Vai trò của Hội đồng tư vấn kỹ năng ngành Logistics trong việc gắn kết của doanh nghiệp với giáo dục nghề nghiệp ở Việt Nam

Phát biểu tại hội thảo, đánh giá về kết quả khảo sát, thực tiễn về vai trò và tầm quan trọng của LIRC tại một số doanh nghiệp và cơ sở giáo dục nghề nghiệp có đào tạo các ngành logistics cùng một số đại diện từ cơ quan quản lý nhà nước, VCCI chi nhánh Tp. Hồ Chí Minh, viện nghiện cứu, hiệp hội có liên quan về giáo dục đào tạo, giáo dục nghề nghiệp và logistics, ông Hoàng Thái Sơn - Trưởng nhóm nghiên cứu về LIRC (hiện đang công tác tại Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết, mô hình hội đồng kỹ năng ngành đã được áp dụng thành công ở nhiều nước công nghiệp phát triển trên thế giới với cách tiếp cận chung là hướng đến mục tiêu đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu, yêu cầu của bên sử dụng lao động một cách tốt nhất.Tuy nhiên, mô hình này hiện đang còn rất mới ở Việt Nam, về mặt pháp lý chỉ mới được đề cập trong Bộ luật Lao động năm 2019 và chưa được cụ thể hóa bằng các văn bản quy phạm dưới Luật. LIRC là một hoạt động thí điểm nhưng được đánh giá là khá hiệu quả về phát triển kỹ năng nghề với sự dẫn dắt của doanh nghiệp, đặc biệt là các hoạt động về tham vấn chính sách, dự báo kỹ năng, khuyến cáo điều chỉnh chương trình đào tạo, xem xét và xác nhận các tiêu chuẩn nghề để làm cơ sở phát triển, điều chỉnh chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp cũng như người sử dụng lao động. Kết quả hoạt động của LIRC trong thời gian 05 năm vừa qua là một minh chứng cho thấy mô hình hội đồng kỹ năng ngành ở các nước công nghiệp phát triển có thể điều chỉnh phù hợp và vận dụng hiệu quả với bối cảnh và điều kiện hiện tại của Việt Nam. 

Logistics là một ngành năng động và phát triển nhanh chóng đã và đang đóng góp đáng kể vào GDP của Việt Nam. Tầm nhìn và định hướng rõ ràng là rất cần thiết để ngành Logistics phát huy tối đa lợi thế chiến lược của vị trí gần các thị trường trọng điểm, dân số trẻ và năng động và nền kinh tế định hướng xuất khẩu phụ thuộc vào vận tải hiệu quả. Hội đồng tư vấn kỹ năng ngành Logistics (LIRC) đã được thành lập vào tháng 12/2017 nhằm tập hợp các bên liên quan đại diện cho cơ quan quản lý nhà nước, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, VCCI, hiệp hội, doanh nghiệp trong lĩnh vực Logistics với mục đích tạo ra cơ chế tham vấn liên quan để đóng góp các ý kiến đến cơ quan chức năng của Việt Nam và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp về tiềm năng, xu hướng phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực Logistics và thúc đẩy các doanh nghiệp tham gia vào hoạt động giáo dục nghề nghiệp. 

Liên quan vấn đề này, bà Bùi Thị Ninh - Giám đốc Văn phòng Giới sử dụng lao động, Tổng Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam chi nhánh tại TP. Hồ Chí Minh cho biết, “VCCI-HCM rất vui khi được đồng hành cùng với Aus4skills và các đối tác trong quá trình thành lập, vận hành và phát triển LIRC. Có thể nói, các kết quả mà LIRC mang lại trong hoạt động phát triển lực lượng lao động có kỹ năng cho ngành logistics đã góp phần rất đáng kể cho việc tạo ra những thực hành tốt trong mô hình gắn kết doanh nghiệp trong giáo dục nghề nghiệp với những hoạt động mang tầm chiến lược như đề xuất danh mục ngành, nghề đào tạo logisitics trình độ trung cấp, cao đẳng đã được Bộ LĐTBXH tiếp thu và ban hành, tham gia xây dựng các chuẩn đầu ra quốc gia logistics; Đã xem xét, góp ý và xác nhận các tiêu chuẩn 05 nghề đạt chuẩn quốc tế: Nhân viên nhà kho, Giám sát nhà kho, Nhân viên hành chính Logistics, Nhân viên giao nhận và Nhân viên xếp dỡ hàng tổng hợp để các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tham khảo, xây dựng và phát triển chương trình đào tạo. Đặc biệt năm 2021, LIRC đã xây dựng được dự báo kỹ năng nghề logistics, đây là dự báo kỹ năng nghề đầu tiên ở Việt Nam. LIRC là mô hình thí điểm nên cần phải tiếp tục vừa hoạt động vừa phải từng bước tự điều chỉnh, hoàn thiện mô hình để phù hợp với bối cảnh, điều kiện thực tiễn ở Việt Nam”.

