Thứ năm 05/06/2025 09:37
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Thất thế tại tòa, ông Trump còn những “quân bài” thuế quan nào?

Dù bị tòa án Mỹ bác bỏ việc sử dụng IEEPA để áp thuế diện rộng, ông Trump vẫn còn nhiều công cụ pháp lý để duy trì chính sách cứng rắn với các đối tác thương mại.
Thất thế tại tòa, ông Trump còn những “quân bài” thuế quan nào?
Thất thế tại tòa, ông Trump còn những “quân bài” thuế quan nào?

Chính sách thương mại của Tổng thống Donald Trump vừa vấp phải đòn giáng mạnh từ hệ thống tư pháp Mỹ, khi Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ (USCIT) tại Manhattan ra phán quyết rằng ông đã vượt quá quyền hạn khi viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp thuế diện rộng lên hàng nhập khẩu từ các quốc gia có thặng dư thương mại với Hoa Kỳ.

Phán quyết yêu cầu chấm dứt vĩnh viễn phần lớn các mức thuế này, đồng thời cấm Tổng thống sửa đổi hoặc mở rộng trong tương lai. Chính quyền của ông Trump được cho 10 ngày để hoàn tất việc dỡ bỏ, nhưng đã lập tức nộp đơn kháng cáo – tín hiệu cho thấy họ sẽ theo đuổi vụ việc đến cùng, kể cả phải đưa lên Tòa án Tối cao.

Dù vậy, theo đánh giá từ các chuyên gia tại Goldman Sachs, đây chưa phải là dấu chấm hết cho chính sách thuế quan mang đậm dấu ấn của ông Trump. Trong báo cáo gửi khách hàng, ngân hàng này nhận định chính quyền vẫn còn nhiều công cụ hợp pháp khác để duy trì áp lực lên các đối tác thương mại.

Các “quân bài” thuế quan mà ông Trump có thể tận dụng

Goldman Sachs liệt kê một số lựa chọn pháp lý mà Nhà Trắng có thể khai thác để vượt qua rào cản từ tòa án. Đáng chú ý nhất là Điều 122 của Đạo luật Thương mại năm 1974, cho phép Tổng thống áp thuế tới 15% trong tối đa 150 ngày mà không cần sự chấp thuận từ Quốc hội. Đây được xem là phương án “cấp tốc” thay thế mức thuế 10% diện rộng được áp dụng, dù chỉ mang tính tạm thời nếu không có động thái lập pháp bổ sung.

Ngoài ra, Nhà Trắng có thể kích hoạt các cuộc điều tra theo Điều 301, vốn từng được sử dụng để áp thuế đối với Trung Quốc hồi năm 2018. Dù có thể mất vài tuần để hoàn tất, phương thức này tạo nền tảng pháp lý vững chắc hơn so với IEEPA.

Một công cụ khác đang được cân nhắc là mở rộng phạm vi Điều 232 – vốn hiện áp dụng cho thép, nhôm và ô tô – sang các lĩnh vực khác. Thậm chí, theo Goldman Sachs, ông Trump có thể lần đầu kích hoạt Điều 338 của Đạo luật năm 1930, cho phép áp thuế lên đến 50% với các quốc gia “phân biệt thương mại” với Mỹ, dù điều khoản này chưa từng được dùng trước đây.

Tòa án Tối cao sẽ là “phán xét cuối cùng”?

Các chuyên gia pháp lý cho rằng vụ việc nhiều khả năng sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Luật sư James Ransdell từ hãng luật Cassidy Levy Kent gọi phán quyết của USCIT là “bước ngoặt đầu tiên” trong số hàng loạt vụ kiện đang chờ xử lý, và cho rằng tốc độ kháng cáo của Nhà Trắng là “bất thường”, thể hiện nỗ lực xin hoãn lệnh thi hành khẩn cấp.

“Có rất ít tiền lệ liên quan đến việc tổng thống dùng IEEPA để áp thuế, nên Tòa án Tối cao có thể sẽ quan tâm và tiếp nhận vụ việc”, ông Ransdell nhận định.

