Thứ tư 27/08/2025 01:54
Hotline: 024.355.63.010
Góc nhìn Chuyên gia

TS. Cấn Văn Lực: TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị "lớn nhưng còn nghèo", cần lối đi riêng

TS. Cấn Văn Lực nhận định, TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị “lớn nhưng còn nghèo” và cần một chiến lược đặc thù, không thể rập khuôn các mô hình như Bangkok hay Jakarta.
TS. Cấn Văn Lực: “Thị trường vốn cần thiết kế riêng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ” TS. Cấn Văn Lực: Kinh tế tư nhân là trụ cột tăng trưởng

“Gã khổng lồ” kinh tế vẫn loay hoay với thu nhập thấp

Tại hội thảo “Bất động sản siêu đô thị TP. Hồ Chí Minh: Thời cơ vàng cho nhà đầu tư Hà Nội” diễn ra ngày 12/7/2025, TS. Cấn Văn Lực – thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV – đã có đánh giá thẳng thắn và gây chú ý: “TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị lớn nhưng còn nghèo”.

Ông Lực lập luận, dù TP. Hồ Chí Minh là đầu tàu tăng trưởng với nhiều chỉ số ấn tượng như đóng góp 23-24% GDP cả nước, 22% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu, 24% tổng vốn FDI song thu nhập bình quân đầu người của thành phố chỉ khoảng 8.500 USD/năm. Con số này thấp hơn đáng kể so với các siêu đô thị khu vực như Bangkok (20.000 USD), Jakarta (23.000 USD) hay Thượng Hải (26.000 USD).

TS. Cấn Văn Lực: TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị
TS. Cấn Văn Lực – Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV

“Chúng ta không thể chỉ tự hào vì lớn mạnh về quy mô kinh tế. Một thành phố siêu đô thị thực thụ phải mang lại chất lượng sống cao cho người dân – đó mới là thành công thật sự" , TS. Cấn Văn Lực nhấn mạnh.

Điều đáng nói, bất chấp quy mô vượt trội, TP. Hồ Chí Minh vẫn đang đối mặt với những vấn đề cũ: Tắc đường, ngập nước, môi trường ô nhiễm, nhà ở thiếu hụt, và năng suất lao động thấp. Đây là các dấu hiệu cho thấy đô thị đang vận hành chưa tương xứng với tiềm lực và kỳ vọng.

TS. Cấn Văn Lực cho biết, đã nghiên cứu đã tiến hành khảo sát và đối chiếu với nhiều mô hình phát triển đô thị ở châu Á – từ Thượng Hải, Thâm Quyến, Seoul cho đến Bangkok, Jakarta. Theo ông, điều cốt lõi không phải là chọn mô hình nào, mà là học hỏi chọn lọc, phù hợp với bối cảnh đặc thù của nước ta.

Bangkok và Jakarta là hai ví dụ điển hình về những thành phố phát triển thiếu kiểm soát. Mở rộng tràn lan, cơ sở hạ tầng yếu, kẹt xe triền miên, ô nhiễm không khí và nước ở mức báo động, chất lượng sống đi xuống – chính là hệ quả mà TP. Hồ Chí Minh cần tránh bằng mọi giá.

“Chúng ta không học để sao chép. Chúng ta học để tránh rơi vào những sai lầm giống họ. Nếu không có lộ trình đúng đắn, TP. Hồ Chí Minh hoàn toàn có thể lặp lại mô hình phát triển thất bại ấy,” ông Lực nói.

Ngược lại, Seoul, Thượng Hải và Thâm Quyến được đánh giá là những đô thị có bước chuyển đổi thành công nhờ dịch chuyển cơ cấu kinh tế theo hướng tri thức, sáng tạo và dịch vụ. Seoul đã đưa công nghiệp nặng ra khỏi trung tâm, xây dựng thành phố xanh và thông minh. Thượng Hải trở thành trung tâm tài chính toàn cầu với các khu thương mại tự do năng động. Thâm Quyến từ một làng chài nghèo đã vươn lên thành “Thung lũng Silicon” của Trung Quốc.

