Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023: Tinh hoa di sản cùng hội tụ, toả sáng

Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023 được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND tỉnh Nghệ An tổ chức. Đây là dịp để những giá trị tinh hoa di sản dân ca Ví, Giặm cùng hội tụ và toả sáng rạng rỡ trên quê hương xứ Nghệ. Qua đó, không chỉ góp phần khẳng định sự giàu có, đa dạng của di sản Ví, Giặm mà còn thể hiện sự giao thoa, gắn kết và lan tỏa của loại hình nghệ thuật này giữa các vùng miền, địa phương trong nước và quốc tế.

Tuyên bố khai mạc Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh 2023, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung hi vọng, cùng tinh hoa Ví, Giặm tỏa sáng, xứ Nghệ ân tình sẽ để lại nhiều niềm yêu mến, dấu ấn đẹp trong lòng các quý vị đại biểu, bạn bè, du khách gần xa.“Một lần đến lại thêm những hẹn hò, một lần về càng không nguôi nỗi nhớ”. Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào ngày 27/11/2014, trở thành niềm tự hào của quốc gia và của nhân dân hai tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh. Đây là dấu mốc quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, nâng cao tầm nhìn cho cộng đồng trong nước và quốc tế đối với một di sản giàu bản sắc của một vùng văn hóa. Trong gần một thập kỷ qua, chính quyền và nhân dân hai tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh đã chung sức, chung lòng, không ngừng nỗ lực với nhiều giải pháp tích cực để bảo vệ, nâng cao nhận thức, hướng tới sự đa dạng, phổ biến, thực hành dân ca trong các tầng lớp nhân dân, thể hiện được nguyện vọng cũng như cam kết của chính quyền và cộng đồng trong việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa dân ca Ví, Giặm.

“Trong suốt chiều dài lịch sử với nhiều biến động, thăng trầm cùng dân tộc, trong cuộc sống lao động sản xuất, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ quê hương đất nước, người dân Nghệ Tĩnh đã sáng tạo và lưu giữ được một hệ thống di sản văn hóa phong phú, đa dạng với nhiều hình thức, thể loại mang đậm bản sắc văn hóa xứ Nghệ. Trong đó, dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh với chất liệu trữ tình, đằm thắm, sâu lắng, là “món ăn tinh thần” không thể thiếu trong cuộc sống của người dân, góp phần hình thành, nuôi dưỡng cốt cách, tâm hồn của các thế hệ người dân xứ Nghệ. “Có phải quê nghèo gừng cay muối mặn - Câu hát nằm nghiêng cát bỏng gió Lào - Bao thấm đẫm hồn thiêng sông núi - Nên ví giặm rồi càng hiểu tấm lòng nhau”. Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là di sản văn hóa phi vật thể thuộc loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian, được ra đời từ quá trình lao động sản xuất và sinh hoạt của nhân dân, được diễn xướng trong nhiều không gian và thời gian khác nhau. Bởi hình thành từ cuộc sống hàng ngày nên mỗi câu hát dân ca Ví, Giặm đều thể hiện một cách chân thực, tinh tế mọi mặt của đời sống vật chất, tinh thần, các sinh hoạt văn hóa cũng như tâm tư, tình cảm của con người xứ Nghệ. Trải qua hàng trăm năm, di sản dân ca Ví, Giặm được trao truyền, kế thừa, bổ sung, sáng tạo để thích ứng tốt hơn với môi trường, hoàn cảnh xã hội và điều kiện lịch sử mới” – Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh.  

Tinh hoa của trí tuệ, tâm hồn, khí chất con người Nghệ Tĩnh được kết tinh lại trong di sản văn hoá dân ca Ví, Giặm, làm nền tảng, chất liệu cho việc tạo dựng những giá trị văn hóa hiện đại và để hôm nay, chúng ta có một Festival đầy ý nghĩa, nhiều màu sắc với chủ đề “Ví, Giặm - Tinh hoa tỏa sáng”.  Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được kỳ vọng là một sự kiện văn hoá đặc sắc của xứ Nghệ, tạo dấu ấn phát huy, biến tiềm năng văn hóa thành động lực phát triển kinh tế - xã hội. Thông qua Festival, tỉnh Nghệ An mong muốn đưa sự kiện này thành hoạt động văn hóa, du lịch quy mô lớn, hướng tới xây dựng sản phẩm, thương hiệu văn hóa, du lịch Nghệ An trên nền tảng các giá trị di sản văn hóa truyền thống; đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, tạo cơ hội để kết nối di sản văn hóa với các địa phương trong cả nước; tăng cường tinh thần đoàn kết, gắn bó và hợp tác cùng phát triển. “Lấy di sản văn hóa làm nền tảng cho sự phát triển bền vững, tiếp nối truyền thống văn hóa, cách mạng của quê hương, tỉnh Nghệ An đã và đang phấn đấu đạt các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đề ra. Các cấp ủy Đảng, Chính quyền, Đoàn thể và Nhân dân từ tỉnh đến cơ sở sẽ tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, phát huy mạnh mẽ ý chí, bản lĩnh kiên cường, tinh thần cách mạng, khát vọng vươn lên. Tích cực đổi mới sáng tạo, quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn để xây dựng tỉnh Nghệ An: Giàu về kinh tế; mạnh về chính trị và quốc phòng, an ninh; phát triển bền vững trên cơ sở kết hợp hài hòa các giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại, bảo tồn và hội nhập” – Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung mong muốn.