Bên cạnh đó, PGS.TS Bùi Văn Hưng, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kỹ nghệ II (Tp.Hồ Chí Minh) cũng đã góp ý thêm một số vấn đề ở vị trí công tác đào tạo, "Trường Cao đẳng Kỹ nghệ II là một đối tác của Aus4Skills, đã tham gia vào nhiều hoạt động của LIRC, việc xem xét thông qua các tiêu chuẩn nghề đạt tiêu chuẩn quốc tế và dự báo kỹ năng nghề logisictics của LIRC là rất có giá trị để các trường tham khảo xây dựng và điều chỉnh chương trình đào tạo phù hợp với doanh nghiệp. Tuy nhiên, LIRC cũng cần có các khuyến nghị nhiều hơn nữa các thông tin về nhu cầu, kỹ năng, thách thức, cơ hội, xu hướng và yêu cầu của ngành logistics trên thế giới và ở Việt Nam để cho cả cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp tham khảo để có thể có định hướng đúng trong đào tạo và sử dụng nhân lực”.

Ông Đặng Minh Sự, Trưởng phòng Giáo dục nghề nghiệp, Sở LĐTBXH TP. Hồ Chí Minh cho rằng, “Phần lớn thành viên của LIRC là đại diện từ các đơn vị, doanh nghiệp, trường có đào tạo logisiitcs trên địa bàn TP. HCM, qua công tác quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp, chúng tôi nhận thấy các hoạt động của LIRC là phù hợp với định hướng chỉ đạo của Sở LĐTBXH TP. Hồ Chí Minh về thúc đẩy gắn kết nhà trường với doanh nghiệp, gắn đào tạo và việc làm bền vững, kết quả hoạt động của LIRC bước đầu rất khả quan. Để LIRC hoạt động hiệu quả, bền vững hơn và có thể nhân rộng mô hình LIRC sang các ngành, lĩnh vực khác thì LIRC cần phải có đủ hành lang pháp lý, có nguồn và cơ chế kinh phí bảo đảm cho các hoạt động. Đồng thời, các hội đồng khác khi thành lập cũng cần có đơn vị hỗ trợ giúp việc với vai trò ban thư ký hội đồng”.

Ở vai trò là Phó Chủ tịch Hiệp hội Giáo dục nghề nghiệp và Nghề CTXH Việt Nam và là Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP. Hồ Chí Minh - Ông Lâm Văn Quản chia sẻ thêm “Tôi đã được tham gia Chương trình Aus4Skills và LIRC ngay từ năm 2017, tôi nhận thấy cách tiếp cận đào tạo kỹ năng nghề theo mô hình doanh nghiệp dẫn dắt mà Aus4Skills đang triển khai tại các trường đối tác, trong đó có trường là thành viên của Hiệp hội là khá hiệu quả, phù hợp nhu cầu doanh nghiệp và tiếp cận được tiêu chuẩn, trình độ quốc tế. Các hoạt động của LIRC về  khuyến nghị chính sách, thông tin về nhu cầu đào tạo và sử dụng lao động, xu hướng về phát triển của ngành logistics rất hữu ích cho cả doanh nghiệp và cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Đề nghị Chính phủ, các cơ quan liên quan cần có các chính sách cụ thể khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động giáo dục nghề nghiệp, bao gồm chính sách khuyến khích thành lập các hội đồng kỹ năng ngành để thúc đẩy doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào các hoạt động giáo dục nghề nghiệp trong việc đào tạo ra nhân lực có tay nghề đáp ứng được nhu cầu xã hội”.

Trong buổi hội thảo các đại biểu cũng đã tập trung nhất trí một số kiến nghị đối với các cơ quan, tổ chức liên quan bao gồm các vấn đề như : Các Bộ, ngành cần tham mưu với Chính phủ rà soát, hoàn thiện khung pháp lý về hội đồng kỹ năng ngành trong các văn bản quy phạm pháp luật; Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội tạo điều kiện về cơ sở pháp lý cho LIRC phát huy hơn nữa vai trò và chức năng của mình; Các cở sở giáo dục nghề nghiệp có đào tạo logistics cần tiếp tục đẩy mạnh đào tạo gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp. Cung cấp đầy đủ các thông tin về thực trạng đào tạo theo cơ cấu ngành nghề, quy mô và trình độ đào tạo, nhu cầu gắn kết nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo…

Uyển Nhi