TS. Lực cho rằng, TP. Hồ Chí Minh cần chọn một con đường phát triển khác biệt, bền vững và thông minh hơn, thay vì tiếp tục mở rộng đô thị theo kiểu “phình to” không kiểm soát.

TS. Cấn Văn Lực: TP. Hồ Chí Minh là siêu đô thị
Toàn cảnh buổi hội thảo

5 nhóm giải pháp đột phá đưa TP. Hồ Chí Minhbứt tốc

Từ bài học quốc tế, TS. Cấn Văn Lực đã đưa ra 5 nhóm giải pháp chiến lược giúp TP. Hồ Chí Minh thoát khỏi tình trạng “lớn nhưng nghèo”, vươn lên thành siêu đô thị đẳng cấp quốc tế:

Thứ nhất, phân tán trung tâm giảm tải cho đô thị lõi. Việc phân tán các chức năng hành chính, tài chính, thương mại ra ngoài khu vực trung tâm sẽ giúp giảm áp lực giao thông, hạ tầng và môi trường. Thành phố cần hình thành các “đô thị vệ tinh” với quy hoạch bài bản, kết nối thông minh và đầy đủ tiện ích.

Thứ hai, tăng cường liên kết vùng, mở rộng không gian phát triển. TP. Hồ Chí Minh không thể phát triển đơn độc. Thành phố cần đóng vai trò hạt nhân liên kết vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. “Hạ tầng kết nối liên vùng – đặc biệt là giao thông, logistics – chính là nền tảng mở ra không gian phát triển mới,” TS. Lực nhấn mạnh.

Thứ ba, đầu tư vào hạ tầng số và công nghệ đô thị. Thành phố cần thúc đẩy xây dựng hạ tầng số, ứng dụng dữ liệu lớn (big data), trí tuệ nhân tạo trong quản lý đô thị, từ giao thông, cấp thoát nước đến cung cấp dịch vụ công. Đây là bước chuyển bắt buộc để tiến tới mô hình đô thị thông minh hiện đại.

Thứ tư, phát triển đô thị bền vững, kinh tế sáng tạo.TP. Hồ Chí Minh cần rời bỏ vai trò là “thành phố công nghiệp” để trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, kinh tế số và kinh tế xanh. Thành phố nên ưu tiên phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải và hướng đến các tiêu chuẩn ESG để thu hút đầu tư bền vững.

Cuối cùng, tận dụng triệt để cơ chế đặc thù – Nghị quyết 98 là cơ hội vàng.TS. Lực đặc biệt đánh giá cao vai trò của Nghị quyết 98 của Quốc hội – một cơ chế đặc thù trao quyền tự chủ cao hơn cho TP. Hồ Chí Minh trong quản lý, tài chính, đầu tư. “Nếu tận dụng đúng cách, đây sẽ là chìa khóa bứt phá giúp thành phố vượt qua mọi giới hạn hiện tại.”

TS. Cấn Văn Lực khẳng định, không đơn thuần là một phân tích kinh tế, mà là lời cảnh tỉnh về một tương lai đầy thử thách nếu TP. Hồ Chí Minh không thay đổi cách tiếp cận phát triển.

Thành phố đã đi qua thời kỳ phát triển tự phát. Giờ đây, để thực sự vươn lên thành một đô thị thông minh, đáng sống, giàu có và bền vững, TP. Hồ Chí Minh cần một tư duy mới, một lộ trình mới và sự quyết liệt trong hành động.

“Con đường này không dễ đi, nhưng là con đường duy nhất để TP. Hồ Chí Minh giữ vững vị thế đầu tàu, không chỉ của Việt Nam, mà còn là trung tâm tầm khu vực Đông Nam Á trong thập kỷ tới”, TS. Cấn Văn Lực chia sẻ.