Phát biểu tại Lễ khai mạc Festival Dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh năm 2023, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông đề nghị: Để Ví, Giặm trường tồn và tỏa sáng, chính quyền hai tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh cùng với sự phối hợp của các ban, bộ, ngành, UBND các cấp, các cơ quan hữu quan, các cộng đồng là chủ thể của dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh và nhân dân cả nước cùng chung tay thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động quốc gia nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể này. Trong đó, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của toàn xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ ở Nghệ An và Hà Tĩnh đối với việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh. Tăng cường đầu tư các nguồn lực cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, trong đó có di sản dân ca Ví, Giặm. Triển khai có hiệu quả các chính sách, quy hoạch ngắn hạn và dài hạn về bảo tồn, phát huy giá trị dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh, trong đó chú trọng: Hỗ trợ cộng đồng, câu lạc bộ và nghệ nhân tổ chức truyền dạy, trình diễn, quảng bá Dân ca Ví, Giặm; phục hồi, lưu truyền các làn điệu và hình thức diễn xướng truyền thống; mở rộng các hình thức và môi trường sinh hoạt mới, phù hợp với mục tiêu bảo vệ và phát huy giá trị dân ca Ví, Giặm trong cuộc sống đương đại. Đồng thời, tăng cường giới thiệu, quảng bá giá trị dân ca Ví, Giặm ở trong và ngoài nước. Trên cơ sở các chương trình, kế hoạch đối ngoại của tỉnh hàng năm về giao lưu, hợp tác quốc tế để xúc tiến quảng bá dân ca Ví, Giặm ra nước ngoài. Xây dựng dân ca Ví, Giặm thành sản phẩm du lịch đặc trưng của xứ Nghệ. Phát triển mạng lưới, cung cấp các dịch vụ, sản phẩm văn hóa gắn với dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh tại các khu, điểm du lịch và trong cộng đồng. Lựa chọn, đầu tư xây dựng thương hiệu cho Ví, Giặm và thương hiệu du lịch địa phương gắn với Ví, Giặm. Đưa hình ảnh dân ca, chân dung nghệ nhân, nghệ sĩ Ví, Giặm vào các sản phẩm du lịch, các phương tiện truyền thông. Thiết kế các tour du lịch về miền Ví, Giặm.

Như doanhnghiephoinhap.vn đã thông tin, sau lễ khai mạc là Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Ví, Giặm – Tinh hoa toả sáng”- là đêm hội của âm thanh và ánh sáng, có sự kết hợp của công nghệ hiện đại với dân ca ví dặm Nghệ Tĩnh. Chương trình nhằm khẳng định sức sống bền bỉ, mãnh liệt của dân ca Ví Giặm và lan toả mạnh mẽ trong đời sống đương đại. Festival dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh 2023 là sự kiện văn hóa lớn với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao đặc sắc và là nơi kết nối những tinh hoa, bản sắc văn hóa dân tộc đại diện cho các vùng miền trên cả nước về hội tụ, giao hòa trên mảnh đất Nghệ An địa linh nhân kiệt. Liên hoan dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh 2023 mở đầu cho chuỗi hoạt động trong khuôn khổ Festival, cùng với nhiều hoạt động khác như Hội diễn đàn, Hát dân ca ba miền, Lễ hội đường phố “Sắc màu di sản”… sẽ góp phần tạo nên một Festival dân ca Ví, Giặm nhiều màu sắc, nhiều thanh âm đẹp đẽ để giới thiệu những tinh hoa của loại hình dân ca đặc biệt này tới đông đảo bạn bè trong nước và quốc tế, góp phần gìn giữ, phát huy và lan tỏa mạnh mẽ giá trị của di sản trong đời sống đương đại.

Văn Cương – Hoàng Lan