Thị trường trái phiếu doanh nghiệp dần lấy lại niềm tin của nhà đầu tư

Theo TTXVN, số liệu ghi nhận từ Công ty Chứng khoán SSI, cho biết,, tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong quý 1 chậm song sang đến quý 2 đã có dấu hiệu phục hồi. Quy mô trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ trong 6 tháng là 57,3 nghìn tỷ đồng, giảm 67,8% so với cùng kỳ năm 2022. Theo nhóm phân tích của SSI, các tổ chức phát hành đang giảm nhu cầu phát hành ra công chúng, do chi phí huy động từ kênh dẫn vốn này tương đối cao và thời gian phát hành dài.  

Tuy nhiên, xu hướng phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ bắt đầu có sự cải thiện từ đáy mức đáy trong quý 4/2022. Đáng chú ý, trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản chiếm tỷ trọng cao nhất (chiếm 57%) trên thị trường sơ cấp và tập trung vào một số tổ chức phát hành. Bên cạnh đó, các ngân hàng đẩy mạnh phát hành từ quý 2 (chiếm 31%), do đã giải quyết được các vướng mắc về báo cáo kiểm toán giải ngân nguồn vốn trái phiếu.  

Cụ thể hơn, báo cáo phân tích từ Công ty Chứng khoán VNDIRECT cho hay, trong quý 2 có 12 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong nước thành công với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 8,73 nghìn tỷ đồng. Trong đó có 11 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị phát hành là 6,73 nghìn tỷ đồng, chiếm 77,1% tổng giá trị phát hành. Nhóm phân tích của VNDIRECT, nhận định niềm tin của các nhà đầu tư chưa quay trở lại trong bối cảnh còn nhiều tổ chức phát hành đang gặp khó khăn về hoạt động kinh doanh và dòng tiền dẫn tới chậm thanh toán các khoản nợ trái phiếu đến hạn.

Tuy nhiên, báo cáo của VNDIRECT cũng cho hay, hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu giữa các tổ chức phát hành và các trái chủ đã diễn ra sôi động. Trong quý 26, hơn 30 tổ chức phát hành đã đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với các trái chủ và có báo cáo chính thức lên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn kỳ hạn là hơn 42 nghìn tỷ đồng.

Về cơ cấu kỳ hạn, báo cáo của SSI cho biết, trong khi các ngân hàng thương mại cổ phần chủ yếu phát hành trái phiếu kỳ hạn 3 năm để tài trợ cho hoạt động kinh doanh. Trong khi, các ngân hàng thương mại Nhà nước có xu hướng huy động vốn cấp 2 thông qua phát hành trái phiếu và kỳ hạn phổ biến rơi vào khoảng 7-10 năm. Mặt khác, các tổ chức phát hành phi ngân hàng có nhu cầu phát hành kỳ hạn dài và trung bình 5 năm.

Bà Thái Thị Việt Trinh, Chuyên viên phân tích-SSI, cho biết, điểm nhấn của thị trường trong 6 tháng đầu năm là sự ra đời của Nghị định 08/2023, một hành lang pháp lý phù hợp cho việc giãn/hoãn thanh toán nợ gốc/lãi trái phiếu.  

“Điều này đã giúp hoạt động phát hành trên thị trường sơ cấp tích cực hơn. Cụ thể, khối lượng phát hành mới đã phục hồi từ quý 2 sau khi Nghị định 08 có hiệu lực. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp có xu hướng tập trung hơn vào việc đàm phán giãn/hoãn nợ với các trái chủ, hơn là tăng tốc mua lại như trong giai đoạn cuối năm 2022,” bà Trinh chia sẻ.

Về triển vọng thị trường thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong 6 tháng cuối năm, nhóm phân tích của SSI cho rằng, nhu cầu tại các nhà đầu tư tổ chức khả năng sẽ phục hồi.

Bà Trinh nhấn mạnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp không chỉ giúp giảm tải cho thị trường tiền tệ (tín dụng từ các ngân hàng) mà còn giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư cho nhiều nhà đầu tư. Do đó, Chính phủ đã đặt mục tiêu dư nợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp phải đạt 20% GDP vào năm 2025 (hiện nay khoảng 14% GDP).

Để khôi phục niềm tin trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, nhóm phân tích của SSI cho rằng, trong ngắn hạn, Chính phủ tiếp tục nghiên cứu thêm các giải pháp để giải quyết các vấn đề đang tồn tại (như xếp hạng trái phiếu doanh nghiệp dựa trên khả năng thanh toán). Việc định hình lại cấu trúc thị trường và giảm thiểu tỷ lệ tham gia trực tiếp của các nhà đâu tư cá nhân cũng cần được xem xét. Hơn nữa, các tổ chức trung gian (ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ trái phiếu) cần tuân thủ các tiêu chuẩn và trách nhiệm cao hơn trong phân phối.

Cuối cùng, SSI kiến nghị các cấp quản lý cần ban hành thêm các chính sách và văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện khuôn khổ về xử lý tài sản đảm bảo và các quy đinh về công bố vỡ nợ cũng như các biện pháp xử lý tiếp theo.

T.H