Tin bài khác
TS. Nguyễn Sỹ Linh: Thị trường carbon là cơ hội vàng cho Việt Nam

TS. Nguyễn Sỹ Linh: Thị trường carbon là cơ hội vàng cho Việt Nam

Ngày 25/8/2025, tại Tọa đàm "Kinh nghiệm quốc tế về phát triển thị trường carbon và khuyến nghị cho Việt Nam", TS. Nguyễn Sỹ Linh - Trưởng ban Biến đổi khí hậu, Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường (ISPAE) đã đưa ra những phân tích sâu sắc, mở ra một tầm nhìn chiến lược cho Việt Nam trong việc phát triển thị trường carbon.
Ông Chu Tuấn Anh - Giám đốc Aptech: Khi lòng yêu nước kết hợp cùng công nghệ sẽ tạo ra nhiều kỳ tích

Ông Chu Tuấn Anh - Giám đốc Aptech: Khi lòng yêu nước kết hợp cùng công nghệ sẽ tạo ra nhiều kỳ tích

AI không phải điều đáng sợ, mà là công cụ để tăng hiệu suất, nâng cao năng lực cá nhân, theo ông Chu Tuấn Anh - Giám đốc Hệ thống đào tạo Lập trình viên Quốc tế Aptech.
Trí tuệ Do Thái: Bài học thành công từ Quốc gia khởi nghiệp

Trí tuệ Do Thái: Bài học thành công từ Quốc gia khởi nghiệp

Trong bối cảnh Việt Nam tăng tốc đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và thúc đẩy kinh tế tư nhân - Israel, quốc gia khởi nghiệp giàu tiềm lực với hệ sinh thái linh hoạt, sáng tạo và tư duy đột phá, đang trở thành hình mẫu chiến lược mà Việt Nam có thể học hỏi để phát triển bền vững.
Trung tâm AI, đừng làm cách cũ để giải quyết bài toán mới

Trung tâm AI, đừng làm cách cũ để giải quyết bài toán mới

Trong cuộc đua AI tái định hình quyền lực công nghệ toàn cầu, Việt Nam đang hướng tới thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển AI (Trung tâm AI), cùng với Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, đây được kỳ vọng là đòn bẩy mạnh mẽ đưa Việt Nam trở thành nhóm dẫn đầu công nghệ khu vực.
GS.VS Nguyễn Văn Đệ: Sửa đổi Luật Đất đai phải hướng tới sự công bằng,  minh bạch

GS.VS Nguyễn Văn Đệ: Sửa đổi Luật Đất đai phải hướng tới sự công bằng, minh bạch

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang chủ trì xây dựng Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai. Trên cơ sở nghiên cứu Dự thảo Luật và thực tiễn khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng quy định pháp luật đất đai để thực hiện Dự án đầu tư các bệnh viện tư nhân, GS.VS Nguyễn Văn Đệ - Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam đưa ra những góp ý cần sửa đổi đối với Luật Đất đai hiện hành và Dự thảo Luật nhằm hoàn thiện khung pháp lý quản lý đất đai, khắc phục những bất cập thực tiễn.
Xác nhận thu nhập để mua nhà ở xã hội: Còn bất cập về cơ chế

Xác nhận thu nhập để mua nhà ở xã hội: Còn bất cập về cơ chế

TS. Vũ Đình Ánh - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thị trường – Giá cả cho rằng, xác nhận thu nhập để người dân mua nhà ở xã hội còn bất cập .
TS. Trần Xuân Lượng: Sửa đổi Luật Đất đai phải hướng tới sự công bằng, khách quan và minh bạch

TS. Trần Xuân Lượng: Sửa đổi Luật Đất đai phải hướng tới sự công bằng, khách quan và minh bạch

Luật Đất đai là một trong những luật quan trọng nhất, tác động sâu rộng đến kinh tế - xã hội và đời sống người dân. Tuy nhiên, việc liên tục sửa đổi luật trong thời gian ngắn đã gây ra nhiều bất cập, thách thức cho cả nhà quản lý, doanh nghiệp và người dân.
GS.TS Trần Thọ Đạt: Biến kinh tế phi chính thức thành động lực phát triển

