Bảo đảm quyền lợi BHXH cho hơn 4.200 chủ hộ kinh doanh cá thể

Theo Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri, Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhưng từ tháng 1/2003 đến tháng 12/2021, cơ quan bảo hiểm xã hội tại nhiều địa phương đã thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với những trường hợp này.

Số liệu của Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho thấy, tại thời điểm tháng 9/2016 đã có 4.240 chủ hộ kinh doanh cá thể tại 54 địa phương đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Do việc thực hiện bảo hiểm xã hội bắt buộc không đúng quy định của pháp luật nên các chủ hộ kinh doanh cá thể chưa được tính thời gian đã đóng để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội đã gây bức xúc cho người dân...

Trả lời báo chí tại phiên họp cung cấp thông tin định kỳ về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp quý II/2023 ngày 5/6 về nội dung hơn 4.200 người thuộc các hộ kinh doanh có đóng bảo hiểm nhưng chưa có cơ chế hưởng lương hưu, lý giải về việc thu bảo hiểm xã hội bắt buộc với chủ hộ kinh doanh cá thể ở nhiều địa phương, Trưởng ban Thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội (Bảo hiểm xã hội Việt Nam) Đỗ Ngọc Thọ cho biết: Thời điểm đó, không có quy định nào của pháp luật bảo hiểm xã hội cho rằng họ không được đóng bảo hiểm. Hơn nữa, chủ hộ kinh doanh cá thể cũng có mong muốn chính đáng được tham gia vào lưới an sinh xã hội. "Nếu nhìn nhận lại hơn 20 năm trước đây, cũng dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau về trường hợp chủ hộ kinh doanh cá thể", ông Thọ nói.

Theo ông Thọ, tại thời điểm đó, không có quy định nào của pháp luật bảo hiểm xã hội cho rằng chủ hộ kinh doanh cá thể không được đóng bảo hiểm. Điều này đã dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau về trường hợp này trong suốt hơn 20 năm qua. Chủ hộ kinh doanh cũng là người lao động, họ làm việc như những lao động thuê khác. Vì vậy, ông Thọ cho rằng cần thiết phải bảo vệ quyền lợi chính đáng của chủ hộ kinh doanh cá thể trên nguyên tắc đóng-hưởng.

Ông Thọ đã đưa ra một ví dụ để minh họa vấn đề này. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết ghi nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho hơn 10.000 Xã đội phó, Phó trưởng công an xã, và người lao động theo chế độ hợp đồng của xã. Điều này cho thấy việc ghi nhận quyền lợi của các nhóm đối tượng này là hoàn toàn khả thi.

Với tình huống hơn 4.200 chủ hộ kinh doanh cá thể đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã đề xuất một giải pháp để giải quyết quyền lợi của nhóm đối tượng này. Đó là ghi nhận quá trình đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhằm thu hút sự tham gia của các thành phần khác và bảo đảm quyền lợi cho người tham gia được hưởng các chính sách an sinh xã hội của Nhà nước. Đồng thời, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh cũng đã thống nhất với đề xuất này và đề xuất đưa nhóm lao động này thuộc diện đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sắp tới.

An Nguyên