Ẩm thực đặc sắc - yếu tố giúp định vị hình ảnh du lịch Việt Nam

Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 hướng đến một mục tiêu quan trọng là phấn đấu có từ một đến ba thành phố sáng tạo thuộc mạng lưới các thành phố sáng tạo UNESCO ở nhiều lĩnh vực, trong đó có ẩm thực…

Khai thác giá trị ẩm thực cũng là một mục tiêu quan trọng của Đề án định vị thương hiệu du lịch văn hóa Việt Nam.

Lâu nay, ẩm thực đã trở thành một phần quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh, thương hiệu và điểm nhấn ấn tượng để thu hút khách du lịch; gia tăng lợi ích cho đất nước.

Vị thế của ẩm thực Việt Nam trên “bản đồ ẩm thực” thế giới

Ẩm thực được ví như “mỏ vàng” lớn để thu hút, hấp dẫn du khách, nhất là du khách quốc tế đến Việt Nam. Bằng chứng là, nhiều chuyên trang nổi tiếng thế giới đã dành lời ngợi ca, bình chọn cho ẩm thực Việt Nam.

Mới đây, Giải thưởng Ẩm thực Thế giới (World Culinary Awards) lần thứ 3 vừa công bố danh sách giải thưởng năm 2022 và Việt Nam được vinh danh là “Điểm đến ẩm thực tốt nhất châu Á 2022”.

Tại Lễ trao giải thưởng Ẩm thực Thế giới lần thứ 3 vừa diễn ra ở Dubai (UAE), Việt Nam đã vượt qua các đối thủ rất nặng ký trong khu vực như Trung Quốc, Hồng Kông, Macao, Malaysia, Singapore, Hàn Quốc, Thái Lan để trở thành “Điểm đến ẩm thực tốt nhất châu Á 2022”.

Bà Rina van Staden, Giám đốc Giải thưởng Ẩm thực Thế giới cho biết: “Kết quả giải thưởng dựa trên cuộc tìm kiếm các thương hiệu ẩm thực hàng đầu thế giới kéo dài một năm. Các chuyên gia trong ngành ẩm thực và công chúng sẽ cùng tham gia vào cuộc bình chọn, và ứng cử viên giành được nhiều phiếu bầu nhất sẽ là chủ nhân của hạng mục giải thưởng đó. Những ứng cử viên chiến thắng Giải thưởng Ẩm thực Thế giới năm 2022 là những thương hiệu đã nỗ lực nâng tầm sự xuất sắc của ẩm thực trên thế giới".

Sở hữu lịch sử ẩm thực phong phú, di sản văn hóa đặc sắc, hương vị đặc trưng và độc đáo, cùng phương thức chế biến riêng biệt, các món ăn của Việt Nam là sự kết hợp hài hòa, hoàn hảo và đầy tinh tế. Ẩm thực Việt Nam mang một nét quyến rũ lan tỏa mọi nẻo đường, góc phố và mạnh mẽ vươn xa ra thế giới, không ngừng thu hút các du khách yêu thích ẩm thực tới và thưởng thức.

Ngày 1/12 vừa qua, hệ thống đánh giá nhà hàng tiêu chuẩn quốc tế Michelin cũng đã chính thức ra thông báo về việc ra mắt Cẩm nang MICHELIN Guide tại hai điểm đến Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Việc được nhận Giải thưởng Ẩm thực Thế giới - World Culinary Awards là một vinh dự lớn đối với ngành ẩm thực Việt Nam. Đây là tiền đề và cũng là động lực để ngành ẩm thực Việt Nam phát huy tốt hơn nữa giá trị ẩm thực vốn có của mình và cùng lan tỏa ẩm thực của đất nước ra thế giới. 

Chuyên trang du lịch nổi tiếng của Canada - The Travel cũng từng công bố danh sách 10 quốc gia có nền ẩm thực hấp dẫn hàng đầu thế giới, trong đó Việt Nam đứng ở vị trí thứ năm. Trước đó, Việt Nam cũng được giới truyền thông quốc tế và các giải thưởng du lịch lớn dành nhiều lời ngợi khen, bình chọn. Năm 2019, Giải thưởng du lịch thế giới đã trao giải cho Việt Nam: “Điểm đến ẩm thực hàng đầu châu Á”. Đầu năm 2022, các chuyên gia ẩm thực của Kênh truyền hình CNN (Mỹ) bình chọn 4 món ăn Việt ngon nhất thế giới và khuyến khích du khách nên thử, gồm: Bánh cam, bánh mì, bánh bột lọc, phở bò. CNN cũng bình chọn ẩm thực của Việt Nam là một trong 10 nền ẩm thực tuyệt nhất thế giới.

Phát huy hơn nữa du lịch ẩm thực Việt Nam 

Sức hấp dẫn của nền ẩm thực Việt Nam toát ra từ sự mộc mạc, dung dị mà đậm đà bởi nhiều nguyên liệu tự nhiên phong phú, sự đam mê của các đầu bếp khi chế biến và quan trọng là có sự kế thừa truyền thống, sáng tạo qua các thời kỳ.

