Cảnh báo nguy cơ với doanh nghiệp xuất khẩu gạo sang Indonesia

Xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường Indonesia trong 5 tháng đầu năm 2024 đã tăng trưởng tích cực, với lượng xuất khẩu tăng 83,4%, kim ngạch tăng 133,9% và giá tăng 27,5% so với cùng kỳ năm 2023. Tổng cộng, Việt Nam đã xuất khẩu 676.762 tấn gạo, đạt giá trị 424,11 triệu USD với giá bình quân 626,7 USD/tấn, chiếm gần 17% tổng lượng và kim ngạch xuất khẩu gạo của cả nước. Indonesia tiếp tục là thị trường xuất khẩu gạo lớn thứ hai của Việt Nam trong giai đoạn này.

Thương vụ Việt Nam tại Indonesia cho biết, xuất khẩu gạo sang thị trường Indonesia sẽ tiếp tục thuận lợi khi Cơ quan Lương thực Quốc gia Indonesia dự báo nhu cầu nhập khẩu gạo sẽ tăng lên 5,18 triệu tấn trong năm 2024 thay vì 3,6 triệu tấn như kế hoạch ban đầu. Tuy nhiên, tình hình có thể trở nên bất lợi do vụ khiếu kiện của tổ chức dân sự People's Democracy Study (SDR) lên Ủy ban chống tham nhũng Quốc gia Indonesia (KPU) liên quan đến Cơ quan Hậu cần Quốc gia Indonesia (Bulog) và Cơ quan Lương thực Quốc gia Indonesia.

Ngày 3/7/2024, Giám đốc điều hành của SDR, ông Prasetyo Adi, đã nộp đơn khiếu nại Chủ tịch Babanas và Chủ tịch Bulog, cáo buộc tham nhũng liên quan đến việc thổi phồng giá gạo nhập khẩu từ Việt Nam và chi phí phát sinh do gạo bị tồn ứ ở cảng Tanjung Priok. SDR cho rằng tổn thất của Nhà nước Indonesia có thể lên tới 2 nghìn tỷ Rupiah, dựa trên chênh lệch giá chào bán của một công ty Việt Nam là Tập đoàn Tân Long, với mức chênh lệch 82 USD/tấn.

Trước cáo buộc này, Bulog đã bác bỏ và khẳng định Tập đoàn Tân Long chưa từng chào giá gạo chính thức trong năm 2024 và không có hợp đồng nhập khẩu gạo nào với Bulog trong năm nay. Bulog cũng cho biết, cáo buộc này không có cơ sở và chỉ nhằm tạo dư luận xấu.

Vụ việc khiếu kiện này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thu mua lúa gạo của Indonesia từ Việt Nam từ nay đến cuối năm 2024 hoặc cho đến khi vụ việc được điều tra làm rõ. Thương vụ Việt Nam tại Indonesia khuyến nghị các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam cần thận trọng trong mọi giao dịch và phát ngôn, không để ảnh hưởng đến toàn bộ ngành xuất khẩu gạo của Việt Nam. Sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam sẽ tạo cơ hội cho các phe nhóm lợi ích tại Indonesia khai thác và cuối cùng sẽ ảnh hưởng chính đến các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam.

P.V (t/h)