Cùng quan điểm trên, chuyên gia kinh tế Steven Blitz từ TS Lombard cho rằng ông Trump hiểu rõ “luật chơi” của hệ thống tòa án để kéo dài thời gian. “Khả năng lớn là ông ấy sẽ xin Tòa án Tối cao cho giữ nguyên thuế hiện tại trong thời gian kháng cáo. Đây là điều từng được dự đoán, một sắc lệnh hành pháp kiểu ‘vua chúa’ sẽ sớm va chạm với giới hạn của một nền dân chủ pháp trị”, ông Blitz nhận xét.

Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Trump vẫn không lùi bước. Người phát ngôn Nhà Trắng khẳng định tình trạng thâm hụt thương mại hiện nay là “khẩn cấp quốc gia”, gây tổn hại tới các cộng đồng lao động Mỹ và làm suy yếu nền công nghiệp quốc phòng. “Không phải các thẩm phán không do dân bầu chọn, mà Tổng thống mới có trách nhiệm bảo vệ lợi ích quốc gia”, thông cáo từ Nhà Trắng nhấn mạnh.

Bức tranh phía trước cho chính sách thương mại của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump tiếp tục bị bao phủ bởi bất định. Nhưng rõ ràng, dù mất đi “vũ khí” mang tên IEEPA, ông Trump vẫn còn trong tay nhiều “quân bài”, và đủ quyết tâm, để duy trì cuộc chơi thuế quan theo cách của riêng mình.

Tòa án Mỹ chặn thuế quan của ông Trump, cho rằng tổng Thống vượt quyền Tòa án Mỹ chặn thuế quan của ông Trump, cho rằng tổng Thống vượt quyền
Phố Wall tiếp cận tiền mã hóa, chờ thêm “đèn xanh” từ chính quyền Phố Wall tiếp cận tiền mã hóa, chờ thêm “đèn xanh” từ chính quyền
Tỷ phú Elon Musk rút khỏi chính quyền Mỹ sau khi dẫn dắt DOGE Tỷ phú Elon Musk rút khỏi chính quyền Mỹ sau khi dẫn dắt DOGE
Tin bài khác
Anh vẫn chịu áp lực lớn dù được Mỹ miễn thuế nhôm thép

Anh vẫn chịu áp lực lớn dù được Mỹ miễn thuế nhôm thép

Dù được Mỹ tạm miễn thuế nhôm thép, Anh vẫn chịu áp lực lớn do thỏa thuận thương mại chưa có hiệu lực và ngành công nghiệp trong nước liên tục kêu gọi hành động.
Ông Elon Musk chỉ trích siêu dự luật chi tiêu của ông Donald Trump

Ông Elon Musk chỉ trích siêu dự luật chi tiêu của ông Donald Trump

Siêu dự luật chi tiêu mà tỷ phú Elon Musk nhắm đến đã được Hạ viện thông qua hồi tháng 5 với 215 phiếu thuận và 214 phiếu chống và đang chờ Thượng viện xem xét.
Đất hiếm – Khoáng sản chiến lược của Trung Quốc khiến thế giới “nín thở”

Đất hiếm – Khoáng sản chiến lược của Trung Quốc khiến thế giới “nín thở”

Trung Quốc không cần phải tuyên chiến để khiến cả thế giới phải dè chừng. Chỉ cần một lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm, Bắc Kinh đã nắm trong tay công cụ đủ sức làm tê liệt chuỗi sản xuất công nghiệp toàn cầu.
Liệu cuộc điện đàm Mỹ - Trung có thể tháo gỡ “nút thắt” căng thẳng?

Liệu cuộc điện đàm Mỹ - Trung có thể tháo gỡ “nút thắt” căng thẳng?

Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình nhiều khả năng sẽ có cuộc điện đàm trong tuần này, theo thông tin từ Nhà Trắng, trong bối cảnh căng thẳng đang mở ra trên những mặt trận mới.
Sản xuất công nghiệp Mỹ tiếp tục suy yếu trong tháng 5/2025

Sản xuất công nghiệp Mỹ tiếp tục suy yếu trong tháng 5/2025

Chỉ số PMI sản xuất Mỹ giảm xuống 48,5 trong tháng 5, mức thấp nhất trong 6 tháng, cho thấy ngành công nghiệp nước này tiếp tục co hẹp giữa bất định chính sách và gián đoạn chuỗi cung ứng.
Fed hé lộ khả năng cắt giảm lãi suất vào cuối năm

