Dự báo diễn biến thị trường và giá cả Việt Nam nửa cuối năm 2024

Lương tăng, giá cả thị trường có tăng?

Tại hội thảo, Tiến sĩ Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính, đã đưa ra dự báo về Chỉ số Giá tiêu dùng (CPI) bình quân năm 2024 so với năm 2023 sẽ tăng khoảng 3,4% (+/- 0,2%). Nguyên nhân là do nền kinh tế Việt Nam trong năm 2024 vẫn hoạt động dưới mức tiềm năng. Tốc độ tăng trưởng tiêu dùng trong giai đoạn 2020 - 2024 luôn thấp hơn đáng kể so với tốc độ tăng trưởng GDP, chỉ khoảng 3,9%/năm. Ngoài ra, ông Độ còn dự báo tỷ giá sẽ ổn định, thậm chí giảm trong 6 tháng cuối năm 2024 khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất 1-2 lần và giá trị đồng USD có thể giảm trên thị trường quốc tế.

Đáng chú ý, ông Độ nhận định việc tăng lương cơ sở từ ngày 1/7/2024 chủ yếu diễn ra trong khu vực công, có quy mô không lớn trong nền kinh tế, do đó tác động đến lạm phát sẽ không quá lớn. Trong khi đó, ông Phạm Minh Thụy, Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Nghiên cứu Kinh tế Tài chính, Viện Kinh tế - Tài chính, cho biết việc tăng lương cơ sở thêm 30,6%, tăng phụ cấp và lương hưu cho các đối tượng hưởng chính sách từ 15-39%, cùng với việc tăng lương tối thiểu vùng từ 200-280 nghìn đồng (tương đương khoảng 6%) sẽ ảnh hưởng đến giá cả một số mặt hàng do nhà nước quản lý, như điện, học phí đại học và giá dịch vụ y tế.

Đại diện Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cũng chia sẻ về chỉ số CPI trong 6 tháng đầu năm 2024. Theo đó, giá lương thực, lúa gạo và thịt lợn đã tăng do diễn biến về dịch bệnh, nhưng mức tăng không đột biến, nên CPI vẫn nằm trong tầm kiểm soát.

Dự báo cuối năm 

Đại diện Cục Quản lý giá cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2024, Nhà nước chưa có điều chỉnh về các mặt hàng do nhà nước quản lý. Tuy nhiên, dự báo cuối năm 2024, một số mặt hàng có thể tăng giá như sau:

Xăng dầu: Giá xăng dầu trên thị trường thế giới có xu hướng tăng giảm đan xen nhưng vẫn ở mức cao do chịu tác động từ cuộc xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine. Bộ Tài chính đã phối hợp với Bộ Công Thương thực hiện 26 đợt điều hành giá xăng dầu trong nước tính đến ngày 27/6/2024.

Điện: Giá bán lẻ điện bình quân hiện nay ở mức 2.006,79 đồng/kWh, chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng, sau khi được điều chỉnh hai lần trong năm 2023 (theo Quyết định số 1416/QĐ-EVN ngày 8/11/2023 của Tập đoàn Điện lực Việt Nam). Theo số liệu của Tổng cục Thống kê công bố vào tháng 5/2024, do nhu cầu sử dụng điện tăng trong mùa hè nắng nóng cùng với giá điện sinh hoạt tăng 2,11%, chỉ số CPI đã bị tác động tăng.

Dịch vụ giáo dục: Theo chỉ đạo của Chính phủ, học phí đối với cơ sở giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông công lập năm học 2023-2024 và các năm tiếp theo sẽ được giữ ổn định. Học phí tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và đại học công lập năm học 2023-2024 sẽ thực hiện theo mức trần học phí mới. Đối với năm học 2024-2025, mức trần học phí khối giáo dục đại học sẽ tăng bình quân 14%, khối giáo dục nghề nghiệp sẽ tăng bình quân 6%. Mức học phí cụ thể do các cơ sở giáo dục quyết định trong phạm vi giá tối đa do Chính phủ quy định.

Nhìn chung, công tác quản lý điều hành giá một số mặt hàng quan trọng có ảnh hưởng lớn đến mặt bằng giá chung được thực hiện thận trọng ngay từ đầu năm. Cùng với đó, nguồn cung nhiều hàng hóa thiết yếu được đảm bảo đã giúp kiểm soát lạm phát trong nửa đầu năm 2024.

Các kịch bản lạm phát năm 2024

Dự báo lạm phát trong năm 2024, Tiến sĩ Nguyễn Đức Độ cho biết có ba kịch bản lạm phát:

1. Kịch bản cao: Giá dầu tăng nhẹ, tỷ giá ổn định, CPI tăng trung bình 0,23%/tháng trong 6 tháng cuối năm 2024 (tương đương mức tăng trong 6 tháng đầu năm 2024). Khi đó, lạm phát so với cùng kỳ vào tháng 12/2024 sẽ ở mức 2,8% và lạm phát trung bình cả năm 2024 sẽ ở mức 3,6%.

2. Kịch bản trung bình: Giá dầu và tỷ giá đều ổn định, CPI tăng trung bình 0,1%/tháng trong 6 tháng cuối năm 2024 (như trong quý 2/2024). Khi đó, lạm phát so với cùng kỳ vào tháng 12/2024 sẽ giảm về mức 2% và lạm phát trung bình cả năm sẽ ở mức 3,4%.

3. Kịch bản thấp: Kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái cuối năm 2024, giá dầu và tỷ giá giảm, CPI tăng trung bình 0%/tháng, thậm chí có thể giảm trong 6 tháng cuối năm 2024. Khi đó, lạm phát so với cùng kỳ vào tháng 12/2024 sẽ giảm về mức 1,4% và lạm phát trung bình cả năm 2024 sẽ ở mức 3,2%.

Về tổng thể, nếu không có các cuộc điều chỉnh giá dịch vụ quy mô lớn, lạm phát trung bình cả năm 2024 được dự báo sẽ xoay quanh mức 3,4% (+/-0,2%), tức là rơi vào kịch bản cao trong dự báo từ đầu năm 2024 là 3,0% (+/-0,5%).

Anh Nguyên