Chiều 30/10, trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã làm rõ vấn đề đại biểu băn khoăn về việc mức nợ nước ngoài của quốc gia đang tăng nhanh, về tỷ lệ nợ nước ngoài của Chính phủ và của doanh nghiệp (DN) cũng như định hướng, giải pháp trong kiểm soát chặt chẽ nợ nước ngoài của quốc gia.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu vấn đề: Nợ nước ngoài của quốc gia hiện đang tăng nhanh, tiệm cận ngưỡng an toàn của Quốc hội cho phép là 50% GDP, trong đó chủ yếu là của DN, các tổ chức tín dụng tự vay, tự trả tăng đột biến, như vậy sẽ rất khó kiểm soát chi tiêu nợ nước ngoài của quốc gia trong giới hạn Quốc hội cho phép. "Nếu các DN này là DNNN, DN mà Nhà nước chiếm cổ phần chi phối và không có khả năng trả nợ thì nợ này ai trả?" - đại biểu nêu câu hỏi.
Trả lời câu hỏi, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết theo Luật Quản lý nợ công, nợ nước ngoài của quốc gia bao gồm: nợ nước ngoài của Chính phủ, nợ nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh và nợ nước ngoài của DN theo phương thức tự vay, tự trả. Trong đó nợ nước ngoài của Chính phủ và nợ nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh mới thuộc phạm vi nợ công.
Thời gian qua, chúng ta đã thực hiện rất nhiều giải pháp cơ cấu lại nợ công. Đối với nợ nước ngoài của Chính phủ, chúng ta đã tích cực cơ cấu lại theo hướng giảm dần tỷ trọng nợ nước ngoài từ 60% năm 2011 xuống còn khoảng 40% vào cuối năm 2018. Tỷ lệ nợ nước ngoài của Chính phủ giảm từ mức 24% GDP cuối năm 2011 xuống còn 21% GDP năm 2018.
Đối với nợ nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh, do đã hạn chế cấp bảo lãnh nên nợ chính phủ bảo lãnh đã giảm từ mức 10,9% GDP năm 2015 xuống còn 8,7% GDP năm 2018. Trong đó, bảo lãnh nước ngoài giảm từ mức 5,9% GDP vào cuối năm 2015 xuống còn khoảng 5% GDP vào cuối năm 2018.
Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho biết, nợ nước ngoài tự vay, tự trả của DN đang có xu hướng tăng nhanh trong những năm gần đây. Năm 2016 tăng 25,7% so với năm 2015, năm 2017 tăng 39,6% so với năm 2016. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến gia tăng nợ nước ngoài của quốc gia so với GDP. Theo đó, chỉ số nợ nước ngoài của quốc gia so với GDP trong các năm 2015, 2016, 2017 tương ứng là 42,0%, 44,8% và 48,9%. Dự kiến vào cuối năm 2018, tỷ lệ này ở mức 49,7%, sát với mức ngưỡng 50% GDP.
Về vấn đề trả nợ của khu vực DN, Bộ trưởng nêu rõ: Chúng ta quán triệt các nghị quyết của Bộ Chính trị, của Quốc hội, trong đó yêu cầu không dùng ngân sách để tái cơ cấu DNNN. Đồng thời các khoản nợ nước ngoài của DN thuộc các thành phần kinh tế (bao gồm DNNN), tổ chức tín dụng theo cơ chế tự vay tự trả. Bên vay có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, DNNN là công ty TNHH một thành viên, chịu trách nhiệm hữu hạn trên tổng số vốn điều lệ được cấp, trường hợp DN không trả được nợ có thể thực hiện phá sản theo quy định của pháp luật.
Hiện nay, theo quy định tại Điều 9 của Nghị định 219/2013/NĐ-CP, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) là cơ quan được giao quản lý các khoản nợ nước ngoài tự vay, tự trả của các DN, tổ chức tín dụng, phù hợp với mục tiêu, chính sách tiền tệ và quản lý ngoại hối nhà nước.
Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cũng cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo NHNN chủ trì nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động vay nước ngoài theo phương thức tự vay, tự trả của DN và tổ chức tín dụng, đảm bảo chỉ tiêu nợ nước ngoài của quốc gia trong giới hạn đã được Quốc hội cho phép.
Trở lại Thị trường
