Sản phẩm có vài giọt sữa cũng phải kiểm tra
Tại Hội thảo “Rà soát quy định về điều kiện kinh doanh, kiểm tra chuyên ngành trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn: Vấn đề kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật và những khuyến nghị chính sách” do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương tổ chức ngày 1/11, đại diện Cục Thú y (Bộ NN-PTNT) đã thông tin những điểm mới trong các dự thảo sửa đổi các thông tư liên quan lĩnh vực này.
Theo đó, Dự thảo sửa đổi Thông tư 25/2016/TT- BNNPTNT quy định về kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật trên cạn, Dự thảo sửa đổi thông tư 26/2016/TT-BNTPTNT quy định về kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật thủy sản có nhiều sửa đổi bổ sung đột phá.
Cụ thể như: thực hiện thủ tục kiểm dịch qua Cổng thông tin một cửa quốc gia; miễn giấy chứng nhận kiểm dịch của nước XK và miễn kiểm tra đối với các hàng mẫu NK có trọng lượng dưới 50 kg; việc kiểm dịch được thực hiện tại cửa khẩu hoặc kho hàng đối với sản phẩm động vật có nguy cơ thấp và sản phẩm không phải kiểm tra AND…
Tại hội thảo, ông Nguyễn Thanh Bình, nguyên Cục trưởng Cục Giám sát quản lý (Tổng cục Hải quan) đồng tình và đánh giá cao Dự thảo sửa đổi Thông tư 25/2016/TT- BNNPTNT. Theo ông Bình, những nội dung sửa đổi này thể hiện những cải tiến lớn, những thay đổi lớn và tinh thần cầu thị của Bộ NN-PTNT.
Tuy nhiên, chuyên gia này cũng chỉ ra 3 hạn chế trong lĩnh vực kiểm dịch thú y của dự thảo này, đó là phạm vi quá rộng, thủ tục quá phức tạp, chi phí quá cao. Đơn cử, về sản phẩm động vật phải kiểm dịch, ông Bình cho rằng dự thảo đã mở rộng danh mục quá mức cần thiết.
Về thủ tục, chuyên gia này đề nghị áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro trong kiểm dịch. Căn cứ vào mức độ rủi ro để áp dụng phương thức, phạm vi, mức độ, địa điểm kiểm dịch. Cụ thể, nên phân thành 3 loại tương ứng 3 mức độ nguy cơ gồm: nguy cơ cao sẽ kiểm tra hồ sơ, lấy mẫu kiểm tra từng lô hàng; nguy cơ trung bình sẽ kiểm tra hồ sơ, lấy mẫu kiểm tra ngẫu nhiên và theo tần suất; nguy cơ thấp chỉ kiểm tra hồ sơ.
Chia sẻ những vướng mắc hiện tại của các DN, ông Nguyễn Hồng Uy, Tiểu ban thực phẩm dinh dưỡng Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (Eurocham) cho biết: theo các Thông tư 25/2016 và Thông tư số 24/2017 của Bộ NN-PTNT, các sản phẩm thực phẩm chứa sản phẩm có nguồn gốc từ động vật NK vào Việt Nam, mặc dù đã có giấy chứng nhận y tế của nước XK, đều phải kiểm dịch 100% thì mới được thông quan, bất kể động vật tươi sống hay đã qua chế biến, hay chỉ chứa một thành phần có nguồn gốc động vật như đạm sữa, đường lactose…
“Với quy định này, một cái bánh quy hay một gói cà phê sữa trong thành phần có chứa vài giọt sữa, hay sản phẩm dinh dưỡng y tế vốn dĩ rất an toàn vì đã qua xử lý nhiệt và chỉ chứa một lượng nhỏ đạm chiết suất từ sữa (casein) vẫn phải kiểm dịch động vật”, đại diện Eurocham nói.
Việc kiểm tra “dàn hàng ngang” 100% không dựa theo nguyên tắc quản lý rủi ro và thông lệ quốc tế đang gây ra nhiều bất cập, vướng mắc cho cả cơ quan quản lý và cộng đồng DN.
Đại diện Amcham cũng cho biết, việc kiểm tra không dựa vào “mối nguy”, 100% lô hàng sữa và sản phẩm sữa NK phải kiểm dịch bất luận nhập từ đâu, đã được kiểm tra bởi nước XK và cấp chứng nhận y tế an toàn cho người sử dụng.
Thời gian kiểm dịch kéo dài, lãng phí
Cho rằng Dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư 25/2016/TT-BNNPTNT đã có một tiến bộ là quản lý theo rủi ro khi chia ra các mặt hàng nguy cơ cao và nguy cơ thấp để có tần suất kiểm tra khác nhau, song đại diện EuroCham cho rằng, cần làm rõ danh mục sản phẩm nguy cơ cao và nguy cơ thấp.
Đơn cử, trong dự thảo, sữa tươi nguyên liệu được xếp vào nhóm nguy cơ cao nhưng lại chưa thấy có sữa bột nguyên liệu, hay “sữa đã qua chế biến” được xếp vào nhóm nguy cơ thấp nhưng không rõ là thuộc mã HS nào.
Hay việc kiểm tra 1 trong 5 lô với nhóm có nguy cơ thấp là một bước tiến về quản lý rủi ro, tuy nhiên nên cải tiến hơn nữa vì chưa có sự khác biệt giữa vùng có cảnh báo dịch và vùng không có cảnh báo, cũng như với những mặt hàng 1-2 năm mới nhập một lô thì hầu như không bị kiểm tra.
“Thay vì 5 lô kiểm tra 1 lô, nên kiểm tra ngẫu nhiên mỗi năm 1 lô, còn các lô khác kiểm tra hồ sơ là đủ (có giấy chứng nhận y tế của nước XK). Nếu phát hiện mẫu không đạt, hay vùng đang có cảnh báo dịch bệnh thì chuyển sang kiểm tra tất cả các lô, sau 1 năm thấy tất cả các lô đều đạt hay đã có thông báo hết dịch thì lại cho phép giảm kiểm tra như trước”, ông Nguyễn Hồng Uy nói.
Tại hội thảo, đại diện Amcham cũng phản ánh tình trạng thời gian chờ kiểm dịch kéo dài, lãng phí hàng trăm tỉ đồng và ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm, đặc biệt các mặt hàng có hạn dùng ngắn như sữa chua, sữa thanh trùng, kem…
Quy trình kiểm tra cũng tốn kém, bởi lấy 5 mẫu để kiểm tra thì giá tiền kiểm nghiệm đội lên 5 lần. Thời hạn chứng nhận kiểm dịch cũng bất cập khi chỉ có giá trị trong 2 tháng
Đại diện Amcham kiến nghị cần làm rõ khái niệm “sản phẩm sữa” tránh cho việc áp nhầm sản phẩm cà phê, bánh kẹo có một chút sữa cũng bị coi là sản phẩm sữa. Đồng thời chỉ thực hiện kiểm dịch đối với các sản phẩm tươi sống hoặc sơ chế. Các sản phẩm sữa đã có chứng nhận y tế cấp bởi cơ quan có thẩm quyền của nước XK xác nhận an toàn cho người dùng cần được miễn kiểm dịch.
Trở lại Doanh nghiệp
