EU áp thuế bổ sung lên tới 35,3% đối với xe điện Trung Quốc (Ảnh: AFP/Focke Strangmann). |
Vào ngày thứ Ba (29/10), EU quyết định áp đặt mức thuế cao đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc sau khi một cuộc điều tra về trợ cấp kết luận rằng sự hỗ trợ của Bắc Kinh đã làm suy yếu các nhà sản xuất ô tô châu Âu.
Quyết định áp thêm thuế đã gây tranh cãi lớn, với sự phản đối mạnh mẽ từ Đức và Hungary do lo ngại rằng điều này có thể kích động phản ứng mạnh từ phía Trung Quốc và dẫn đến một cuộc chiến thương mại căng thẳng.
Trước đó, Bắc Kinh đã chỉ trích các biện pháp "bảo hộ không công bằng" và "không hợp lý" của Liên minh châu Âu trong quá trình điều tra này.
“Bằng cách áp dụng các biện pháp tương xứng và có mục tiêu sau một cuộc điều tra kỹ lưỡng, chúng ta đang bảo vệ thị trường công bằng và nền công nghiệp của châu Âu”, Ủy viên thương mại EU Valdis Dombrovskis cho biết trong một tuyên bố.
“Chúng tôi hoan nghênh sự cạnh tranh, bao gồm cả trong lĩnh vực xe điện, nhưng nó phải dựa trên sự công bằng và sân chơi bình đẳng”, ông nói thêm.
Tuy nhiên, hiệp hội ngành ô tô lớn nhất của Đức cảnh báo rằng, các mức thuế mới làm gia tăng nguy cơ về “một cuộc xung đột thương mại toàn diện”, trong khi một tổ chức thương mại của Trung Quốc đã chỉ trích quyết định này là “có động cơ chính trị” và kêu gọi đối thoại giữa hai bên.
Các mức thuế này sẽ được cộng thêm vào mức thuế hiện tại 10% đối với nhập khẩu xe điện từ Trung Quốc.
Quyết định này trở thành luật sau khi được công bố trên tạp chí chính thức của EU vào ngày thứ Ba, và các mức thuế sẽ có hiệu lực từ thứ Tư.
Cuộc điều tra của Brussels đã kết luận rằng, các khoản trợ cấp từ chính phủ Trung Quốc đã làm suy yếu không công bằng các nhà sản xuất ô tô châu Âu. Khi có hiệu lực, các mức thuế này sẽ là chính thức và kéo dài trong 5 năm.
Mức thuế bổ sung cũng áp dụng ở các mức khác nhau đối với các phương tiện được sản xuất tại Trung Quốc bởi các tập đoàn nước ngoài như Tesla – với mức thuế 7,8%. Tập đoàn xe hơi lớn của Trung Quốc Geely – một trong những nhà bán lẻ xe điện lớn nhất của nước này phải chịu mức thuế bổ sung 18,8%, trong khi SAIC chịu mức cao nhất với 35,3%.
Một góc của nhà máy sản xuất của Tesla tại Thượng Hải, Trung Quốc (Ảnh: AFP/Hector Retamal). |
Doanh nghiệp gặp khó khăn
Mức thuế không nhận được sự ủng hộ từ phần lớn trong 27 quốc gia thành viên EU, nhưng trong một cuộc bỏ phiếu vào đầu tháng này, số phiếu phản đối vẫn chưa đủ để ngăn chặn khi cần ít nhất 15 quốc gia đại diện cho 65% dân số của khối.
EU đã tiến hành cuộc điều tra nhằm bảo vệ ngành công nghiệp ô tô của mình, một ngành quan trọng tạo ra việc làm cho khoảng 14 triệu người.
Pháp là nước đã thúc đẩy cuộc điều tra này và hoan nghênh quyết định trên.
“Liên minh châu Âu đang đưa ra một quyết định quan trọng để bảo vệ lợi ích thương mại của chúng ta, vào thời điểm ngành ô tô của chúng ta cần sự hỗ trợ hơn bao giờ hết”, Bộ trưởng Tài chính Pháp Antoine Armand cho biết trong một tuyên bố.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất ô tô lớn của châu Âu, bao gồm Volkswagen của Đức, đã chỉ trích cách tiếp cận của EU và kêu gọi Brussels giải quyết vấn đề này thông qua đàm phán.
Các mức thuế bổ sung là “một bước lùi đối với thương mại tự do toàn cầu và do đó gây bất lợi cho sự thịnh vượng, bảo toàn việc làm và tăng trưởng ở châu Âu”, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Đức Hildegard Mueller phát biểu hôm thứ Ba sau khi có thông báo.
Volkswagen, vốn đã chịu tác động nặng nề bởi sự cạnh tranh gia tăng ở Trung Quốc, đã từng cho rằng các mức thuế này sẽ không cải thiện tính cạnh tranh của ngành công nghiệp ô tô châu Âu. Cảnh báo này được đưa ra vài tuần trước khi tập đoàn này công bố kế hoạch vào thứ Hai sẽ đóng cửa ít nhất 3 nhà máy tại Đức và cắt giảm hàng chục nghìn việc làm.
Động thái đáp trả
Các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục giữa EU và Trung Quốc và các mức thuế có thể được gỡ bỏ nếu hai bên đạt được một thỏa thuận thỏa đáng. Tuy nhiên, quan chức của cả hai phía đã đề cập đến những khác biệt.
Các cuộc thảo luận tập trung vào việc thiết lập giá tối thiểu thay thế các mức thuế và buộc các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc bán xe ở mức giá nhất định để bù đắp các khoản trợ cấp.
“Chúng tôi vẫn sẵn sàng cho một giải pháp thay thế có thể giải quyết hiệu quả các vấn đề đã xác định và phù hợp với Tổ chức Thương mại Thế giới”, ông Dombrovskis cho biết.
Phòng Thương mại Trung Quốc tại EU đã kêu gọi Brussels và Bắc Kinh “tăng tốc các cuộc đàm phán về việc thiết lập giá tối thiểu và cuối cùng là loại bỏ các mức thuế này”.
Tuy nhiên, EU cũng đối mặt với sự trả đũa từ Trung Quốc. Hôm 8/10, Trung Quốc đã tuyên bố sẽ áp đặt mức thuế tạm thời đối với rượu brandy nhập khẩu từ EU. Bắc Kinh cũng đã tiến hành các cuộc điều tra về trợ cấp của EU cho một số sản phẩm sữa và thịt lợn nhập khẩu vào Trung Quốc.
Căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và EU không chỉ giới hạn ở xe điện, khi Brussels cũng đang điều tra trợ cấp của Trung Quốc cho các tấm pin mặt trời và tuabin gió. Ngoài ra, EU không phải là nơi duy nhất áp đặt thuế cao đối với xe điện Trung Quốc.
Canada và Mỹ trong những tháng gần đây đã áp thuế cao tới 100% đối với xe điện nhập khẩu từ đại lục.