thế giới. Các thương nhân dự báo, sản lượng gạo của châu Á trong nửa đầu năm 2024 sẽ giảm khi điều kiện trồng trọt khô hạn và các hồ chứa nước cạn kiệt có khả năng làm giảm sản lượng.

Nguồn cung gạo thế giới thắt chặt trong năm nay sau khi hiện tượng thời tiết El Nino làm giảm sản lượng, khiến Ấn Độ, nước xuất khẩu lớn nhất thế giới, hạn chế xuất khẩu. Trong khi các thị trường ngũ cốc khác mất giá, giá gạo lại tăng lên mức cao nhất trong 15 năm trong năm 2023, với giá gạo tại một số trung tâm xuất khẩu ở châu Á tăng 40-45%.

Vụ lúa mì tiếp theo của Ấn Độ cũng đang bị đe dọa do thiếu độ ẩm và điều này có thể buộc nước tiêu thụ lúa mì lớn thứ hai thế giới phải tìm kiếm nhập khẩu lần đầu tiên sau 6 năm do tồn kho trong nước tại các kho nhà nước đã giảm xuống mức thấp nhất trong 7 năm.

Đến tháng 4/2024, nông dân ở Úc - quốc gia nước xuất khẩu lúa mì số 2 thế giới có thể gieo vụ mùa trên đất khô, sau nhiều tháng nắng nóng gay gắt đã hạn chế năng suất vụ mùa năm nay và chấm dứt chuỗi thu hoạch kỷ lục.

Điều này có thể sẽ thúc đẩy người mua - bao gồm cả Trung Quốc và Indonesia - tìm kiếm khối lượng lúa mì lớn hơn từ các nhà xuất khẩu khác ở Bắc Mỹ, châu Âu và khu vực Biển Đen.

"Nguồn cung lúa mỳ vụ 2023/2024 có thể giảm sút so với vụ trước. Lý do là xuất khẩu từ các nước sản xuất quan trọng giảm mạnh", Commerzbank nhận định.

Sản xuất dầu cọ toàn cầu cũng được dự báo giảm năm tới, do El Nino. Điều này có thể kéo giá dầu ăn lên cao. Sản lượng giảm diễn ra đúng thời điểm nhu cầu dầu ăn và nhiên liệu sinh học làm từ dầu cọ được dự báo tăng.

"Nguồn cung ngũ cốc và hạt có dầu trên toàn cầu đang bị thắt chặt. Bán cầu Bắc sẽ ghi nhận hiện tượng El Nino trong suốt mùa vụ lần đầu tiên kể từ năm 2015. USD năm tới sẽ tiếp tục giảm giá. Còn nhu cầu toàn cầu sẽ quay về xu hướng tăng trưởng trong dài hạn", CoBank - nhà băng cho vay hàng đầu trong lĩnh vực nông nghiệp tại Mỹ nhận định.

Dù vậy, điểm sáng là nguồn cung ngô, lúa mỳ và đậu nành từ Nam Mỹ được dự báo cải thiện trong năm 2024. Tại  Argentina, lượng mưa dồi dào ở các vùng trọng điểm trồng trọt được dự báo làm tăng sản lượng đậu nành, ngô và lúa mỳ. Argentina là một trong những quốc gia xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới.

Brazil dự kiến đạt sản lượng nông nghiệp gần kỷ lục vào năm 2024, dù các ước tính sản lượng đậu nành và bắp của nước này bị cắt giảm trong những tuần gần đây do thời tiết khô hạn.

Minh Anh (T/h)