GS.TS Trần Thọ Đạt: Biến kinh tế phi chính thức thành động lực phát triển

GS.TS Trần Thọ Đạt đề xuất chiến lược toàn diện để "chính thức hóa" khu vực kinh tế phi chính thức. Biến khu vực này thành một động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng.
Tăng trưởng xanh cho kinh tế tư nhân: Cần gỡ rào cản về thể chế

Tăng trưởng xanh cho kinh tế tư nhân: Cần gỡ rào cản về thể chế

Chia sẻ với Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, PGS.TS Bùi Thị An – Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Viện trưởng Viện Tài nguyên Môi trường và Phát triển Cộng đồng cho rằng, để thúc đẩy tăng trưởng xanh cho kinh tế tư nhân, cần gỡ rào cản về thể chế.
PGS.TS Lê Xuân Bá: Phá bỏ rào cản, kiến tạo niềm tin cho doanh nghiệp

PGS.TS Lê Xuân Bá: Phá bỏ rào cản, kiến tạo niềm tin cho doanh nghiệp

Theo PGS.TS Lê Xuân Bá - Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương: Các rào cản từ tư duy, thể chế đang kìm hãm kinh tế tư nhân. Theo đó, cần xây dựng niềm tin để khơi dậy tiềm năng kinh tế.
Chuyên gia Phạm Chi Lan: Nên khai phá động lực Việt kiều cho kinh tế tư nhân

Chuyên gia Phạm Chi Lan: Nên khai phá động lực Việt kiều cho kinh tế tư nhân

Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, mặc dù có những đóng góp đáng kể, vai trò của Việt kiều vẫn chưa được nghiên cứu và đánh giá đầy đủ, toàn diện. Điều này dẫn đến những rào cản nhất định trong khai thác hiệu quả nguồn lực quý giá này.
TS. Võ Trí Thành: Cải cách nhanh sẽ tạo cơ hội đột phá cho kinh tế tư nhân

TS. Võ Trí Thành: Cải cách nhanh sẽ tạo cơ hội đột phá cho kinh tế tư nhân

Theo TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, nên trao quyền cho người đứng đầu nhằm tháo gỡ thách thức thể chế, tạo cơ hội để kinh tế tư nhân bứt phá trong bối cảnh mới.
GS. TS Ngô Thắng Lợi: Tháo gỡ điểm nghẽn, kinh tế tư nhân bứt phá thành động lực quốc gia

GS. TS Ngô Thắng Lợi: Tháo gỡ điểm nghẽn, kinh tế tư nhân bứt phá thành động lực quốc gia

GS.TS Ngô Thắng Lợi - Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, quá trình phát triển của kinh tế tư nhân (KTTN) Việt Nam đã được phác họa một cách rõ ràng, từ những thành tựu nổi bật, hạn chế còn tồn tại đến những giải pháp đột phá.
TS. Lê Duy Bình: Khó có thể mãi chỉ dựa vào kim ngạch xuất khẩu để hỗ trợ tăng trưởng GDP

TS. Lê Duy Bình: Khó có thể mãi chỉ dựa vào kim ngạch xuất khẩu để hỗ trợ tăng trưởng GDP

Theo TS. Lê Duy Bình – Giám đốc Economica Việt Nam, xuất nhập khẩu ngày càng đóng góp rõ nét cho GDP, song không thể chỉ dựa vào tăng kim ngạch. Doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng sản phẩm, gia tăng tỷ lệ nội địa hóa, giảm phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu để tăng giá trị gia tăng và vai trò của công nghiệp nội địa.
TS. Nguyễn Văn Hội: Tận dụng FTA đưa hàng hóa Việt Nam đến nhiều thị trường giá trị cao hơn

TS. Nguyễn Văn Hội: Tận dụng FTA đưa hàng hóa Việt Nam đến nhiều thị trường giá trị cao hơn

Việc tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA) sẽ giúp Việt Nam nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đưa hàng hóa Việt Nam đến với nhiều thị trường giá trị cao hơn và tạo đòn bẩy cho tăng trưởng bền vững trong những năm tới.