Bộ trưởng Bộ TN&MT: Dự thảo Luật Địa chất, khoáng sản sẽ phân cấp mạnh hơn nữa cho các địa phương

Tiếp tục Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, tại phiên chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường diễn ra sáng 4/6, trả lời đại biểu Lý Văn Huấn, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên về công tác thanh tra, kiểm tra phát hiện hoạt động khai thác khoáng sản, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Đặng Quốc Khánh cho biết, theo Luật Khoáng sản năm 2010 và Nghị định hướng dẫn của các bộ ngành, hoạt động khai thác khoáng sản được phân cấp quản lý mạnh ở địa phương, đặc biệt là vật liệu xây dựng. Bộ phân luồng kiểm tra cùng các bộ ngành và địa phương. 

Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ ngành liên quan đã tăng cường kiểm tra, giám sát cùng các địa phương. 

Qua 5 năm, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có 12 cuộc thanh tra và 40 cuộc kiểm tra chấp hành về khoáng sản với tổng số 933 lượt giấy phép, phát hiện 258 tổ chức, cá nhân vi phạm, đã ban hành 258 quyết định xử lý vi phạm hành chính với tổng số tiền 30 tỷ đồng.

Qua thanh tra, kiểm tra, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nhận thấy, các chủ án mỏ đã sai phạm về vi phạm công suất cho phép, khai thác ra ngoài ranh giới hoặc khai thác nhưng không đảm bảo điều kiện, yêu cầu về bảo vệ môi trường. 

Theo Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ xử lý nghiêm các sai phạm về khai thác khoáng sản, nhất là sai phạm có tính liên tục, nối tiếp, sau đó sẽ chuyển sang cơ quan chức năng điều tra để xử lý nghiêm các vi phạm này. Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết: Thời gian tới, dự thảo Luật Địa chất, khoáng sản sẽ phân cấp mạnh hơn nữa cho các địa phương. 

Với trách nhiệm của mình, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tăng cường đội ngũ thanh tra, kiểm tra, phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành và địa phương, thanh tra, xử lý để phát hiện sớm, xử lý sớm việc khai thác khoáng sản, đảm bảo không thất thoát, khai thác trái phép nguồn tài nguyên này.

Tại phiên chất vấn, đại biểu Đặng Bích Ngọc (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hòa Bình) cũng đề nghị Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết giải pháp để luật hoá cơ chế đặc thù trong khai thác khoáng sản, nhằm đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, tạo sự thống nhất, chủ động cho chính quyền địa phương tổ chức thực hiện.

Liên quan đến nội dung trên, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nhấn mạnh, trong thời gian qua, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự đồng lòng của các địa phương nên đến nay đã thực hiện cơ chế đặc thù về việc cấp vật liệu san lấp cho các dự án trọng điểm quốc gia, dự án cao tốc.

Chính phủ cũng ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai đồng thời chỉ đạo và Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành các hướng dẫn về vật liệu xây dựng cho các dự án. Nhờ đó đến nay, tiến độ của các dự án này đạt yêu cầu đề ra. Điều này cho thấy cơ chế đặc thù của Quốc hội cho phép đã được triển khai rất hiệu quả.

Tuy vậy, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cũng lưu ý để luật hóa nội dung trên, luật hiện hành chưa được phân loại, phân nhóm. Vì thế, trong dự thảo Luật Địa chất và Khoáng sản (do Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ trì soạn thảo trình Chính phủ trình Quốc hội) đã phân loại 4 nhóm khoáng sản gồm: Kim loại quý, vật liệu xây dựng cao cấp, vật liệu xây dựng thông thường và vật liệu đất đá sỏi.

Trong đó, vật liệu đất đá sỏi sẽ được phân cấp cho các địa phương và không phải cấp phép mỏ nữa mà chỉ cần đăng ký, sau đó nộp nghĩa vụ thuế theo quy định.

Riêng với ý kiến của đại biểu Quốc hội Trần Quang Minh (Đoàn tỉnh Quảng Bình) về công tác khai khoáng, sử dụng và quản lý đất hiếm trong thời gian qua, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, Việt Nam có trữ lượng tương đối lớn. Hiện nay, cơ quan này đang triển khai đề án điều tra cơ bản, sau khi hoàn thành sẽ báo cáo Thủ tướng.

Bộ trưởng khẳng định quan điểm việc khai thác, chế biến cần tính đến chế biến sâu, chế biến tinh, phục vụ cho các ngành công nghiệp Việt Nam, nhất là công nghiệp chíp bán dẫn, hướng tới xuất khẩu.

Linh Anh