WB: Việt Nam cần xem xét xu hướng lạm phát tăng mạnh cuối năm

Báo cáo mới nhất về tình hình kinh tế vĩ mô tháng Chín của Ngân hàng Thế giới (WB), công bố vào ngày 17/10, đã đưa ra một số khuyến nghị quan trọng để Việt Nam tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh và tập trung vào đầu tư vào nguồn nhân lực, đặc biệt là các kỹ năng công nghệ. Điều này sẽ giúp thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cao cấp, mang lại giá trị gia tăng lớn và tăng cường năng suất kinh tế trong dài hạn.

Theo báo cáo, tỷ lệ tăng trưởng GDP của Việt Nam trong quý 3 đã đạt 5,3%, tăng lên từ mức 4,1% và 3,3% tương ứng trong quý 2 và quý 1. Sự gia tăng này chủ yếu do sự phục hồi của ngành công nghiệp, góp phần 1,9% vào tổng sản phẩm quốc nội. Sự phục hồi trong sản xuất công nghiệp phản ánh xu hướng liên tục cải thiện trong xuất khẩu hàng hóa kể từ tháng 5 năm 2023.

Trong quý 3, cả hai lĩnh vực dịch vụ và nông nghiệp đã có mức tăng trưởng đáng kể, lần lượt là 6,2% và 3,7% so với cùng kỳ. Hai lĩnh vực này đóng góp 2,7 và 0,4 điểm phần trăm vào tỷ lệ tăng trưởng GDP trong quý 3, tương đương với hai quý trước.

Đồng thời, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) cũng ghi nhận sự tăng trưởng tích cực, đạt mức 3,5% so với cùng kỳ trong quý 3. Sự tăng trưởng này được hỗ trợ chủ yếu bởi sự phát triển của các ngành sản xuất trong nước và xuất khẩu, như chế biến thực phẩm (tăng 9%), ngành dệt may (tăng 14,4%), sản xuất đồ nội thất (tăng 17,8%) và ngành kim loại (tăng 16,9%).

Mặc dù có những dấu hiệu tích cực, báo cáo cũng chỉ ra rằng Chỉ số Nhà quản lý Mua hàng (PMI) đã trở lại vùng suy thoái (49,7) trong tháng Chín sau giai đoạn phục hồi ngắn trong tháng Tám, khi vượt qua mốc 50 (50,5). Điều này cho thấy sự không chắc chắn vẫn tiếp tục hiện diện trong quá trình phục hồi kinh tế.

Trong khi đó, hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu tiếp tục giảm trong quý 3, lần lượt là 1,2% và 5,0% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, mức độ suy thoái này đã giảm đi đáng kể so với hai quý trước, nhờ vào sự cải thiện liên tục trong hiệu suất sản xuất hàng tháng, bao gồm cả xuất khẩu các mặt hàng nông sản, dệt may, sản phẩm điện tử, điện thoại thông minh và vật liệu xây dựng.

Các chuyên gia WB cho biết thêm, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 1,13% trong tháng 9, do đó tăng từ 3,0% (so cùng kỳ) trong tháng 8 lên 3,7% vào tháng 9, tiếp tục xu hướng tăng mạnh kể từ tháng Sáu.

Lạm phát tăng khá mạnh do giá lương thực, thực phẩm cũng như nhà ở và vật liệu xây dựng tăng cao. Ngoài ra, giá dịch vụ vận tải đã đóng góp 0,3 điểm phần trăm vào lạm phát CPI do đợt tăng giá dầu mới được ghi nhận trong thời gian từ tháng 7 đến tháng 9. Giá dịch vụ giáo dục cũng tăng 7,6% so cùng kỳ trong tháng Chín, trên cơ sở tiếp tục triển khai Nghị định số 81/2021/ND-CP của Chính phủ về điều chỉnh học phí của các cơ sở giáo dục đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Ngược lại với lạm phát CPI, lạm phát cơ bản (không bao gồm lương thực, nhiên liệu và giá do chính phủ quản lý) tiếp tục giảm từ 4,0% (so cùng kỳ) vào tháng Tám xuống còn 3,8% (so cùng kỳ) vào tháng Chín.

Bên cạnh đó, tăng trưởng tín dụng giảm tốc từ 9,4% vào tháng 8 năm 2023 xuống còn 8,7% so cùng kỳ trong tháng 9 phản ánh tình trạng đầu tư tư nhân (bao gồm cả lĩnh vực bất động sản) tiếp tục chậm lại.

Chuyên gia WB cho biết trong khi tăng trưởng kinh tế khởi sắc trong quý 3 nhờ xuất khẩu dần phục hồi, tiêu dùng trong nước vẫn yếu và tăng trưởng tín dụng tiếp tục tăng trưởng chậm, phản ánh đầu tư tư nhân trong nước và niềm tin của nhà đầu tư yếu. Xu hướng lạm phát tăng mạnh tiếp tục cần được theo dõi chặt chẽ. Những nỗ lực tiếp tục thực hiện đầu tư công có thể hỗ trợ tổng cầu và tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn. Một danh mục đầu tư chiến lược và được chuẩn bị kỹ lưỡng cho năm 2024 và kế hoạch đầu tư công trung hạn tiếp theo với trọng tâm là cơ sở hạ tầng Xanh, có khả năng chống chịu và hạ tầng liên vùng sẽ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế dài hạn.

PV (t/h)