Du khách quốc tế yêu thích món ăn Việt bởi sự cân bằng mùi vị và hài hòa về dinh dưỡng, nhiều rau xanh, không chất béo, mỗi món lại có nước chấm riêng biệt theo vùng miền.

Nhiều đầu bếp tầm cỡ thế giới như bếp trưởng người Anh Gordon Ramsay; cố đầu bếp nổi tiếng người Mỹ Anthony Bourdain; đầu bếp người New Zealand Bobby Chinn (Đại sứ Du lịch Việt Nam tại châu Âu, từ năm 2014- 2017)… đã làm nhiều việc thiết thực nhằm quảng bá ẩm thực Việt Nam.

Những lời khen và các giải thưởng về du lịch dành cho ẩm thực Việt Nam những năm gần đây như lời khẳng định giá trị to lớn của ẩm thực trong việc quảng bá, phát triển du lịch. Bên cạnh đó, việc nhiều lãnh đạo cấp cao, chính khách quốc tế đến Việt Nam thưởng thức các món ăn vỉa hè cũng tạo sức lan tỏa lớn với du khách trong và ngoài nước. Điển hình như hình ảnh cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama ăn bún chả Hà Nội vào năm 2016; Thủ tướng Canada Justin Trudeau thưởng thức cà phê sữa đá vỉa hè ở thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2017; cựu Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và phu nhân thưởng thức món phở bò tại một quán phở ở Hà Nội vào năm 2018...

Đánh giá về giá trị ẩm thực trong phát triển du lịch, Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Nguyễn Trùng Khánh cho rằng, ẩm thực Việt Nam đang dần có chỗ đứng trên “bản đồ ẩm thực” thế giới, trong đó có nhiều món ngon đã tạo được thương hiệu với du khách quốc tế... Đây chính là tiềm năng lớn để thu hút du khách, đặc biệt là khách quốc tế. 

Không chỉ khách nước ngoài mà du khách nội địa rất yêu thích những trải nghiệm liên quan đến du lịch ẩm thực. Do đó, các đơn vị lữ hành đều chú trọng tạo ra sản phẩm mang đến trải nghiệm chân thực nhất cho du khách như tham gia hội chợ, lễ hội ẩm thực truyền thống ở nhiều vùng miền, làng quê, trang trại hay thậm chí tham gia các lớp nấu ăn, tour du lịch chuyên ẩm thực để khám phá trọn vẹn các món ngon Việt Nam.

Bên cạnh đó, ẩm thực đường phố được du khách ưa chuộng bởi nó gắn liền với cuộc sống của người Việt Nam, dù đi bất cứ đâu cũng có thể thấy những hàng quán vỉa hè, hàng rong với đồ ăn ngon, rẻ, nhất là khi đến với Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Huế, Hội An, Hải Phòng, Tây Ninh...

Du khách khi đi du lịch ở mỗi địa phương lại có những trải nghiệm ẩm khác nhau do mỗi nơi lại có sự khác nhau về cách chọn nguyên liệu, chế biến đến cách thưởng thức, nhất là với các nước chấm đặc trưng. Nhiều món ăn còn gắn liền với những câu truyện dân gian, truyền thuyết hoặc dấu mốc gắn với lịch sử lịch sử.

Nắm bắt lợi thế của ẩm thực trong việc quảng bá văn hóa, kích cầu du lịch, thu hút du khách, những năm gần đây, nhiều địa phương đã chú trọng đến việc phát triển ẩm thực, quy hoạch và xây dựng "bản đồ ẩm thực" để thu hút du khách. Chẳng hạn, thành phố Hải Phòng đã thành công với sản phẩm du lịch foodtour, nhờ vào việc xây dựng bản đồ số về ẩm thực để du khách có thể dễ dàng trải nghiệm ngắn ngày. Tỉnh Thừa Thiên Huế cũng đưa ra nhiều trải nghiệm cho du khách thưởng ẩm thực cung đình.

Bàn giải pháp phát triển du lịch ẩm thực Việt Nam nói chung, du lịch ẩm thực địa phương nói riêng, Chủ tịch Hội Đầu bếp Việt Nam Nguyễn Thường Quân cho rằng, các địa phương cần quy hoạch những khu phố ẩm thực với khung thời gian muộn hơn và tạo điều kiện cho các nhà hàng chất lượng giới thiệu ẩm thực cao cấp tới du khách. Còn Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Đặng Hương Giang trước đó đã từng thông tin, sở sẽ làm việc với các địa phương để đánh giá, rà soát những cơ sở ăn uống đạt chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo đảm dịch vụ, từ đó sẽ cấp giấy chứng nhận cho các cơ sở để thuận tiện hơn trong việc quảng bá, thu hút du khách.