Fed hé lộ khả năng cắt giảm lãi suất vào cuối năm

Thống đốc Fed Christopher Waller cho biết có thể ủng hộ việc cắt giảm lãi suất vào cuối năm, bất chấp rủi ro lạm phát gia tăng do chính sách thuế quan mới từ Nhà Trắng.
Tác động từ tuyên bố áp thuế 50% đối với nhôm, thép nhập khẩu của ông Donald Trump

Tác động từ tuyên bố áp thuế 50% đối với nhôm, thép nhập khẩu của ông Donald Trump

Việc tăng thuế nhập khẩu thép và nhôm không phải là điều mới trong chiến lược thương mại của ông Donald Trump. Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở chi phí sản xuất, mức thuế mới đang đe dọa đẩy giá hàng hóa tiêu dùng phổ biến leo thang.
Căng thẳng Mỹ - Trung bùng phát trở lại, và lời cảnh báo từ Bắc Kinh

Căng thẳng Mỹ - Trung bùng phát trở lại, và lời cảnh báo từ Bắc Kinh

Căng thẳng Mỹ - Trung có dấu hiệu bùng phát trở lại khi Bắc Kinh vẫn kiểm soát chặt xuất khẩu đất hiếm, còn Washington hạn chế visa và công nghệ, đẩy quan hệ song phương vào vòng đối đầu mới.
Châu Á mắc kẹt giữa khí đốt và thuế quan trong chiến lược ngoại giao LNG của Mỹ

Châu Á mắc kẹt giữa khí đốt và thuế quan trong chiến lược ngoại giao LNG của Mỹ

Mỹ đang biến LNG thành công cụ mặc cả chiến lược trong chính sách thương mại, buộc các nước châu Á phải vừa tìm nguồn cung khí đốt, vừa tìm cách đối phó với vòng xoáy thuế quan từ Washington.
Đối tác thương mại của Mỹ rơi vào vòng bất định vì chính sách thuế quan

Đối tác thương mại của Mỹ rơi vào vòng bất định vì chính sách thuế quan

Việc áp, hoãn, kháng nghị thuế quan liên tục đang khiến các đối tác thương mại của Mỹ rơi vào vòng xoáy bất định, trong khi niềm tin của Tổng thống Donald Trump vào thuế quan vẫn không lay chuyển.
Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ tăng gấp đôi thuế nhôm và thép

Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ tăng gấp đôi thuế nhôm và thép

Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ tăng gấp đôi thuế nhập khẩu thép và nhôm, từ mức 25% lên 50%, nhằm bảo vệ ngành công nghiệp trong nước và giành sự ủng hộ của cử tri Mỹ.
Tổng thống Trump tiếp tục gây áp lực lên Fed, lãi suất sẽ sớm giảm?

Tổng thống Trump tiếp tục gây áp lực lên Fed, lãi suất sẽ sớm giảm?

Tổng thống Donald Trump tiếp tục gây sức ép buộc Fed cắt giảm lãi suất trong cuộc gặp với Chủ tịch Jerome Powell tại Nhà Trắng, giữa lúc căng thẳng về định hướng chính sách tiền tệ gia tăng.
Đàm phán Mỹ - Trung đình trệ, lãnh đạo hai nước cần điện đàm trực tiếp

Đàm phán Mỹ - Trung đình trệ, lãnh đạo hai nước cần điện đàm trực tiếp

Đàm phán thương mại Mỹ - Trung trong trạng thái đình trệ, Bộ trưởng Tài chính Mỹ kêu gọi Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình điện đàm trực tiếp để phá vỡ thế bế tắc.
Thuế quan khiến doanh nghiệp lớn toàn cầu thiệt hại hơn 34 tỷ USD

Thuế quan khiến doanh nghiệp lớn toàn cầu thiệt hại hơn 34 tỷ USD

Các mức thuế đối ứng dưới thời ông Donald Trump đã khiến hơn 50 tập đoàn toàn cầu thiệt hại trên 34 tỷ USD, buộc nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm đầu tư và rút lại dự báo lợi nhuận.
Thuế quan giữ nguyên khi tòa Phúc thẩm Mỹ ra phán quyết có lợi cho ông Trump

Thuế quan giữ nguyên khi tòa Phúc thẩm Mỹ ra phán quyết có lợi cho ông Trump

Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ tạm khôi phục hiệu lực với các mức thuế quan do ông Trump áp đặt, giúp Nhà Trắng có thêm thời gian kháng cáo và duy trì chính sách thương mại cứng rắn.