Năm 2021, nhiều trường mở thêm ngành đào tạo mới liên quan các ngành công nghệ, tự động hóa, ngành Robot và trí tuệ nhân tạo

PGS.TS Phạm Xuân Dương, Hiệu trưởng trường Đại học Hàng hải Việt Nam cho rằng, bức tranh hoạt động nghề nghiệp của năm 2020 gắn với Cách mạng công nghiệp 4.0 thì năm 2021 lại liên quan đến chuyển đổi số, kinh tế số, phát triển dịch vụ logistics, phát triển kinh tế biển... Những mục tiêu phát triển của Chính phủ sẽ là những định hướng quan trọng cho các học sinh trong việc chọn trường, chọn nghề.

Tương tự, GS.TS Trần Trung Kiên, Trưởng phòng tuyển sinh trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết: "Khối ngành toán tin, toán ứng dụng là những ngành cần cho việc chuyển đổi số ở nhiều lĩnh vực chuyển đổi số. Đây cũng là những ngành được nhiều trường đại học mở mới và đi sâu đào tạo. Riêng trong khối ngành công nghệ thông tin có những chuyên ngành như khoa học máy tính, khoa học dữ liệu, an ninh mạng... rất cần thiết trong bối cảnh chuyển đổi số". PGS.TS Trần Trung Kiên cũng lưu ý "chuyển đổi số" đang diễn ra ở mọi lĩnh vực xã hội nên không có nghĩa chỉ làm việc ở các cơ sở chuyên về công nghệ thông tin mới cần thiết với mục tiêu chuyển đổi số. Ở mỗi ngành nghề cần phải có hiểu biết kiến thức chuyên ngành, những đòi hỏi mang tính đặc thù của mỗi ngành nghề với mục tiêu "chuyển đổi số".

Tuy nhiên, trên thực tế, không phải học sinh nào cũng đam mê hoặc có khả năng theo đuổi những ngành nghề “hot”, dễ xin việc, thu nhập cao… Theo đó, lời khuyên được các chuyên gia giáo dục đưa ra là, các em cần lựa chọn ngành nghề phù hợp với khả năng, năng lực của bản thân. Bởi nếu làm công việc mà bản thân không yêu thích sẽ giới hạn khả năng phát triển của các em, dẫn đến lãng phí thời gian, công sức, tiền bạc, gây ra sự chán nản và mất động lực làm việc. Nếu ngành nghề mà các em đam mê phù hợp với nhu cầu của xã hội thì đó là điểm cộng, tạo ra cơ hội để các em phát triển.

Để đáp ứng yêu cầu đổi mới, thị trường lao động phải phát triển theo hướng hiện đại hóa và tay nghề người lao động phải tiệm cận theo các chuẩn nghề nghiệp của khu vực, cũng như trên thế giới. Trong đó, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực (gồm cả kiến thức, tay nghề, các kỹ năng và thái độ) trở thành yêu cầu tất yếu. Đồng thời, công tác đào tạo nghề và định hướng nghề nghiệp theo nhu cầu thị trường là chìa khóa để mở cánh cửa thị trường lao động theo các “chuẩn” mới. Theo đó, các trường nghề cũng liên tục tuyển sinh để người lao động có thể cập nhật được kỹ thuật mới, nâng cao tay nghề đáp ứng yêu đổi mới của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Ông Phạm Vũ Quốc Bình, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) cho biết, hiện nay công nghệ thay đổi rất nhanh, tác động đến tất cả lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực giáo dục. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã chỉ đạo Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp phát triển hệ thống giáo dục nghề nghiệp mở, linh hoạt nhằm tạo điều kiện tất cả người dân được học tập suốt đời, gắn với thị trường lao động. Việc tuyển sinh cởi mở, nhiều đợt trong năm. Chương trình đào tạo được thiết kế đa dạng sơ cấp, trung cấp, cao đẳng và liên thông, tạo cơ hội cho sinh viên có thể liên thông lên đại học.

Đối với học cũng cần phải có thông tin cụ thể về ngành học mới, từ đó đưa ra những lựa chọn phù hợp. Theo PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TPHCM, kỳ thi tốt nghiệp THPT và các quy định chung về xét tuyển năm 2021 về cơ bản sẽ không thay đổi so với năm trước. Việc cung cấp thông tin về đào tạo, xét tuyển và định hướng nghề nghiệp cho các trường thuộc hệ thống giáo dục nghề nghiệp cũng rất quan trọng. "Đặc biệt, những thông tin về ngành nghề nào sẽ chịu tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 và viễn cảnh robot "cướp" việc làm của con người, học những ngành để thích ứng trong giai đoạn chuyển đổi số hiện nay... cũng cần được các chuyên gia tư vấn thấu đáo để học sinh không bị hoang mang mất định hướng trong việc chọn ngành, chọn trường”, PGS.TS Đỗ Văn Dũng cho biết.

PV