Vườn Quốc gia Cát Tiên được IUCN công nhận Danh lục Xanh: Bước ngoặt bảo tồn thiên nhiên Việt Nam

Vườn Quốc gia Cát Tiên đã được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) chính thức công nhận là khu bảo tồn thứ 72 trên thế giới đạt danh hiệu Danh lục Xanh IUCN.

Đây là Vườn Quốc gia đầu tiên và là Khu bảo tồn thứ hai của Việt Nam (sau Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, được công nhận vào năm 2021) được nhận danh hiệu này. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học ở Việt Nam.

Ông Phạm Xuân Thịnh, Giám đốc Vườn Quốc gia Cát Tiên, chia sẻ: “Sự công nhận này thể hiện cam kết của chúng tôi trong việc bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học tại Việt Nam.”

Theo ông Thịnh, việc được công nhận Danh lục Xanh là kết quả của những nỗ lực bảo tồn kiên trì và đúng hướng của các tổ chức trong nước, cùng với sự hỗ trợ từ quốc tế.

Tham gia Danh lục Xanh từ năm 2016, hành trình của Vườn Quốc gia Cát Tiên bắt đầu bằng việc đánh giá các biện pháp bảo tồn, bao gồm bảo vệ các loài nguy cấp, duy trì sự đa dạng của hệ sinh thái thông qua các dự án giám sát và phục hồi đa dạng sinh học.

Các chương trình giáo dục môi trường cũng được triển khai nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Cộng đồng địa phương cũng tham gia tích cực vào các hoạt động bảo tồn, giúp họ có cơ hội phát triển sinh kế bền vững.

Bên cạnh đó, Vườn Quốc gia Cát Tiên ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác tuần tra và giám sát động vật hoang dã. Đội ngũ nhân viên của Vườn thường xuyên được tập huấn để nâng cao năng lực chuyên môn.

Vườn Quốc gia Cát Tiên được thành lập vào năm 1978 với quyết định của Thủ tướng Chính phủ, bắt đầu từ Khu rừng cấm Nam Bãi Cát Tiên với chức năng quản lý và bảo tồn đa dạng sinh học của vùng Tây Nam Bộ.

Trải qua 46 năm hình thành và phát triển, Vườn Quốc gia Cát Tiên hiện quản lý hơn 71.000 ha rừng đặc dụng, một trong những vùng có đa dạng sinh học cao, với hệ sinh thái phong phú và đa dạng về loài.

Vườn Quốc gia Cát Tiên là nơi có thành phần loài thực vật phong phú và đa dạng nhất trong các rừng đặc dụng ở Nam Bộ, với 1.655 loài thực vật và 1.720 loài động vật, trong đó có nhiều loài nguy cấp, quý hiếm và đặc hữu của Việt Nam.

Từ năm 2010 đến 2023, các nhà khoa học đã ghi nhận và công bố thêm khoảng 100 loài mới từ các nghiên cứu về đa dạng sinh học tại Vườn Quốc gia Cát Tiên.

Đây cũng là nơi có quần thể bò tót lớn nhất tại Việt Nam, nơi duy nhất còn tồn tại quần thể cá sấu nước ngọt ngoài tự nhiên, và nơi sinh sống của voi châu Á với số lượng cao thứ hai ở Việt Nam, cùng nhiều loài động vật nguy cấp khác.

Danh lục Xanh của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế là bộ Tiêu chuẩn toàn cầu ghi nhận các khu bảo tồn đạt kết quả bảo tồn thiên nhiên thành công, với quy trình xác minh và chứng nhận cho các khu vực đáp ứng 17 tiêu chí và 50 chỉ số trong 4 lĩnh vực: quản trị tốt, thiết kế và lập kế hoạch tốt, quản lý hiệu quả, và kết quả bảo tồn thành công.

Quá trình đánh giá Danh lục Xanh được thực hiện bởi một ban chuyên gia đánh giá độc lập, với sự giám sát chặt chẽ của IUCN. Tiêu chuẩn Danh lục Xanh được duy trì nhất quán trên toàn cầu nhưng có điều chỉnh theo bối cảnh địa phương.

Châu Á chiếm 50% số lượng Vườn quốc gia và khu bảo tồn được công nhận danh hiệu Danh lục Xanh trên toàn cầu. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên tại châu Á tham gia Danh lục Xanh từ năm 2015, cùng với Trung Quốc và Hàn Quốc.

Hoài Ly